Alazlama

Alazlama - türk və altay xalq mədəniyyətində od müalicəsi. Yalazlama (digər bəzi Türk dillərində Alaslama və ya Yalaslama) olaraq da bilinər. Xəstəlikləri odla müalicə etmək deməkdir. Albastı (Al/Hal kökü yəni "Atəş" mənası da nəzərə alınmaqla) və Alaz Xan ilə əlaqəli olduğu açıqdır. Bəlkə də Alaz Xanın köməyi istənilir. Mərasim başlarkən Alaz! deyə bağırılması bunun açıq bir göstəricisidir. Qırmızı bir bez parçası yandırılıb xəstənin ətrafında dolanacaqlar. Odun təmizləyici və yaxşılaşdırıcı bir varlıq olduğu inancının bir nəticəsidir bu vəziyyət. Alazlama əməliyyatı axşam qaranlığında yanan ilk işıqla birlikdə işə başlayır. Bir şeyin üzərindən alov keçirmək deməkdir. Cansız obyektlər alova tutulur. Canlı varlıqların isə simvolik olaraq, değmeyecek bir məsafədən üzərindən keçirilərək dolandırılacaqdır. Od şər ruhları qorxudur və onları qaçırır. İldırım vurmuş ağacın yanan parçalarının tüstüləri ilə evin şər ruhlardan qorunmasına arçı adı verilir.

Alazlama, bəzi türk boylarında geniş bir şəkildə yayılmış olan bir mərasim şəklidir. Al sözü ilə eyni kökdən olma fikri, araşdırmaçılardan, "Al" ruhunun, odla əlaqəsi olduğu qənaətini oyandırmışdır. Altay və Yenisey şamanları, mərasimin başlama vaxtında, Alaz deyə bağırırdılar. Alazın mənası, "Amin" deməkdir.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]