ALP

Azərbaycan Liberal Partiyası — Azərbaycanda mövcud siyasi partiyalardan biri.

Azərbaycan Liberal Partiyası
Sədri	Əvəz Temirxan
Qurucu	Lalə Şövkət
Lideri	Lalə Şövkət
Quruluş tarixi	3 iyun 1995
Qeydiyyat tarixi	14 avqust 1995
Dağılma tarixi	24 iyun 2023
Bölünmə	Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyası (1999–2023)
Baş qərargah	Azərbaycan Respublikası
İdeologiya	liberalizm
Üzvlüyü	Milli Birlik Hərəkatı (2003-2023) Yeni Siyasət Bloku (2005) Azadlıq Bloku (2005-2010) Müxalifətin Əməkdaşlıq Mərkəzi (2008) İnsan Naminə Seçki Bloku (2010) Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası (2013-2014)

Azərbaycan Liberal Partiyası 3 iyun 1995-ci ildə sabiq dövlət katibi professor Lalə Şövkətin rəhbərliyi ilə Bərdə şəhərində təsis konfransında yaradılmışdır. Təsis konfransında partiyanın nizamnaməsi və proqramı qəbul edilmiş, ali orqanları seçilmişdir. Lalə Şövkət ALP-nin sədri seçilmişdir. 14 avqust 1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin kollegiyasının qərarı ilə dövlət qeydiyyatına alınmışdır.

Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyasının ilk sədri Zakir Məmmədov Azərbaycan Liberal Partiyasının üzvü olmuşdur, lakin 1998-ci ildə sədr Lalə Şövkətin apardığı siyasətə etiraz etmiş və partiyadan istefa vermişdir.

1999-cu ildə 60%-i ALP-lilərdən ibarət Azərbaycan Liberal Demokrat Partiyası qurulmuşdur.

24 iyun 2023-cü ildə partiya fəaliyyətini dayandırması ilə bağlı bəyanat yaydı.^[1][2]

27 noyabr 2023-cü ildə partiyanın son sədri Əvəz Temirxan partiyanın fəaliyyətinə ara verildiyini, qısa zamanda sənədlər qaydasına salınaraq Ədliyyə Nazirliyinə müraciət ediləcəyini bildirmişdir. O, partiyanın hansı səbəbdən buraxıldığını açıqlamasa da, partiyanın bundan sonrakı əsas məqsədinin proporsional seçki bərpa olunarsa, parlament seçkilərində iştirak etmək olduğunu açıqlamışdır. Hətta belə bir halda Azərbaycan Liberal Partiyasının proporsional siyahına liderliyin Lalə Şövkətin edəcəyini vurğulamışdır.^[3]

İdeologiyasının əsasında insan haqlarının müdafiəsi, qanunun aliliyi durur. Proqramının hədəfi insan haqlarının üstünlüyünü təmin edən cəmiyyətin qurulmasıdır.

Partiya siyasi sistemdə mərkəz-sağ mövqedədir.

Partiya 65 şəhər və rayon təşkilatı vasitəsilə yerlərdə fəaliyyətini davam etdirir.

Seçkili orqanları sədr, Siyasi Şura, Nəzarət-Təftiş Komissiyası və rayon təşkilatlarıdır.

1995-ci ildən 2003-cü ilə qədər ALP-nin sədri professor Lalə Şövkət idi. 2003–2010 illərində ALP sədrinin birinci müavini Əvəz Temirxan partiyanın sədr əvəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 12 sentyabr 2010-cu ildə ALP-nin növbəti qurultayında Əvəz Temirxan partiyanın yeni sədri seçilmişdir.

2008-ci ilin prezident seçkilərində partiya boykot mövqeyində durmuşdur. 2005-ci ilin parlament seçkilərində 70 namizəd irəli sürmüş, bir namizəd parlamentə keçmişdir (Lalə Şövkət). Partiya 2009-cu ildə keçirilən bələdiyyə seçkilərində iştirak etməmişdir. Partiya parlamentdə iştirakdan etmişdir. 2013-cü il Azərbaycan Respublikası prezidenti seçkilərində 2013-cü ildə bəzi müxalif Azərbaycan siyasi partiyalar; tərəfindən yaradılmış Milli Şuraya Qatılmış və siyasi qurumun vahid namizədi Cəmil Həsənliyə dəstək verilməsi qərara alınmışdır.^[4]

Seçki	Sədr	Majoritar			Proporsional			Cəmi
		Səs	%	Mandat	Səs	%	Mandat
1995	Lalə Şövkət			0 / 100	N/A	N/A	N/A	0 / 125
2000			1.29	0 / 100			0 / 25	0 / 125
2005	Əvəz Temirxan			1 / 125	N/A	N/A	N/A	1 / 125
2010	Əvəz Temirxan	2 224	0.09	0 / 125	N/A	N/A	N/A	0 / 125
2015		Partiya seçkilərdə iştirak etmədi.
2020				0 / 125	N/A	N/A	N/A	0 / 125

Partiya bayrağı albalı rəngli fonunda şahə qalxan ağ atın ön hissəsinin şəkilindən ibarətdir. Partiya emblemi ağ fonda açıq göy rəngində stilləşdirilmiş ALP hərflərindən ibarətdir.

2005-ci ildən bəri partiya qərargahsızdır.^[5].

Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.

• Tahirə Allahyarova, Fərhad Məmmədov. Azərbaycanda siyasi partiyalar: seçkidən seçkiyə. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi. Bakı: 2010, səh.121–122.