Analoq siqnal

Analoq siqnal — Analoq siqnal, siqnalın zamanla dəyişən özəlliyinin başqa bir zaman dəyişkən miqdarıdır yəni zamanın dəyişməsinə uyğun olaraq hər hansı bir daimi siqnaldır. Misal üçün bir analoq səs siqnalında, siqnalın ani gərginliyi səs dalğalarının təzyiqi ilə davamlı olaraq dəyişir. Bu daimi miqdarın, sadəcə limitli sayda dəyərdən birini ala bilən bir ayrı dəyərlər sırasının təmsili olduğu rəqəmsal siqnaldan fərqlidir. Analoq siqnal termini ümumiyyətlə elektrik siqnalları ifadə edir; bununla birlikdə mexaniki, pnevmatik, hidravlik, insan səsi və digər sistemlər də analoq siqnallarla göndərilə bilər və ya düşünülə bilər.[1][2]

Analoq siqnal siqnalın məlumatını ötürmək üçün mühitin bəzi özəlliklərini istifadə edə bilər. Misal üçün bir aneroid barometri, təzyiq məlumatını göndərmək üçün siqnal olaraq dönən mövqeyə istifadə edilir. Bir elektrik siqnalında, siqnalın gərginliyi, cərəyanı və ya tezliyi məlumatı təmsil edəcək şəkildə dəyişdirilə bilər.

Xarakteristikaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hər hansı məlumat analoq siqnalları ilə ötürülə bilər; ümumiyyətlə belə bir siqnal, səs, işıq, istilik, mövqe və ya təzyiq kimi fiziki hadisələrdəki dəyişiklər ölçülən bir cavabdır. Fiziki dəyişən bir çevirici tərəfindən bir analoq siqnala çevrilir. Misal üçün, bir mikrafonun diafraqmasına toxunan səs elektromaqnit miqrafondakı bir bobin tərəfindən istehsal edilən axında və kondensator mikrafon tərəfindən istehsal edilən edilən gərginlikdə qarşılıq gələn dalğalanması səbəbləridir. Gərginlik və ya cəryan səsin “analoqu” olduğu deyilir.

analog siqnal, rabitə kanalları və siqnal emal əməliyyatları tərəfindən başladılan elektron gurultu və distorsiyona məruz qalar, bu siqnal-küy nisbətini (SNR) mərhələli olaraq poza bilər. Əksinə, rəqəmsal siqnallar son dərəcə qətidir. Bir analoq siqnalın rəqəmsal forma çevrilməsi, səs-küy döşəməsini təyin siqnala kvantlama xətası deyilən sabit bir aşağı səviyyəli səs-küyü ortaya çıxarar, ancaq bir dəfə rəqəmsal şəkildə siqnal, ümumi olaraq əlavə gurultu və ya pozulma olmadan işlənə bilər və ya göndərilə bilər. Analoji sistemlərdə belə bir təhrifin meydana gəldiyi zaman təsbit edilməsi çətindir. Ancaq rəqəmsal sistemlərdə təhrif yalnız təsbit edilə bilməz, həm də düzəldilə bilər.[2]

Analoq siqnalların rəqəmsal siqnallarla müqayisədə ən ciddi dezavantajı nəticəsiz ötürülmələrin hər zaman istənilməyən dəyişikliklərdən ibarət olmasıdır. Siqnal kopyalandığında, çatdırıldığında və ya törədildikdə, siqnal yolunda ortaya çıxan qaçınılmaz təhriflər, siqnal-təhrif nisbətini, həddindən artıq vəziyyətlərdə siqnalların öhdəsindən gələnə qədər, pilləli olaraq və dönməz olaraq parçalara ayıracaq. Gürültü ses sinyallerinde "kar", intermodülasyon bozukluğunda ya da video siqnallarına "kar" olaraq gösterilebilir. Siqnalın gurultusunu ayırd etmək üçün etibarlı bir üsul olmadığından, istehsal itkisinin geri dönüşü yoxdur, çünki siqnalın zəiflədilmiş qisimlərini geri qazanmaq üçün siqnalı yüksəltmək, səs-küyü də gücləndirər. Diqqətli siqnallar səs-küy olmadan ötürülə, saxlana və işlənə bilər.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Jim Lesurf. "Digital signals". University of St. Andrews. 2017-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-18.
  2. 1 2 "Analog vs. Digital". Sparkfun. 2018-02-18. 2017-07-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-24.