Aya (Türk mifologiyası)

Aya - türk və altay mifologiyasında yaxşı ruh. Ayalar formasında çoxluq olaraq istifadə edilir. Xeyirxah ruhların və mələklərin ümumi adıdır. Əksəriyyətlə səmada yaşayarlar. 17 fərqli yaxşı ruh kateqoriyasının hamısını izah edər. Əleyhdarı Aza 'dir. Yer üzündəki bütün yaradıcılığın, bərəkətin, sevginin qaynağıdırlar. Ayaçı (Ayatçı) təbiri yaradıcı insanlar üçün istifadə edilir. Ayığı şəklində də ifadə edilir. Bu təbir Yakut mifologiyasında Abası'nın əleyhdarı olaraq iştirak edər. Türklərdə, İslamiyetteki mələk sözcüyünü qarşıladığını irəli sürənlər də vardır.

Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

(Ay) kökündən törəmişdir. Yaratmaq və işıq mənasını ehtiva edər. Ovuc içi mənası da mövcuddur. Ayamak (kayırmaq, qorumaq) feli ilə eyni kökdən gəlir. Monqol yaxşılıq və musiqi, ezgi mənasını da ehtiva edər. Even dilində Aya, Köhnə monqolcada Ayı sözləri yaxşılıq mənasına gəlir.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]