Aylabun qırğını

Aylabun qətliamı — 30 oktyabr 1948-ci ildə Hiram əməliyyatı zamanı İsrail ordusundakı Qolani briqadası qüvvələrinin Qalileydə xristianların çoxluq təşkil etdiyi Fələstinli Eilabun kəndindən 14 kişinin ölümü ilə nəticələnən qırğındır[1]. Onlardan 12-si gülləbaran edilərək edam edildi, sonra qırğından sonra kəndlilər bir neçə aydan sonra Livana qayıtmağa icazə verilmədən kütləvi surətdə deportasiya edildi. Bu, sakinlərinin geri qayıtmasına icazə verilən bir neçə Fələstin kəndlərindən biridir[2].

Aylabun qırğını
Ümumi məlumatlar
32°50′18″ şm. e. 35°24′03″ ş. u.
Tarix 30 oktyabr 1948
Ölü sayı
  • 14
Törədən(lər) İsrail Silahlı Qüvvələri

Qırğın hadisələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qolani Briqadası 30 oktyabr 1948-ci ildə Xilas Ordusunun bir diviziyasını məğlub edərək şimala çəkildikdən sonra Eilabun kəndini işğal etdi, burada kəndlilər kilsələrə toplaşdılar və ruhanilər təslim olduqlarını rəsmən elan etdilər. Lakin əsgərlər onları kilsələrdən çıxarıb kənd meydanında toplaşaraq onları atəşlə qorxutdular, nəticədə bir nəfər həlak oldu. Həmin vaxt diviziya komandiri daha 12 gənci seçərək edam etdi. güllələr vurdular, qalanlarını isə Livana sürgün etmək məqsədilə zorla qovdular. Deportasiya zamanı daha bir nəfər öldürüldü.

Noyabrın 2-də İsrail əsgərləri Əl-Batuf düzənliyindəki Eilabun torpağında növbəti qətliam törədiblər, orada əsgərlər həmin ərazidə yaşayan Əl-Məvasi qəbiləsindən olan 15 gənci apararaq edam ediblər. Saad Muhammad al-Dheeb adlı bir adam qırğından sağ çıxdı və qətliamın üstünü açıb. İsrail əl-Məvasi qəbiləsinin böyük əksəriyyətini Suriyaya sürgün etdi, o zamanlar Qaliley, Tiberiya və Safed bölgələrində üzvləri təxminən 2000 nəfərə çatan bir qəbilə. bir hissəsi isə Eylabun kəndində qaldı.

Kənddəki kilsənin keşişi Markus Muallem qırğın xəbərini Avropa hökumətlərinə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatına və İsrailə təzyiq edən və təxminən iki həftəlik işğaldan sonra Eylabun əhalisini kəndlərinə qaytarmağa məcbur edən Vatikana çatdırdı, sürgün və qırğın. Kəndlilər Mieh Mieh qaçqın düşərgəsində Livana qaçqın kimi gəldikdən sonra tədricən öz kəndlərinə qayıtdılar və onların bir çoxu bir neçə ay davam edən Qayıdış Yürüşü zamanı təqib edilərək həbs edildi[3].

Qurbanların adları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Badi' Jries Zureik
  2. Raca Mixael Khalil Nakhleh
  3. "Qreys Şibli Hayek"
  4. Xurma ağacı pinəçisi Zəki Musa
  5. Hanna Ibrahim Khoury Ashkar
  6. Azar Salem Muslim
  7. Semaan Grace Choufani
  8. "Abdullah Semaan Choufani"
  9. "Fadl Fadlo Ailbouni"
  10. Fouad Nofal Zureik
  11. Fəyyad Süleymanın doğulması
  12. "Mixail Mitri Şami"
  13. Naeem Gantous Zureik
  14. Məhəmməd Xalid Əsəd[4]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-24.
  2. ↑ Morris, pp. 479, 499 (note 107). The story of the two decapitated soldiers also appears in narratives of the Arab al-Mawasi massacre, which occurred on November 2, 1948. The two soldiers went missing in the attack on 'Outpost 213' on September 12. Israeli intelligence reports attributed their mutilation to the 'Arab al-Mawasi tribe, and reported that one head was taken to Eilabun and the other to Maghar.
  3. ↑ Palumbo, p. 164. Citing the United Nations Archives 13/3.3.1, box 11, a document entitled "Atrocities September–November." On p. 165, there is a sketch of the village rendered by Captain Zeuty showing where the victims were killed and where they were buried.
  4. ↑ Sorek, pp. 102–104