Azad Yaşar

Azad Yaşar
Azad Yaşar
Doğum tarixi	10 aprel 1961 (63 yaş)
Doğum yeri	Bakı
Vətəndaşlığı	Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı
Fəaliyyəti	şair, tərcüməçi, publisist, memar, xəttat
	azadyashar.com

Azad Yaşar (Fərəcov Azad İlyas oğlu) 10 aprel 1961-ci ildə Bakıda anadan olub. Əli Bayramlı şəhərində böyüyüb, orada orta təhsilini başa vurub. Ali təhsilini Azərbaycan İnşaat Mühəndisləri İnstitutunun Memarlıq fakültəsində alıb. Əli Bayramlı şəhərində baş memar, baş rəssam və zavodda dizayn qrupunun rəhbəri vəzifələrində işləyıb.

Həyatı

1993–2001-ci illərdə Rusiyada fəaliyyət göstərən türk inşaat firmasında memar və müdir yardımçısı vəzifələrində çalışıb. 2002–2004-cü illərdə "Space" telekanalında yayınlanan "Gecə kanalı" proqramının bədii redaktoru, 2004–2016-cı illərdə isə Azərbaycan Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun (DSMF) mətbu orqanı "PENSİYAÇI" qəzetinin baş redaktoru vəzifəsində çalışmışdır.2016–2018-ci illərdə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin "Sosial həyat" jurnalında məsul katib kimi fəaliyyət göstərmişdir.

1976-cı ildən bədii yaradıcılıqla və tərcümə işi ilə məşğul olur. "Gözlərimin günahı" adlı ilk mətbu şeiri 1980-ci ildə sonralar müasir dövr Azərbaycan demokratik mətbuatının banisi olacaq görkəmli ziyalı Nəcəf Nəcəfovun tövsiyəsi ilə "İnşaatçı" qəzetində çap olunub. Dünya ədəbiyyatını təmsil edən 800-ə yaxın yazarın ən müxtəlif janrlardakı əsərlərini uğurla dilimizə çevirmişdir. Bunların təxminən yarısı ilə Azərbaycan oxucusu ilk dəfə tanış olub. 2001-ci ildən fəaliyyətə başlayan, ədəbiyyatımızda köklü dəyişikliklərə nail olan və ölkədə kitaba, bədii qiraətə marağın təkrar canlanmasında önəmli rol oynayan Azad Yazarlar Ocağının (AYO) və onun mətbu orqanı "Alatoran" dərgisinin təsisçilərindəndir. 10 dilə (ingilis, alman, rus, türk, ukrayna, gürcü, bolqar, özbək, qırğız və rumın) çevrilən şeirləri Moskvada, İstanbulda, Kiyevdə, Tbilisidə və Bişkekdə çıxan aparıcı ədəbi-bədii jurnallarda işıq üzü görmüşdür.

Şeir, esse, müsahibə və tərcümələri bir çox qəzet, jurnal, antologiya və ədəbi saytların oxucularına təqdim edilib.

2014-cü ilin sentyabrında Türkiyənin Tokat şəhərində keçirilən Beynəlxalq Şeir Şölənində Azərbaycanı uğurla təmsil edib.

2021-ci ildən Azərbaycanda yeganə ədəbi qurum olan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. AYB-nin 2022-ci ilin oktyabrında keçirilən XIII qurultayında Birliyin İdarə Heyətinin üzvü və "Azərbaycan" jurnalının redaksiya heyətinə üzv seçilib.

Yazıb-çevirdiyi 10-dan çox kitabı öz vəsaiti ilə çap etdirməklə, naşirlik fəaliyyəti ilə də tanınır. Təsis etdiyi "TURKUAZ yayınları"nın ilk kitabı 2023-cü ildə işıq üzü görüb.

Əli Bayramlıda (Şirvan) onun layihələri əsasında şəhərin Bakı və Salyan səmtdəki giriş-çıxış meydan-kompleksləri və bir neçə inzibati bina tikilib. 1980-ci illərin sonlarında o, adıçəkilən şəhərdəki 2 məscidin layihəsini hazırlayıb, onların tikintisində yaxından iştirak edib. Bir neçə il memar kimi çalışdığı Əli Bayramlı Xətti-İstismar İdarəsi onun iştirakıyla layihələndirilən ikisəviyyəli yol qovşaqlarının, şəhər və rayonlarda giriş meydanlarının, yolüstü kiçik memarlıq obyektlərinin (dayanacaq, bulaq və sair) tikintisini gerçəkləşdirib.

Dizayn sahəsində də fəaliyyətini davam etdirir. Ötən on ildə imza atdığı bir sıra loqo, loqotip, kitab qrafikası nümunələri və dizayn əsərləri sənətsevərlər tərəfindən maraqla qarşılanıb. Bunlara nümunə kimi Əli Bayramlı şəhərində çıxan "İşıq" qəzetinin, Mədəniyyət Nazirliyinin mətbu orqanı "Kino+" qəzetinin, Azad Yazarlar Ocağının (AYO) və Azərbaycan Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun (DSMF) loqolarını göstərmək olar. Tələbəlik illərində yaratdığı karikaturalardan bəzilərini "İnşaatçı" qəzetinin səhifələrində dərc etdirib.

Orijinal kalliqrafiya (xəttatlıq) kompozisiyaları ilə Azərbaycanda keçirilən üç böyük sərgiyə qatılıbdır. "Allahu-əkbər" adlı kufi xətli orijinal kompozisiyası uşaqlar üçün "Azərbaycan incəsənəti" ensiklopediyasının (2011) "Xəttatlıq" bölümündə oxuculara təqdim olunub.^[1]

Əsərləri

1. Hamı və Heç kim (şeirlər və rəsmlər). Bakı, "Adiloğlu", 2003, 282 səh.

2. Postmodern rus ədəbiyyatı (tərcümə antologiyası). Bakı, "Adiloğlu", 2006, 144 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 1-ci kitab

3. Mövlanə Cəlaləddin Rumi. Məsnəvidən seçmələr. I nəşr. Bakı, "Mütərcim", 2007, 232 səh.

4. Mövlanə Cəlaləddin Rumi. Məsnəvidən seçmələr. II nəşr. Bakı, "Qanun", 2007, 232 səh.

5. Çin mədəniyyəti. Bakı, "CBS Polygraphic Production", 2008, 109 səh.

6. Əhməd Həmdi Paşa. Missioner. Bakı, "Qismət", 2008, 120 səh.

7. YAHU. Sufizm, Dao, Dzen hekayətləri. Bakı, "NURLAR", 2008, 248 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 2-ci kitab

8. Mövlanə Cəlaləddin Rumi. Məsnəvidən seçmələr. Genişləndirilmiş və redaktə olunmuş III nəşr. Bakı, "NURLAR", 2010, 272 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 3-cü kitab

9. Gi de Mopassan. Seçilmiş əsərlərı ("Əziz dost" romanı, 36 hekayə, ön söz ve izahlar). Bakı, "Şərq-Qərb", 2010, 800 səh.

10. Elias Kanetti. Korlaşma (roman). Bakı, "Alatoran", 2011, 564 səh.

11. Gi de Mopassan. Sevgi dalanları. (18 hekayə, yeni redaktədə). Bakı, "NURLAR", 2012, 152 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 4-cü kitab

12. Gi de Mopassan. Bitmiş insanlar. (18 hekayə, yeni redaktədə). Bakı, "NURLAR", 2012, 152 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 5-ci kitab

13. Mövlanə Cəlaləddin Rumi. Məsnəvidən seçmələr. Genişləndirilmiş və redaktə olunmuş IV nəşr. Bakı, "NURLAR", 2013, 288 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 3-cü kitab

14. Mövlanə Cəlaləddin Rumi. Məsnəvidən seçmələr. Genişləndirilmiş və redaktə olunmuş V nəşr. Bakı, "NURLAR", 2014, 288 səh.

15. Azad Yaşar "Bu da keçər" (İrfan hikmətləri). Bakı, "NURLAR", 2015, 200 səh.

16. Erik-Emmanüel ŞMİTT "Müsyö İbrahim və "Quran" çiçəkləri". Bakı, "NURLAR", 2015, 200 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 7-ci kitab

17. Azad Yaşar "KONSEPT" (konseptual şeirlər, esselər və rəsmlər toplusu). Bakı, "NURLAR", 2016, 200 səh.

18. "Samir Kaçayev" (Xalq Bankın "Xalq Əmanəti" layihəsindən Aprel döyüşlərində şəhid düşən gənc heykəltaraş S. Kaçayev haqda kitabın dilimizə tərcüməsi — açıqlanmayan səbəblər üzündən tərcüməçi kimi adı göstərilməyib). Bakı, 2016. 200 səh.

19. "Zamanın işığında canlanan portret — Vəli Axundov" tərtibçi Nigar Axundova, "Şərq-Qərb", 2016, 236 səh. Yubiley kitabının rusca bölümlərinin dilimizə çevirisi və ümumi redaktəsi. 2015–2016. Toplu 1959–1969-cu illərdə Azərbaycan SSR-in rəhbəri olmuş görkəmli siyasətçiyə və elm xadiminə həsr olunmuşdur.

20. İqor Volnitski "Mənə ölməyi öyrət" romanının dilimizə tərcüməsi. "Parlaq imzalar", Bakı, 2017, 226 səh.

21. YAHU. Sufizm, Dao, Dzen hekayətləri. Bakı, "CBS", 2018, 248 səh. "Azad Yaşar çeviriləri" dizisindən 2-ci kitabın 2-ci nəşri

22. "Gözlüğün uykusu" (İmdat Avşarın tərcüməsində şeirlər və ön söz), İstanbul, "Turay", 2019, 98 səh. Kitab Türk Ədəbiyyat Vəqfinin dəstəyi ilə çap olunub.

23. Mirzə Şəfi Vazeh "Bütün əsərləri" ("Xalq Bank"ın "Xalq əmanəti" layihəsi), Bakı, 2019, 464 səh. (Sətri tərcümələr əsasında poetik tərcümə etdiyi 270 şeirdən 135-i heca vəznində onun imzası ilə verilib, 115 şeir isə başqa şair tərəfindən əruz vəznində işlənib)

24. Andrey TARKOVSKİ "Həkk olunmuş zaman", Bakı, "Parlaq imzalar", 300 səh., 2022

25. Həsən Əli TOPDAŞ "Mən bir vələs budağıyam" (roman) – (kitab çap ərəfəsindədir)

26. Fyodor DOSTOYEVSKİ "Gizlindən qeydlər", "Parlaq imzalar", 194 səh., 2021

27. Maqsud İBRAHİMBƏYOV "Truskavetsə kim gedəcək?" (povest, ruscadan tərcümə) (kitab çap ərəfəsindədir)

28. Koman ŞOVA "Sevginin izi ilə" (şeirlər, şərikli tərcümə kitabı), 2020

29. Arif QULİYEV "Badalaq və ya Müdrik xanım" (ruscadan tərcümə), "Nurlar", 2017, 16 səh.

30. Rudolf BREUSS (Rudolf BROYS) "Kanser tedavi edilir bir hastalık mıdır?" (Rus dilindən türkcəyə tərcümə), 2020, 140 səh. (özəl sifariş olduğu üçün çap olunmayıbdır)

31. Cavad NURBAXŞ – Sufi yolu barədə söhbətlər (ruscadan tərcümə), 2019, 64 səh. (özəl sifariş olduğu üçün hələlik çap olunmayıbdır)

32. Yukio MİSİMA "Markiza de Sad" (pyesin tərcüməsi) "Azərbaycan" jurnalı, 2021-ci il üçün 9-cu say, 48 səh.

33. Azad Yaşar – Rus dilinə çevrilən şeirləri (Tərcüməçi – Nicat Məmmədov) "Literaturnıy Azerbaydjan" 2022 / № 1, səh. 63–74

34. Xəlil CÜBRAN "Peyğəmbər", Parlaq, 2023, 120 səh.

35. "Görünməz ziyan" (İspandilli ədəbiyyatdan seçmələr) "Azad Yaşar çeviriləri — 11", Turkuaz yayınları, 2023, 160 səh.

36. "Çağdaş rus nəsri", "Mütərcim", 2022, 944 səh. S. Şarqunovun tərtib etdiyi bu bilinqval antologiyadakı 48 nasirdən 14-nün əsərlərini (təxminən 300 səhifə) dilimizə Azad Yaşar çevirib.

37. "Sovremennaya literatura stran SNQ. Poeziya", Moskva, OGİ, 2022. 11 MDB ölkəsi şairlərinin rus dilinə tərcümə edilən şeirlər antologiyası, səh. 80–83.

38. Anni ERNO "Atamın yeri" romanı, "Azərbaycan" jurnalı, 2023, 11-ci say, 29–73-cü səh.

39. Mirzə Şəfi VAZEH "Şeirlər", "Azərbaycan" jurnalı, 3–4, 2024. Bu siyahının 23-cü bəndindəki "Bütün əsərləri" kitabına salınmayan şeirlərdən ilk 24-ü.

REDAKTƏ ETDİYİ KİTABLAR

1. Bahadur FƏRMAN "Əmanətdir ürəyim" (şeirlər), "Nurlar", 2010, 320 səh.

2. "Ömrünü şeirə çevirən Sabir Sarvan" (xatirə kitabı), Bakı, 2018, 166 səh.

4. Antologiya "Bir uzun küçə" (Məmməd İlqar, Qoca Xalid, Sabir Sarvan, Əjdər Ol və Ramiz Qusarçaylının seçilmiş şeirlər toplusu), "Nurlar", 2015, 224 səh.

5. Röya TAĞIYEVA "Azərbaycan Xalçası Ensiklopediyası" (I – II cild, 2015) (qısqanclıqdan redaktor göstərilməyib)

Əjdər OL imzalı 12 kitab

6. "Canlı lətifələr, əhvalatlar, deyimlər", "Xəzər", 2004, 320 səh.

7. "Günəbaxan zəmisi" (şeirlər), Bakı "Adiloğlu" 2006

8. "Ölümlə zarafat" (hekayələr) Bakı "Adiloğlu" 2007

9. "Jivu v buduşem" (rus dilində şeirlər) Бaky, "Нурлар" 2008

10. "Əjdər Olam…" (yubiley kitabı, tərtibçi Həzi Həsənli) "Nurlar", 2009, 288 səh.

11. "Canlı lətifələr, əhvalatlar, deyimlər", Bakı, "Qanun", 2015,

12. "Tabaçnaya qavan" (rus dilində hekayələr), "Nurlar", 2016,

13. "Molla Nəsrəddin və Əmir Teymurun filləri" (pyeslər və kinossenari) Bakı, 2017, 257 səh.

14. "Yaşa" (şeirlər), "Nurlar", 2018, 322 səh.

15. "Heydər Əliyev haqqında müdrik əhvalatlar", "Nurlar", 2019, 175 səh.