Azərbaycan–QDİƏT münasibətləri — Azərbaycan və Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı arasındakı münasibətlər 1992-ci ilə, Azərbaycanın İstanbul Sammit Bəyannaməsi və Boğaziçi Bəyannaməsi imzaladığı vaxta gedib çıxır."[1]
Tərcümə edirəm:
"Azerbaycan 25 iyun 1992-ci ildən etibarən OBSEC-in təsisçi üzvlərindən biridir. Azerbaycan üzv dövlətlərlə ticarət, gömrük, nəqliyyat, enerji, ətraf mühit, informasiya və kommunikasiya, elm və texnologiya məsələlərində qarşılıqlı maraqlar əsasında əməkdaşlıq edir.
Dağlıq Qarabağ bölgəsində davam edən münaqişə səbəbindən, Azerbaycan atəşkəs elan edildikdən sonra OBSEC-in işində fəal iştirak etməyə başladı. Azerbaycan Prezidenti 25 oktyabr 1996-cı ildə OBSEC Sammitində iştirak edərək Moskva Bəyannaməsini imzaladı. Prezident Heydər Əliyev 28 aprel 1997-ci ildə İstanbuldakı “Qara Dəniz Regionunda Yeni İmkanlar” biznes konfransında çıxış etdi. O, həmçinin 1998-ci ildə Yaltada, 1999 və 2002-ci illərdə İstanbuldakı Dövlət Başçıları görüşlərində iştirak etdi. Bu tədbirlər zamanı üzv dövlətlərin prezidentləri ilə görüşərək müxtəlif məsələlərdə qarşılıqlı münasibətləri müzakirə etdi.
1992-2003-cü illər arasında OBSEC ilə Azerbaycan arasındakı münasibətlər daha çox məsləhət xarakterli idi, amma 2003-cü ildən etibarən əməkdaşlıq konkret sahələrdə inkişaf etməyə başladı. OBSEC ilə münasibətlər münaqişələr (Azerbaycan-Ermənistan, Rusiya-Gürcüstan, Yunanıstan-Türkiyə) və iqtisadi böhran səbəbindən aşağı sürətlə inkişaf edir, bu da institutlararası inteqrasiya proseslərini zəiflədib.
Prezident İlham Əliyev noyabr 2003-də OBSEC-in Baş Katibi Valeri Çeçelaşvili, aprel 2004-də üzv dövlətlərin təhsil nazirləri, fevral 2006-da Baş Katib Tedo Japaridze, iyun 2006-da isə Leonidas Krişantopulosu qəbul etdi. 25 iyun 2007-ci ildə Prezident İlham Əliyev OBSEC-in üzv dövlətlərinin Dövlət Başçılarının Sammitində iştirak edərək təşkilatın 15 illiyi münasibətilə keçirilən tədbirdə iştirak etdi.
Milli Məclisin nümayəndə heyəti dekabr 2013-də Gürcüstana gedərək PABSEC-in 42-ci toplantısında iştirak etdi. Bu ziyarət zamanı üzv dövlətlər arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi, bölgədə kənd təsərrüfatının inkişafı, qlobal iqlim dəyişikliklərinin səbəbləri və bu prosesin mənfi təsirlərinin aradan qaldırılması üçün mümkün variantlar müzakirə olundu.
Sentyabr 2013-də Gəncədə, Bolqarıstan, Gürcüstan, Rumıniya, Rusiya, Serbiya, Türkiyə, Ukrayna və Yunanıstandan nümayəndələrin iştirak etdiyi PABSEC-in 41-ci İqtisadiyyat, Ticarət, Texnologiya və Ekologiya Komitəsinin iclası keçirildi. Millət vəkili Musa Quliyev PABSEC-in İqtisadiyyat, Ticarət, Texnologiya və Ekologiya Komitəsinin rəhbəri təyin edildi."
"Azerbaycan 2003-cü ilin may ayında OBSEC-də sədrliyi öz üzərinə götürdü və dövrün sonunda Azerbaycanın sədrliyi növbəti dövr üçün (2003-oktyabr – 2004-aprel) uzadıldı. Azerbaycan 1 may – 30 noyabr 2009 tarixlərində sədrlik etdi. Bu qərar 15–16 aprel 2009-cu ildə keçirilən 20-ci Xarici İşlər Nazirləri Şurasının toplantısında qəbul edilib. Sədrlik dövründə Azerbaycan enerji (18-19 sentyabr 2003), nəqliyyat (1-3 oktyabr 2003) və turizm (25-26 sentyabr 2003) nazirlərinin toplantılarını təşkil etdi. Bundan əlavə, Azerbaycan OBSEC-in 9-cu və 11-ci Xarici İşlər Nazirləri Şurasının toplantılarına ev sahibliyi etdi. Serbiya (əvvəlki Serbiya və Monteneqro) 2004-cü ildə Azerbaycanın sədrliyi dövründə OBSEC-in Şartını ratifikasiya edərək təşkilatın 12-ci üzvü oldu.[2]
Prezidentlik dövründə Azerbaycan dövlətinin Qara Dəniz regionunda ticarətin asanlaşdırılması və kiçik və orta müəssisələrin inkişafına xüsusi əhəmiyyət verdiyi qeyd edildi. Regiondakı biznesmenlər və peşəkar sürücülər üçün vizaların sadələşdirilməsi və qeyri-tarif maneələrinin aradan qaldırılması ilə bağlı iki saziş müzakirə edildi. Azerbaycan həmçinin kiçik və orta müəssisələrin inkişafını təşviq etmək və dövlətlərin bu məsələdəki rolunu müzakirə etmək məqsədilə Kiçik və Orta Müəssisələr üzrə İşçi Qrupunun toplantıları və seminarlar təşkil etməyi təşəbbüs etdi. Əlavə olaraq, Qafqazda arıçılığın inkişafı layihəsi yaradıldı.
Layihə İnkişafı Fondunun İdarəetmə Qaydaları 30 aprel 2004-cü ildə Bakıda keçirilən 10-cu Şura tərəfindən qəbul edildi. İlk PDF müraciəti 1-2 oktyabr 2003-cü ildə Bakıda təşkil edilən Nəqliyyat İşçi Qrupunun toplantısında təqdim edildi və 30 aprel 2004-cü ildə Baku şəhərində Xarici İşlər Nazirləri Şurasının toplantısında təsdiqləndi.
Azerbaycanın sədrliyi dövründə PDF İdarəetmə Komitəsi ilk və iki xüsusi iclasını keçirdi. Enerji İşçi Qrupunun koordinatorluğu dövründə Azerbaycan enerji və nəqliyyat nazirlərinin görüşlərini təşkil etdi. Hər iki toplantıda Bakı Bəyannaməsi qəbul edildi. Digər tərəfdən, turizmdə əməkdaşlığı inkişaf etdirmək məqsədilə 25 sentyabr 2003-cü ildə Bakı şəhərində Qara Dəniz bölgəsinin turizm potensialı üzrə konfrans təşkil edildi və üzv dövlətlərin müxtəlif şəhərlərində turizm üzrə seminarlar keçirildi. Aprel 2004-də Bakı şəhərində Beynəlxalq Qara Dəniz Tədqiqatları Mərkəzinin dəstəyi ilə Təhsil Nazirliklərinin toplantısı keçirildi. Toplantının sonunda, gələcəkdə təhsil və elmi sahələrdə əməkdaşlığın inkişafı haqqında məlumat verən Bakı Bəyannaməsi qəbul edildi."[3]