Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
[1]Tərkibində azot qida elementi olan gübrələrə - azotlu gübrələr deyilir. Bitkilərin qidalanmasında azot xüsusi rol oynayır. O, xlorofil və zülalların tərkibinə daxildir. Bitkidə azot çatışmamazlığı yaşıl kütlənin əmələ gəlməsini çətinləşdirir, bitkilər pis inkişaf edir və yarpaqları saralır.
Bitkilər azotu onun birləşmələri, əsasən ammonium NH4+ və nitrat NO3- ionları şəklində mənimsəyir.
Azotlu gübrələr sadə, mürəkkəb və qarışıq olur.
Sadə azotlu gübrələrə misal olaraq natrium-nitratı, ammonium nitratı, maye ammonyakı, ammonyaklı suyu, sidik cövhərini CO(NH2)2 göstərmək olar.
Mürəkkəb azotlu gübrələrə misal olaraq ammofosu NH4H2PO4 (ammoniumdihidrofosfat), diammofosu (NH4)2HPO4 (ammoniumhidrofosfat), kalium şorasını KNO3 və s. göstərmək olar.
Qarışıq azotlu gübrələrdən ammofoskanı (NH4)2HPO4 + NH4H2PO4 + KCl) və nitrofoskanı (NH4H2PO4+ NH4NO3 + KCl)
Digər təsnifata əsasən azotlu gübrələri aşağıdakı qruplara bölürlər:
Bunlara - KNO3, NaNO3, NH4NO3 aiddir.
Bunlara - (NH4)2SO4, maye NH3, ammonyaklı su, ammofoslar.
Bunlara - karbamid CO(NH2)2, kalsium sianamid CaCN2 aid edilir.
Azotlu gübrələrin istehsalı üçün ammonyakdan, nitrat turşusu və onun duzlarından istifadə olunur. Torpaqda gübrələr bitkilərin mənimsənilən formasına çevrilir:
CO(NH2)2 + 2H2O → (NH4)2CO3
CaCN2 + 3H2O → CaCO3 + 2NH3
Mineral azotlu gübrələrlə yanaşı üzvi azotlu gübrələrdəndə istifadə olunur [2].