Bənna

Bənna — tikinti sahəsində fəaliyyət göstərən peşəkar usta. Bənna anlayışı ilk dəfə Qədim Misirdə formalaşmışdır. Bu dövrdə piramida tikintisi ilə məşğul olan bənnalar böyük nüfuza sahib olmuşdular. Bənna — daşyonan ilə yaxın olan, lakin ondan fərqli olan kərpicçi, kərpic tikmək üçün kərpic qoyan usta və tacirdir. Terminlər həmçinin blok divarları və digər hörgü formalarını tikmək üçün bloklardan istifadə edən işçilərə aiddir^[1]. İngilis dilində kərpic ustası danışıq dilində “bənna” kimi tanınır ^[2]. Daş ustası, bina divarlarının tikintisi və digər işlərdə daşların, şlak blokların və kərpiclərin hər hansı bir birləşməsini qoyandır. Kərpic hörgünün bir hissəsidir. Kərpic hörmək hobbi kimi də istifadə edilə bilər. Məsələn, BöyükBritaniyanın keçmiş baş naziri Uinston Çörçill hobbi kimi kərpic hörmə ilə məşğul olurdu. Kərpicçilər vaxtaşırı həm sürətin, həm də dəqiqliyin qiymətləndirildiyi yarışlara girirlər. Ən böyüyü ABŞ-nin Nevada ştatının Las-Veqas şəhərində hər il keçirilən “Spec-Mix Bricklayer 500” yarışıdır.

Tələb olunan təlim – Kərpic hörmə və hörgü əsrlər sonra da müasir təlim tələb edən qədim peşələrdəndir. Kərpicçilər adətən sinif təlimatı ilə birlikdə təxminən 3-4 il iş yerində təlimi əhatə edən rəsmi şagirdlikdən keçirlər. Həmkarlar İttifaqları və bir çox işəgötürən bu təcrübələri təklif edir. Şagird olmaq üçün ən azı 16 yaş (Birləmiş Krallıq)olmalı və orta məktəbi bitirmiş olmalıdır. Daşyonanlar evləri rütubətdən və ya suyun girməsindən necə qoruyacağını, istilik izolyasiyası haqqında bildiklərini, tikinti materialları, əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi elmini bildiklərini nümayiş etdirmələrini tələb edən ticarət məktəbinə getməli və yaxud şagirdlik kurslarına keçməlidirlər. Bəzi onlayn saytlar sizi 30 günə qədər sertifikat ala biləcəklərini söyləsələr də, bu gün kərpicçilərin əksəriyyəti ticarət və ya texniki məktəbədə gedir və dərin, hərtərəfli təlim alılar.

İtalyan əsilli amerikalı yazıçı Con Fante bir neçə roman və qısa hekayələrində kərpicçiləri və daş ustalarını qabarıq şəkildə göstərmişdir. Bu Fantenin yazılarının çoxunun avtobioqrafik xarakterindən irəli gəlirdi. Onun atası Nik italyan əsilli kərpic ustası idi. Ən azı Fantenin uydurmalarında - uzun bir italyan sənətkarı kərpicçi və daş hörgüçünün nəslindən idi. Fante də gəncliyinin əhəmiyyətli bir hissəsini atasının yanında şagird kimi keçirirdi. Aleksandr Solijenitsinin “İvan Denisoviçin həyatında bir gün” əsərində baş qəhrəman, Qulaq məhbusu kərpicçi işləyirdi. Uzun müddət davam edən ingilis uşaq televiziya seriyası Bax və Oxu kimi morfemlərin istifadəsini nümayiş etdirmək üçün kərpicdən sözlər “tikən” “Bill the Brickie” (“brickie” britaniyalı və avstraliyalı “kərpicçi” üçün danışıq dilidir) nümayiş etdirilirdi.

• Kərpic çubuq
• Tikinti
• Gil
• Daş hörgü