Badamlı paxladəni

*{{{latin}}}*
{{{latin}}}
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Faboideae Triba: Galegeae Yarımtriba: Astragalinae Cins: Gəvən Növ: Astragalus pinetorum
Beynəlxalq elmi adı
	Astragalus pinetorum Boiss., 1843;
NCBI	1042492
EOL	645979

Astragalus pinetorum (lat. Astragalus pinetorum) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Kritik təhlükə həddində olanlar" kateqoriyasına aiddir –CR A2c+3c; B1ac(i)+2ab(i,ii,iii). Azərbaycanın nadir növüdür.

Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 30 sm-ə qədər, gövdəsiz, ağ tükcüklərlə örtülmüş çoxillik bitkidir. Yarpaqları ellipsvari və ya neştərşəkillidir, yarpaqcıqları hər iki tərəfdən sıx olmayan tükcüklüdür, uc hissəsi sivriləşmişdir. Tacı sarı rəngdədir, nəzərə çarpacaq dərəcədə kasacıqdan uzundur, qanadı enlidir, tərs-yumurtaşəkillidir, uc hissəsi oyuqludur. Yumurtalığı və dişiciyi sıx ağ tükcüklərlə örtülüdür.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çiçəkləmə aprel-may, meyvəvermə iyun aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Orta dağ qurşaqlarınadək, otlu-daşlı yamaclarda rast gəlinir.

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şahbuz rayonu — Badamlı kəndi, Küküdağ ətrafı).

Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

İtmə təhlükəsi altında olan yeganə lokaliteti mövcuddur, populyasiyanın sayı sürətlə azalır. Məhdud ərazilərdə az saylı olduğundan davamlı azaldığından (90%) ehtiyatı yoxdur.

Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Növ sayının, populyasiyanın azlığı, ekoloji, zoogen və antropogen amillərin məhdudlaşdırıcı təsiri hesab edilir.

Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təbiətdəki vəziyyəti böhranlı həddə çatmış və nəslinin kəsilmə ehtimalı olan növ kimi yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına alınmalı və qorunması üçün müvafiq tədbirlər görülməlidir.