Birinci metatarsal sümük

Birinci metatarsal sümük — ayaqda baş barmağın arxasındakı sümük. Birinci metatarsal sümük metatarsal sümüklərin ən qısası, ən qalını və ən güclüsüdür.[1]

Birinci metatarsal sümük
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Birinci metatarsal sümük
Birinci metatarsal. (Sol.)
Birinci metatarsal. (Sol.)
Sağ ayağın sümükləri. Dorsal səth. Birinci metatarsal sümük ən solda sarı rəngdə göstərilir
Sağ ayağın sümükləri. Dorsal səth. Birinci metatarsal sümük ən solda sarı rəngdə göstərilir
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hissələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Digər 4 metatarsal sümüklər kimi, 3 hissəyə bölünə bilər: əsas, govdə və baş:

  • Əsas — ayaq biləyinə ən yaxın hissə
  • Baş — baş barmağa ən yaxın hissə
  • Gövdə — ortadakı daralmış hissə

Sümük bir qədər yastı və 2 tərəflidir: plantar (ayaq dabanına doğru) və dorsal tərəf (ayaqda dayanarkən yuxarıya baxan sahə).[1] Əsas hissəsində bir qayda olaraq, yan tərəflərdə oynaq fasetləri (oynaq səthləri) yoxdur, lakin bəzən yan tərəfdə oval faset var və onun vasitəsilə ikinci metatarsal sümük[2] ilə birləşir. Plantar səthinin yanal hissəsində fibularis longusun vətərinin bağlanması üçün oval çıxıntı və ya yumruluq var.

Birinci metatarsal orta mixi sümük ilə və az dərəcədə aralıq mixi sümüklər[3] ilə birləşir (oynaqlar əmələ gətirir).[4] Onun proksimal artikulyar səthi böyük və böyrək şəklindədir, ətrafı tarsometatarsal bağlar üçün yivlidir və medial olaraq tibialis anterior vətərinin bir hissəsinə daxil olur.

  • Gövdəsi — güclü, yaxşı müəyyən edilmiş prizma şəklindədir.
  • Başı — böyükdür onun plantar səthində səsamoid sümüklərin sürüşdüyü 2 yivli üz var
  • Kənarları — hamar bir hündürlüklə ayrılır.

Əzələ əlavələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əzələ əlavələri (yuxarıdan görünür)
Əzələ əlavələri (aşağıdan görünür)

Birinci metatarsal sümüyə 3 əzələ birləşir: tibialis anterior, fibularis longus və birinci dorsal interosseus.[5]

Birinci dorsal interosseus əzələsinin yan hissəsi sümüyün medial tərəfindən əmələ gəlir. Onun funksiyası ayaq barmaqlarını tərpədməkdir.[6]

Əzələ İstiqamət Qoşma[5]
Tibialisin ön əzələsi Daxiletmə Birinci metatarsalın əsası
Uzun fibula Daxiletmə Birinci metatarsalın tüberozluğu
Dorsal sümüklərarası I Mənbə Birinci metatarsalın yan hissəsi

Əlavə şəkillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Birinci metatarsalın distal ucunda sesamoid sümüklər

    Birinci metatarsalın distal ucunda sesamoid sümüklər

  • Birinci metatarsal sümük. Dərin parçalanma.

    Birinci metatarsal sümük. Dərin parçalanma.

  • Uşaqlarda birinci metatarsalın psevdoepifizi çox olur.[7]

    Uşaqlarda birinci metatarsalın psevdoepifizi çox olur.[7]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 Bojsen-Møller, Finn; Simonsen, Erik B.; Tranum-Jensen, Jørgen. Bevægeapparatets anatomi [Anatomy of the Locomotive Apparatus] (danimarka) (12th). 2001. səh. 246. ISBN 978-87-628-0307-7.
  2. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-21.
  3. ↑ https://az.warbletoncouncil.org/cuantos-huesos-tiene-pie-humano-7568
  4. ↑ Platzer 2004, p. 218
  5. ↑ 1 2 Bojsen-Møller, Finn; Simonsen, Erik B.; Tranum-Jensen, Jørgen. Bevægeapparatets anatomi [Anatomy of the Locomotive Apparatus] (danimarka) (12th). 2001. 364–67. ISBN 978-87-628-0307-7.
  6. ↑ Bojsen-Møller, Finn; Simonsen, Erik B.; Tranum-Jensen, Jørgen. Bevægeapparatets anatomi [Anatomy of the Locomotive Apparatus] (danimarka) (12th). 2001. 300–01. ISBN 978-87-628-0307-7.
  7. ↑ Mathis, SK; Frame, BA; Smith, CE. "Distal first metatarsal epiphysis. A common pediatric variant". Journal of the American Podiatric Medical Association. 79 (8). 1989: 375–379. doi:10.7547/87507315-79-8-375. ISSN 8750-7315. PMID 2681682.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]