Birjada səhmlərin ticarəti

Birjada səhmlərin ticarəti — təşkil edilmiş ticarət platformalarında (birjalarda) səhmlərə və digər qiymətli kağızlara mülkiyyət hüquqlarının ötürülməsi prosesi. Səhmlərin ilkin kütləvi təklifi müəssisənin fəaliyyəti üçün vəsait əldə etməyə imkan verir. Təkrar dövriyyə yalnız səhmlərin sahiblərini dəyişir, lakin müəssisəyə birbaşa gəlir gətirmir. Bununla belə, səhmlərin birja kotirovkası müəssisənin həqiqi qiymətini müəyyən etməyə imkan verir^[1].

Səhmdarların ümumi yığıncağının qərarına əsasən müəssisələr ilkin emissiyadan əlavə səhmlərin əlavə emissiyalarını da buraxa bilərlər. Bu, adətən, müəssisənin genişləndirilməsi, yeni bazarların tutulması və s. ehtiyac nəticəsində baş verir.

Son zamanlar internet vasitəsilə birjada səhmlərin alqı-satqısı üsulu, internet ticarəti adlanan üsul çox populyarlaşıb. Bu halda səhmlərin alqı-satqısı proseduru xeyli sadələşdirilir. Adətən broker və ya birja tərəfindən birbaşa təmin edilən müəyyən proqram təminatı tələb olunur^[2].

Elektron mediaya keçidlə təkcə sürət artmadı. Gündaxili ticarət üsulları fəal şəkildə inkişaf etməyə başladı, mexaniki ticarət sistemləri meydana çıxdı, yüksək tezlikli böyük miqdarda avtomatik olaraq həyata keçirilə bilən qısamüddətli ticarət əməliyyatlarına yönəldi.

• Yüksək — göstərilən dövr üçün ən yüksək qiymət
• Aşağı — göstərilən dövr üçün ən aşağı qiymət
• ADR (American Depository Receipt) ABŞ bankında saxlanılan xarici şirkətin səhmləri üçün sertifikatdır.
• AON (hamısı və ya heç biri) — "hamısı və ya heç nə", Limit sifarişləri üçün əlavə şərt. Bu şərt yalnız sifarişinizin tam yerinə yetirilməsinə (qismən bağlanmadan) razılığı göstərir.
• Orta qiymət açıq mövqedə bir səhmin orta qiymətidir.
• Ortalamanın aşağı salınması — orta qiyməti yaxşılaşdırmaq üçün itirən mövqeyə eyni aktivin bir hissəsini daha yaxşı qiymətə əlavə etmək.
• Ask — müəyyən bir səhmin müəyyən edilmiş qiymətə satılması təklifi, yəni bu, hər kəsin aktivi ala biləcəyi qiymətdir.
• Ayı (ayı) — treder alqı-satqı etdiyi aktivlərin qiymətində azalma gözləyir.
• Ayı bazarı — qiymətlərin enməyə meylli olduğu bazardır.
• Beta — Beta, bazardakı digər aktivlərə nisbətən səhm qiymətinin nisbi dəyişkənliyinin ölçüsü bazar riski ölçüsüdür.
• Bid — (tender qiyməti) müəyyən bir qiymətə müəyyən aktivin alınması təklifidir, yəni bu, hər kəsin aktivi sata biləcəyi qiymətdir.

• Р. Тьюлз, Э. Брэдли, Т. Тьюлз. Фондовый рынок. М.: ИНФРА-М. 647 [The Stock Market]. 647. ISBN 5-86225-530-3, 0-471-54019-6.