Cənubi Koreyada hərbi vəziyyət (2024)

Cənubi Koreyada hərbi vəziyyət (kor. 2024년 대한민국 비상계엄) — 3 dekabr 2024-cü ildə prezident Yun Sok Yol tərəfindən gecə vaxtı YTN televiziya kanalında elan edilib. Həmin elanda Yun parlamentdə çoxluğu təşkil edən Demokratik Partiyasına qarşı ittihamlar irəli sürüb. Parlament yekdil şəkildə hərbi vəziyyəti ləğv etməyə səs verib.

Cənubi Koreyada hərbi vəziyyət
Yeri
Səbəbi Yun Sok Yöl[d][2]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Arxa plan

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Prezident Yun Sok Yol (2022)

Sağ yönümlü Xalq Gücü Partiyasının üzvü və keçmiş Baş Prokuror Yun Sok Yol 2022-ci ildə keçirilmiş prezident seçkilərində qalib gəlib. Onun prezidentliyi dövründə parlament Demokratik Partiyasının kontrolu altında qalıb. 2024-cü ilin aprelində keçirilən parlament seçkilərindən sonra Demokratik Partiya parlamentdə yerlərinin sayısını daha çox artırıb. Nəticədə, Yun öz siyasətini yetirməkdə çətinliklər çəkirdi və onun reytinqi aşağı səviyyəyə düşmüşdü.[3]

Bundan əvvəl Cənubi Koreyada hərbi vəziyyət son dəfə 1979-cu ilin oktyabr ayında, hərbi diktatura dövründə olmuşdu.[4] Bu, 1948-ci ildən bəri Cənubi Koreyada elan edilmiş 17-ci hərbi vəziyyətdir.[5]

Hadisələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

3 dekabr 2024-cü ildə Koreya vaxtı ilə saat 22:22-də Prezident Yun Sok Yol televiziya çıxışında Koreya Respublikasında hərbi vəziyyət elan etmişdir. O, çıxışında Demokratik Partiyasını, Nazirlər Kabinetinin üzvlərini impiçment edərək və onun büdcə planlarını qəbul etməyərək "liberal demokratiyanı devirmək" cəhdində ittiham etmişdi.[6]

Parlament tərəfindən hərbi vəziyyətin ləğvi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsas partiyalarının çoxluğu, o cümlədən Prezident Yun üzvü olduğu Xalq Gücü Partiyası bu addıma qarşı çıxıblar. XGP-nın başqanı Han Don Hun bəyan edib ki, "Prezidentin hərbi vəziyyəti elan etməsi səhvdir. Biz bunu xalqnan birgə dayandıracayıq".[7] XGP üzvü olan, Seul meri O Se Hun həmçinin Prezidentin bəyannaməsinə qarşı olduğunu deyib.[8]

Parlamentin ətrafında etirazçılar polisnən toqquşublar.[9] Parlament Spikeri U Uon Şik bütün deputatlara Parlamentə yığışmağa çağırış edib.[3]

Dekabrın 4-də, təxminən gecə saat 1-də,[10] deputatlarının 300-ün 190-u parlamentdə toplaşıb, yekdil şəkildə hərbi vəziyyəti ləğv etməyə səs veriblər.[11][12][13] Koreya Respublikasının Konstitusiyasının 77-ci maddəsinə görə, Prezident Parlamentin belə qərarına tabe olmalıdır.[14]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://www.reuters.com/world/asia-pacific/south-korea-president-yoon-declares-martial-law-2024-12-03/.
  2. ↑ https://www.nytimes.com/2024/12/03/world/asia/president-yoon-speech-martial-law.html?unlocked_article_code=1.ek4.AOhs.xqFOJOG6q1Ad&smid=url-share.
  3. ↑ 1 2 "South Korean president declares martial law, accusing opposition of anti-state activity". AP News (ingilis). 2024-12-03. İstifadə tarixi: 2024-12-03.
  4. ↑ "South Korean President Yoon declares martial law, accusing opposition of 'anti-state' activities". France 24. 3 December 2024.
  5. ↑ 박, 소연. "44년 만에 전격 비상계엄 선포...국회의원 과반수 찬성 땐 '해제'". 머니투데이 (koreya). 4 December 2024. İstifadə tarixi: 3 December 2024.
  6. ↑ Lowe, Yohannes; McEwen, Kirsty. "South Korean military announces suspension of all parliamentary activity, says report – live". the Guardian (ingilis). 2024-12-03. ISSN 0261-3077. İstifadə tarixi: 2024-12-03.
  7. ↑ Yoon, So-Yeon. "'Martial law is wrong': Han Dong-hoon pledges to stop Yoon Suk Yeol". koreajoongangdaily.joins.com (ingilis). 3 December 2024. İstifadə tarixi: 3 December 2024.
  8. ↑ Lee, Jung-joo. "Seoul mayor voices opposition against martial law". The Korea Herald. 4 December 2024. İstifadə tarixi: 4 December 2024.
  9. ↑ Yoon, John. "Police officers are clashing with protesters outside the National Assembly, some of whom appear to be trying to enter the building as officers try to block them, live television footage shows". The New York Times. 3 December 2024. İstifadə tarixi: 3 December 2024.
  10. ↑ "(4th LD) Yoon declares emergency martial law; parliament votes to lift declaration". Yonhap News Agency (ingilis). İstifadə tarixi: 4 December 2024.
  11. ↑ 박영회. "[속보] 비상계엄 해제요구안 가결‥재석 190 찬성 190". MBC 뉴스 (koreya). 4 December 2024. İstifadə tarixi: 3 December 2024.
  12. ↑ Lee, Haye-ah. "National Assembly votes to demand lifting of martial law". Yonhap News Agency. 4 December 2024. İstifadə tarixi: 3 December 2024.
  13. ↑ "South Korea latest: Martial law declared - as president warns of 'pro-North Korean forces'; police clash with protesters". Sky News (ingilis).
  14. ↑ "South Korea latest: Soldiers clash with protesters as martial law declared; parliament votes to overturn president's shock order". Sky News (ingilis). 3 December 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 December 2024.