Demokratik Cəmiyyət Uğrunda Tələbələr

Demokratik Cəmiyyət Uğrunda Tələbələr (İngiliscə "Students for a Democratic Society" və ya qısaca SDS) ABŞ-da 1960-cı illərdə fəaliyyət göstərən tələbə fəalları hərəkatı idi.^[1] O, ölkədəki Yeni Solçuluğun nümayəndəsi olan əsas ikonalardan biri idi.^[2] 1969-cu ildəki iclasında ləğv edilməzdən əvvəl 1960-cı illərin ortalarında təşkilat çox sürətlə inkişaf etmiş və böyümüşdür.^[3]

Demokratik Cəmiyyət Uğrunda Tələbələr SDS
Yaranma tarixi	1960
Ləğvolma tarixi	1974
Mərkəzi	Amerika Birləşmiş Ştatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

SDS, 1960-cı ildə Miçiqan ştatının Port Huron şəhərində keçirilən konfransda təsis edilmişdir.^[1] Təşkilatın əsas məqsədi, Vyetnam müharibəsinə qarşı çıxmaq, irqçiliklə mübarizə aparmaq və cəmiyyətdə sosial ədaləti təmin etmək idi.^[2]

SDS, 1960-cı illərin ortalarında sürətlə böyüdü və ölkənin bir çox universitetində şöbələri yarandı. Təşkilat, Vyetnam müharibəsinə qarşı kütləvi etiraz aksiyaları təşkil etdi, irqçiliyə qarşı mübarizə apardı və universitetlərdə tələbə hüquqlarını müdafiə etdi.^[3]

SDS-in ən mühüm sənədlərindən biri, 1962-ci ildə qəbul edilən Port Huron Bəyannaməsi idi.^[1] Bu bəyannamə, təşkilatın məqsədlərini və ideallarını əks etdirirdi. Bəyannamədə, "iştirakçı demokratiya" ideyası irəli sürülür və cəmiyyətin bütün üzvlərinin qərar qəbulu prosesində iştirak etməsi tələb olunurdu.^[2]

SDS, 1960-cı illərin sonlarında daxili fikir ayrılıqları və hökumətin təzyiqləri səbəbindən zəifləməyə başladı. 1969-cu ildə təşkilat rəsmi olaraq ləğv edildi.^[3]

SDS-in mirası, ABŞ-da və dünyada tələbə hərəkatlarına böyük təsir göstərmişdir. Təşkilatın ideyaları, sosial ədalət, bərabərlik və demokratiya uğrunda mübarizə aparan bir çox hərəkata ilham mənbəyi olmuşdur.^[1]

1. ↑ ^{1 2 3 4} Sale, Kirkpatrick. SDS. New York: Random House. 1973. ISBN 0-394-47889-4.
2. ↑ ^{1 2 3} Miller, James. Democracy is in the Streets: From Port Huron to the Siege of Chicago. New York: Simon & Schuster. 1987. ISBN 0-671-55099-3.
3. ↑ ^{1 2 3} Farber, David. Chicago '68. Chicago: University of Chicago Press. 1988. ISBN 0-226-23800-8.