Diafraqma (foto)

Difraqma (lat. διάφραγμα) — fotoaparat obyektivinin qurğusu olub nisbi dəliyiin ölçüsünü, obyektivdən keçən işığn miqdarını, çəkiləcək obyektin təsvirinin aydınlığını və sahə dərinliyini tənzimləmək üçün istifadə olunan dairəvi pərdəciklər.

Diafraqmanın iş funksiyası insan gözünün funksiyası ilə, demək olar ki, eynidir. İnsan günəşə baxdıqda gözünün parlaq işıqdan zədələnməməsi üçün onu qıyır və əksinə, qaranlıqda yaxşı görmək üçün gözünü daha geniş açır və beləliklə gözə düşən işığın həcmini tənzimləyir. Diafraqma da eyni funksiyanı daşıyır. Düşən işığı artırıb azaltmaq üçün diafraqmanın dəliyini açıb və ya bağlamaq lazımdır. Diafraqmanın dəliyi ləçəklər vasitəsilə açılıb bağlanır. Dəliyin dairəvi olması ləçəklərin sayı və onların formasından asılıdır. Diafraqmanın dəliyi nə qədər dairəvi olsa, bir o qədər yaxşıdır. Diafraqma şəklin kəskinliyinə, obyektivdən keçən işığın həcminə, kəskinlik dərinliyinə və rənglərin parlaqlığına təsir edir. Diafraqma rəqəmi "f" ilə göstərilir. Məsələn, f/1.8, f/2.8, f/4, f/5.6, və s. Rəqəm artdıqca düşən işığın həcmi azalır və əksinə.

Diafraqma işığın həcmi ilə bərabər həm də kəskinlik dərinliyinə də (Depth of Field) təsir edir. Kəskinlik Dərinliyi şəklin hansı hissəsinin kəskin, hansı hissəsinin isə yayğın olmasını tənzimləyir. "f" rəqəmi, yüksəkdirsə (f22), yəni diafraqma dəliyi bağlı olarsa, şəkil bütün səthi üzrə kəskin olacaq. Diafraqma nisbətən və ya tam açıq olduqda yalnız fokusda olan sahə kəskin olacaq. Bu fənddən çox vaxt diqqəti hansısa bir nöqtəyə yönəltmək üçün də istifadə edirlər.

  • Фомин А. В. § 5. Основные узлы и механизмы фотоаппаратов // Общий курс фотографии / Т. П. Булдакова. — 3-е. — М.,: «Легпромбытиздат», 1987. — С. 25—43. — 256 с. — 50 000 экз.
  • М. Я. Шульман. Фотоаппараты / Т. Г. Филатова. — Л.,: «Машиностроение», 1984. — 142 с.
  • Гордийчук О. Ф., Пелль В. Г. Раздел III. Киносъёмочные объективы // Справочник кинооператора / Н. Н. Жердецкая. — М.: «Искусство», 1979.
  • Яковлев М. Ф. Учись фотографировать. М., «Искусство», 1977.