Duqqa məqbərəsi

Duqqa məqbərəsi — (Atban məqbərəsi) Tunisin Duqqa şəhərində yerləşən qədim bir məqbərədir. Qoruma vəziyyətində olan və eramızdan əvvəl II əsrə aid Numidiya kral memarlığının üç nümunəsindən biridir. Dougga saytının bir hissəsi olaraq, məqbərə UNESCO tərəfindən Ümumdünya irsi olaraq siyahıya alınmışdır. 17 yanvar 2012-ci ildə Tunis hökuməti, Numidiya və Mavritaniya kral məqbərələrinin və İslamdan əvvəlki digər cənazə abidələrinin gələcək təsnifatına daxil edilməsini təklif etdi.[2]

Duqqa məqbərəsi
Libyco-Punic Mausoleum of Dougga
Xəritə
36°25′13″ şm. e. 9°13′12″ ş. u.
Ölkə
Yerləşir Tunis
Tikilmə tarixi II əsr
Hündürlüyü 21 m
Material Əhəng daşı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Duqqanın ziyarət etdiyi ilk qərblilər, XVII əsrdə, XIX əsrdə daha tez-tez meydana gəldi. Məqbərə bu turistlərdən bir neçəsi tərəfindən təsvir edilmiş və dövrün sonunda erkən memarlıq tədqiqatlarının obyekti olmuşdur. 1842-ci ildə, Tunisdəki İngilis konsulu Tomas Reade, onu bəzəyən kral kitabəsinin çıxarılması prosesində abidəyə ciddi ziyan vurdu. Abidənin hazırkı vəziyyəti 1908-1910-cu illər arasında Fransız arxeoloqu Louis Poinssot tərəfindən Tunisin dəstəyi ilə həyata keçirilən ətraf ərazilərdə kəsilmiş parçaların yenidən qurulması nəticəsidir.

Təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

21 m yüksəklikdəki məqbərə üç pilləyə bölünür. Podiumun şimal tərəfində, üç səviyyədən birincisi, bir plitə ilə örtülmüş bir açılış, cənazə otağına aparır. Məqbərənin digər üzləri saxta açılışlarla, Aeolik pilasterlarla açılan guşələrlə bəzədilib.

Qəbirlərin ikinci səviyyəsi türbə (naiskos) şəklində olan bir kolonnadan ibarətdir. Hər tərəfdən nişanlanan sütunlar ion sırasına aiddir. Üçüncü və son səviyyə ən zəngin şəkildə bəzədilmişdir: birinci səviyyədəki bənzər künclərdə pilasterlara əlavə olaraq, bir piramida ilə örtülmüşdür. Heykəltəraşlıq elementləri sağ qaldı: künclərdə griffonlar, üst səviyyənin üzlərindən birində dördkünc yerləşdirilmişdir.

Təfsir

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Duqqa məqbərəsi tez-tez eramızdan əvvəl III və II əsrlərdə Kiçik Asiyanın cənazə abidələri və İsgəndəriyyənin nekropolları ilə əlaqələndirilmişdir. Yazıya görə məzar Palu oğlu İepmatah oğlu Atbana həsr olunmuş hesab olunur. Bu yaxınlarda, kürsünün yalan qapılarından birinin yanında olan yazının unikal olmadığı müəyyən edildi. Düzəldilmədən xarab olmuş digər bir yazı, məzarın sahibinin titularını sayardı.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
  2. ↑ "Les Mausolées Royaux de Numidie, de la Maurétanie et les monuments funéraires pré-islamiques". 28 dekabr 2019 tarixində arxivləşdirilib.