Elektron dərslik

Elektron dərslik və ya (e-dərslik) — tədris prosesini dəstəkləmək üçün rəqəmsal formatda hazırlanmış tədris materialıdır.[1] Elektron dərsliklər ənənəvi dərsliklərə alternativ olaraq geniş məzmun, interaktiv elementlər və multimedia imkanları ilə zənginləşdirilir. Bu dərsliklər təhsil prosesində müəllimlər və tələbələr üçün daha səmərəli və əlçatan bir öyrənmə mühiti yaradır.[2]

Elektron dərsliklər tədris prosesinin modernləşdirilməsinə, tələbələrin daha dərindən öyrənməsinə və təhsilin daha əlçatan olmasına şərait yaradır. Müasir dövrdə bir çox ölkə, o cümlədən Azərbaycan, tədris proqramında elektron dərsliklərin tətbiqini artırmağa yönəlmişdir.

Xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Elektron dərsliyin xüsusiyyətləri:[3]

  1. Rəqəmsal məzmun — elektron dərsliklər mətn, şəkil, video, səs yazıları və interaktiv qrafiklər kimi rəqəmsal elementlərdən ibarətdir. Bu, dərsliyin daha maraqlı və məlumatlandırıcı olmasına kömək edir.
  2. İnteraktiv funksiyalar — e-dərsliklərə testlər, suallar, tapşırıqlar, sözlük və söz axtarışı kimi interaktiv funksiyalar əlavə edilir. Bu, tələbələrin dərs materialını daha yaxşı mənimsəməsinə və dərslərlə fəal məşğul olmasına imkan verir.[4]
  3. Daşınma və əlçatanlıq — elektron dərsliklər müxtəlif cihazlarda – kompüterlər, planşetlər, telefonlar üzərindən istifadə edilə bilər. Bu, tələbələr üçün dərsliklərə hər zaman və hər yerdə əlçatanlıq yaradır.
  4. Axtarış və geri qayıtma imkanı — elektron dərsliklərdə tələbələr tez bir zamanda müəyyən mövzuları və ya sözləri axtarıb tapa bilirlər. Əlavə olaraq, bu dərsliklərdə əvvəlki mövzulara geri qayıtmaq və məlumatları yenidən nəzərdən keçirmək daha asandır.
  5. Ətraf mühitə təsirinin azaldılması — elektron dərsliklər kağız israfını azaldır və ekoloji cəhətdən daha davamlıdır.[5]
  6. Yenilənə bilən məzmun — rəqəmsal dərsliklər tədris proqramında dəyişikliklər olduqda və ya yeni məlumatlar əlavə etmək lazım gəldikdə tez bir zamanda yenilənə bilər.[6]

Nəticələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bir çox hökumətlər və məktəb rayonları rəqəmsal dərsliklərə böyük sərmayə qoysalar da, qəbul ləng gedir.[7] Bowker Market Research-ə görə, kollec tələbələrinin yalnız 3%-i 2013-cü ilin yaz semestrində əsas kurs materialı kimi rəqəmsal dərslikdən istifadə edirdi.[8][9] Çoxsaylı araşdırmalarda tələbələrin, yeniyetmələrin və uşaqların böyük əksəriyyəti çap kitablarına üstünlük verməkdə davam edir. Bundan əlavə, rəqəmsal dərsliklərin öyrənmə, idrak və yadda saxlamağa necə təsir etdiyinə dair ziddiyyətli sübutlar mövcuddur.[10] Bununla belə, tələbələr getdikcə daha çox rəqəmsal dərsliklərdən istifadə edirlər və ilkin tədqiqatlar göstərir ki, tələbə performansı rəqəmsal və ya çap mətnləri ilə işləməsindən asılı olmayaraq təxminən eynidir.[11]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Creno, Cathryn. "Online e-books replace heavy school textbooks". AZ Central. 17 March 2014. 18 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 March 2014.
  2. ↑ Reckelhoff, Benjamin. "How eTextbooks Work". ecampus.com. 2021-02-18. 2016-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-12.
  3. ↑ Haq, Husna. "In South Korea, all textbooks will be e-books by 2015". Christian Science Monitor. 6 July 2011. 18 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 March 2014.
  4. ↑ Toppo, Greg. "Obama wants schools to speed digital transition". USA Today. 31 January 2012. 18 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 March 2014.
  5. ↑ Ritch, Emma. "The environmental impact of Amazon's Kindle". 2009. 2021-02-21 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ Howard, Jennifer. "For many students, print is still king". Chronicle of Higher Education. 27 January 2013. 31 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 March 2014.
  7. ↑ Greenfield, Jeremy. "Students, Professors still not yet ready for digital textbooks". Digital Book World. 11 June 2013. 19 March 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2014.
  8. ↑ "The reasons young people aren't buying ebooks". Booktrade.info. 16 March 2014. 19 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2014.
  9. ↑ McNeish, Joanne; Mary Foster; Anthony Francescucci; Bettina West. "The surprising foil to online education: why students won't give up paper textbooks" (PDF). Journal for the Advancement of Marketing Education. 20 (3). Fall 2012. 28 February 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2014.
  10. ↑ "Student response to digital textbooks climbs, says new BISG research". Bowker Market Research. 25 January 2013. 9 February 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 March 2014.
  11. ↑ Sicking, Jennifer. "Research shows students perform well regardless of reading print or digital books". 6 May 2013. 19 March 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2014.