Flokulyasiya

Flokulyasiya — kimya sahəsində, kolloid hissəciklərin ya kortəbii olaraq, ya da aydınlaşdırıcı maddənin əlavə edilməsi səbəbindən suspanziyadan flok və ya lopa şəklində çöküntüyə çıxması prosesidir.Fəaliyyəti çöküntüdən onunla fərqlənir ki, flokulyasiyadan əvvəl kolloidlər sadəcə olaraq, sabit dispersiya şəklində, mayedə dayandırılır və məhlulda həqiqətən həll olunmur.

Koaqulyasiya və flokulyasiya suyun laxtalanma ilə təmizlənməsində, koaqulyant və kolloidlər arasında kimyəvi qarşılıqlı təsirlər vasitəsilə hissəciklərin sabitliyini pozmaq və toplamaq məqsədi daşıyan mühüm proseslərdir və destabilləşdirilmiş hissəciklərin flok halına salınmasına səbəb olaraq çöküntüyə çevrilməsidir.

IUPAC tərifinə görə, flokulyasiya "dispersiya hissəciklərinin daha böyük ölçülü qruplar əmələ gətirdiyi təmas və yapışma prosesidir". Flokulyasiya aglomerasiya və laxtalanma/koalessensiya ilə sinonimdir. Əsasən, laxtalanma stabilləşdirilmiş yüklü hissəciyi qeyri-sabitləşdirmək üçün koaqulyant əlavə edilməsi prosesidir. Eyni zamanda, flokulyasiya, yığılmağı təşviq edən və hissəciklərin çökməsinə kömək edən qarışdırma üsuludur. Ən çox istifadə edilən koaqulyant alüminium, Al₂(SO₄)₃·14H₂O-dur.

Kimyəvi reaksiyası Al₂(SO>₄)₃ · 14 H₂O → 2 Al(OH)₃(s) + 6 H+ + 3 SO₂⁻⁴ + 8 H₂O

Kolloid kimyada flokulyasiya incə hissəciklərin bir yerə yığılması prosesini ifadə edir. Sonra flok mayenin üstünə üzə bilər (qaymaqlanma), mayenin dibinə çökə bilər (çökmə) və ya mayedən asanlıqla süzülə bilər. Torpaq kolloidlərinin flokulyasiya davranışı şirin suyun keyfiyyəti ilə sıx bağlıdır.Torpaq kolloidlərinin yüksək dispersliyi təkcə birbaşa ətrafdakı suyun bulanıqlığına səbəb olmur, həm də çaylarda və göllərdə, hətta dənizin altındakı qayıqlarda qida maddələrinin udulması nəticəsində evtrofikasiyaya səbəb olur.

Emulsiyalar üçün flokulyasiya ayrı-ayrı səpələnmiş damcıların bir araya toplaşmasını təsvir edir, bununla da fərdi damcılar öz şəxsiyyətlərini itirmirlər. Beləliklə, flokulyasiya emulsiyanın daha da qocalmasına aparan ilkin addımdır (damcıların birləşməsi və fazaların son ayrılması). Flokulyasiya mineral sarğıda[6] istifadə olunur, lakin qida və əczaçılıq məhsullarının fiziki xüsusiyyətlərinin dizaynında da istifadə edilə bilər.

Tibbi laboratoriyada flokulyasiya müxtəlif diaqnostik testlərdə, məsələn, sürətli plazma reagin testində istifadə edilir.

Flokulyasiyadan suyun təmizlənməsində istifadə olunur.

• Волков В. А. Коллоидная химия. Поверхностные явления и дисперсные системы. — 2-е изд., испр. — СПб.: Лань, 2015. — 660 с. — (Учебники для вузов. Специальная литература). — ISBN 978-5-8114-1819-0.
• Зимон А. Д. Коллоидная химия: Общий курс. — 6-е изд. — М.: Красанд, 2015. — 342 с. — ISBN 978-5-396-00641-6.
• Иванова Н. И. Коагуляция // Большая российская энциклопедия. — Большая Российская энциклопедия, 2009. — Т. 14. — С. 357.
• Кругляков П. М., Хаскова Т. Н. Физическая и коллоидная химия. — 3-е изд., испр. — М.: Высшая школа, 2010. — 320 с. — ISBN 978-5-06-006227-4.
• Кузнецов В. В. Физическая и коллоидная химия. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Высшая школа, 1968. — 392 с.
• Неппер Д. Стабилизация коллоидных дисперсий полимерами. — М.: Мир, 1986. — 488 с.
• Фридрихсберг Д. А. Курс коллоидной химии / Под редакцией д-ра хим. наук проф. М. П. Сидоровой. — 3-е изд., испр. — СПб.: Химия, 1995. — 400 с. — (Для высшей школы). — ISBN 5-7245-1022-7.
• Фридрихсберг Д. А. Курс коллоидной химии. — 4-е изд., испр. и доп. — СПб.: Лань, 2010. — 416 с. — (Учебники для вузов. Специальная литература). — ISBN 978-5-8114-1070-5.
• Щукин Е. Д., Перцов А. В., Амелина Е. А. Коллоидная химия. — 7-е изд., испр. и доп. — М.: Юрайт, 2014. — 444 с. — (Бакалавр. Базовый курс). — ISBN 978-5-9916-2741-2.