Hamar dağdağan
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Rusiya (Krım), Kiçik Asiya, İran və Qafqazda dəniz səviyyəsindən 1000 m yüksəklikdə yayılıb.
| Hamar dağdağan | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Ümumi yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük və Kiçik Qafqazda dəniz səviyyəsindən 1000 m yüksəkliklərdə, Kür-Araz ovalığında, Naxçıvan MR-də, Lənkəranda (Diabar) və s. rayon ərazilərində təsadüf edilir.
Statusu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın nadir bitkisidir. NT.
Bitdiyi yer[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dağətəklərində quru daşlı yamaclarda təbii halda bitir.
Təbii ehtiyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanda arealı geniş deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 15 m olan alçaqboylu ağacdır. Gövdəsinin qabığı hamardır. Cavan zoğları qəhvəyi və ya qonur, yaşlı gövdəsinin qabığı isə bozumtul-qonur rəngdədir. Cavan budaqlar açıqqonur və ya açıqqəhvəyi rəngdədir. Yarpaqların qaidəsi dairəvi-pazşəkilli, kol formalarında isə demək olar ki, ürəkvaridir. Yarpaqların ucu iti, xırda mişarkənarlı, sarımtıl-yaşıl (xüsusən alt tərəfdən), hamar, bəzən kələ-kötür, uzunluğu 4–7 sm, eni 4 sm olub, çılpaq saplaq üzərində yerləşmişdir. Meyvələri şarformalı, qırmızımtıl, 1–2 sm uzunluqda olub, uzun, çılpaq meyvə saplağı üzərində yerləşmişdir. Meyvəsi kürə formalıdır, uzun saplağı vardır. Çəyirdəyi zəif qırışıqlı olub, dairəvidir. Aprel-may ayında çiçəkləyir.
Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsasən generativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Başlıca olaraq insan fəaliyyəti və bəzi abiotik amillərin təsiridir.
Becərilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mədəni şəraitdə becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na salınması tövsiyə edilir.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Деревья и кустарники СССР. Т.4. 1951.;
- Флора Азербайджана. т.6.1955;
- Azəraycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan florasının konspekti. I–III cildlər.2005;2006;2008;
- Naxçıvan MR florasının taksonomik spektrı.2008;
- Naxçıvan MR-nın flora müxtəlifliyi və onun nadir növlərinin qorunması.2011.
Məlumat mənbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine