Hindistanın Ali Məhkəməsi

Hindistan Ali Məhkəməsi (IAST: Bhārat Kā Sarvochch Nyāyālaya; hind. भारत का सर्वोच्च न्यायालय) Hindistan Respublikasının ali məhkəmə orqanı və ən yüksək məhkəməsidir. Hindistandakı bütün mülki və cinayət işləri üçün son apellyasiya məhkəməsidir. O, həmçinin məhkəmə nəzarəti səlahiyyətinə malikdir. Hindistanın Baş Hakimindən və maksimum 33 hakimdən ibarət olan Ali Məhkəmə ilkin, apellyasiya və məsləhət yurisdiksiyaları şəklində geniş səlahiyyətlərə malikdir.[1]

Hindistanın Ali Məhkəməsi
Ümumi məlumatlar
28°37′21″ şm. e. 77°14′22″ ş. u.
Ölkə
Yeri , Supreme Court of India,Tilak Marg, New Delhi, 110201
Yurisdiksiya Hindistan
Yaranma tarixi 1950
Hakim sayı Supreme Court of India,Tilak Marg, New Delhi, 110201
sci.gov.in
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ali konstitusiya məhkəməsi olaraq, o, ilk növbədə müxtəlif ştatların Ali Məhkəmələrinin və tribunalların hökmlərinə qarşı şikayətlərə baxır. Məsləhətçi məhkəmə olaraq Hindistan Prezidentinin müraciət etdiyi məsələlərə baxır. Məhkəmə nəzarəti altında məhkəmə həm normal qanunları, həm də Əsas struktur doktrinanı pozan konstitusiya dəyişikliklərini etibarsız hesab edir. Vətəndaşların əsas hüquqlarını müdafiə etmək və mərkəzi hökumət və müxtəlif əyalət hökumətləri arasında hüquqi mübahisələri həll etmək tələb olunur.

Onun qərarları Hindistanın digər məhkəmələri, eləcə də ittifaq və əyalət hökumətləri üçün məcburidir.[2] Konstitusiyanın 142-ci maddəsinə müvafiq olaraq, məhkəməyə tam ədalət naminə zəruri hesab edilən və icrası üçün Prezident üçün məcburi olan hər hansı sərəncamı qəbul etmək xas yurisdiksiyası verilir.[3] Hindistanın respublika elan edilməsindən iki gün sonra, 28 yanvar 1950-ci ildən bəri Ali Məhkəmə Şəxsi Şuranın Məhkəmə Komitəsini ən yüksək apellyasiya məhkəməsi kimi əvəz etmişdir.

Hindistan Konstitusiyası müəyyən edilmiş qanunlara əsasən ölkə daxilindəki bütün məhkəmələr üzərində məhkəmə çəkişmələri və apellyasiya yurisdiksiyasını həyata keçirməklə bərabər, konstitusiyaya düzəlişlərini nəzərdən keçirmək səlahiyyətlərinə də malikdir və ölkənin hüquqi mənzərəsində mühüm rol oynayan Hindistanın Ali Məhkəməsi çox geniş bir səlahiyyətlərə malikdir. Dünyanın ən güclü ali məhkəmələrindən biri kimi tanınır.[4][5]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Rule of law index 2016". 29 April 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 January 2018."Rule of law index 2016" Arxivləşdirilib 2015-04-29 at the Wayback Machine.
  2. ↑ "History of Supreme Court of India" (PDF). Supreme Court of India. Archived from the original on 22 December 2014. İstifadə tarixi: 30 August 2014. (PDF).
  3. ↑ "Constitution of India | Legislative Department | India" (ingilis). 2023-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-20."Constitution of India | Legislative Department | India" Arxivləşdirilib 2024-05-20 at the Wayback Machine.
  4. ↑ Zwart, Tom. "Review of Judicial Activism in India: Transgressing Borders and Enforcing Rights". Journal of Law and Society. 30 (2). 2003: 332–337. ISSN 0263-323X. JSTOR 1410775. 2023-12-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-22.
  5. ↑ Chandra, Aparna; Hubbard, William H. J.; Kalantry, Sital, Rosenberg, Gerald N.; Bail, Shishir; Krishnaswamy, Sudhir (redaktorlar ), "The Supreme Court of India: An Empirical Overview of the Institution", A Qualified Hope: The Indian Supreme Court and Progressive Social Change, Comparative Constitutional Law and Policy, Cambridge: Cambridge University Press, 2019, 43–76, ISBN 978-1-108-47450-4, 28 September 2023 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 10 March 2023