Hindistan–Qazaxıstan münasibətləri

Qazaxıstan–Hindistan münasibətləri — Hindistan və Qazaxıstan arasında ikitərəfli diplomatik əlaqələr 22 fevral 1992-ci ildə qurulmuşdur [1].

Qazaxıstan–Hindistan münasibətləri
Hindistan və Qazaxıstan
 Hindistan  Qazaxıstan
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev, Hindistan Respublikasının Baş naziri Narendra Modi. Astana 8 iyun 2017
Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev və Hindistan Respublikasının Baş naziri Narendra Modi EXPO 2017-nin açılışında. Astana 9 iyun 2017

Qazaxıstan ilə Hindistan arasında birbaşa diplomatik əlaqələr qurulmamışdan əvvəl, Qazaxıstan SSR-in də daxil olduğu Hindistanla SSRİ arasında diplomatik əlaqələr mövcud idi. Qazaxıstanla Hindistan arasında diplomatik əlaqələr 22 fevral 1992-ci ildə qurulmuşdur. 1992-ci ilin eyni ayında Qazaxıstan Respublikası ilə Hindistan Respublikası arasında ticarət-iqtisadi əlaqələr, elm və texnologiya sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş və Respublikaların Hökumətləri arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş bağlanıldı. mədəniyyət, incəsənət, təhsil, elm, kütləvi informasiya vasitələri və idman sahəsi[2]. 9 dekabr 1996-cı ildə Qazaxıstan Respublikası Hökuməti və Hindistan Respublikası Hökuməti arasında İnvestisiyaların Təşviqi və Qarşılıqlı Müdafiəsi haqqında Saziş, həmçinin ikiqat vergitutmanın qarşısının alınması və vergidən yayınmanın qarşısının alınması, gəlir və kapital vergilərinə görə haqqında Konvensiya imzalanmışdır. 2002-ci ildə Nursultan Nazarbayev Hindistana rəsmi səfər etdi və həmin il Hindistanın Baş naziri Atal Bihari Vacpai, Qazaxıstanın keçmiş paytaxtı Almatıda Asiyada Qarşılıqlı Fəaliyyət və Etimad Tədbirləri Konfransında iştirak etmişdir [3].

İkitərəfli əlaqələrin inkişafı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2003-cü ildə Hindistan və Qazaxıstan arasında ticarət dövriyyəsi 78 milyon 910 min dollar təşkil etmişdir. Ticarəti inkişaf etdirmək üçün hər iki ölkə Hind-Qazaxıstan Birgə İş Şurasını yaratdı. Hindistan, Kurmangazi neft yatağından pay ala bilməsə də, Hindistan Neft və Təbii Qaz Korporasiyası Satpayev yatağından pay almaq niyyətindədir. Qazaxıstan milli şirkəti KazmunayGas, ONGC-yə Satpayev və Maxambet yataqları arasında seçim təklif etdi və Hindistandan Atyrau və Axtau bölgələrində neft-kimya sənaye layihələrində iştirak etməsini istədi. İki ölkə eyni zamanda geniş əməkdaşlıq və informasiya texnologiyaları, kosmik tədqiqatlar, bankçılıq və ikitərəfli ticarəti artırmaq üçün səylər göstərməyə çalışdı. Hindistan, Qazaxıstana 1.000.000.000 ABŞ dolları məbləğində kredit təklif etdi, sonuncu isə Hindistan şirkətlərinə əhəmiyyətli vergi güzəştləri etdi. Qazaxıstan, etibarlı ticarət yolu təmin etmək və Qazaxıstanın Hindistanın isti su limanlarına ticarət və dəniz yolu ilə çıxışı təmin etmək üçün Hindistana nəqliyyat dəhlizi yaratmaq üçün İran və Türkmənistanla çoxtərəfli müqavilə bağlamağa çalışdı.

Hindistan, böyük enerji ehtiyaclarını ödəmək üçün sivil nüvə gücünü təmiz bir alternativ olaraq inkişaf etdirməyə çalışır. Qazaxıstanda nüvə enerjisi üçün lazım olan bir çox urana malik olduğu üçün Hindistan Qazaxıstanla möhkəm əlaqələr qurur. Hindistan, Qazaxıstan Prezidentini 2009-cu ilin yanvar ayında Nyu-Dehlidə Respublika Gününü qeyd etməyə dəvət etdi.

  1. "Казахстанско-индийские дипломатические отношения" (rus). www.zakon.kz. 2017-10-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-31.
  2. "Соглашение между Правительством Республики Казахстан и Правительством Республики Индия о сотрудничестве в области культуры, искусства, образования, науки, средств массовой информации и спорта". tengrinews.kz. 2021-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-05.
  3. "Казахстанско-Индийские отношения на современном этапе:перспективы сотрудничества. Историко-правовой аспект". articlekz.com. 2016-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-05.