Kərpicvari qarğa soğanı

Kərpicvari qarğa soğanı - (lat. Gladiolus imbricatus L.) Süsənkimilər – (İridaceae Juss.) fəsiləsinə aid bitki növü. [1]

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU A2c. Azərbaycanın nadir növüdür.[2]

Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çoxillik, düz gövdəli (hündürlüyü 50 sm), yaşıl bitkidir. Yarpaqlar xətvari, 5-5,5 mm enindədir. Çiçəkyanlığı 2-2,5 sm uzunluğunda, tünd-bənövşəyi rənglidir.Tərəfləri küt, tərs – oval, yuxarı və aşağı tərəfi eyni uzunluqdadır. Erkəkcik sapı tozcuqdan bir qədər uzun, ağızcıq tərs – neştərşəkillidir [3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Çiçəkləmə may, meyvə əmələ gətirmə iyul aylarına təsadüf edir. Soğanaqla və toxumla çoxalır. Dekorativ bitkidir [3][4]

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Böyük Qafqazın Quba hissəsi və şərqi [3][4][5].

Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Populyasiyalarında azalma (30%) tendensiyası müşahidə olunur .

Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Antropogenzoogen amillər [4]. Əhali tərəfindən intensiv yığılması, otarılma və tapdalanma nəticəsində yayılma sahəsi məhdudlaşır.

Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xüsusi mühafizə tədbirləri görülməyib. Yeni yayılma ərazilərinin axtarılması, yasaqlıqların salınması vacibdir.

Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gladiolus apterus Klokov.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
  2. http://redbook.az/?options=project&id=K%C9%99rpicvari%20qar%C4%9Fa%20so%C4%9Fan%C4%B1[ölü keçid]
  3. 1 2 3 1. Флора Азербайджана, 1952
  4. 1 2 3 2. İbadlı O.V. 2004
  5. 3. Конспект флоры Кавказа, 2006