Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Katalaza - hidrogen- peroksidi (H2O2) dihidrogen (H2) və dihidrogen- monooksidə (H2O, su) parçalayan enzim (ferment)[1]. Tərkibində Fe3+ kationu saxlayır. Bu günə qədər hidrogen peroksidi katalaza enzimindən sürətli parçalayan katalizator nə tapılmış, nə də sintez edilməmişdir. Hidrogen peroksidlə əmələ gətirdiyi aralıq kompleks katalaza peroksidat (CAT-H2O2) adlanır. Tənəffüs zamanı ağ ciyərlərimizdə hidrogen- peroksid alınır. Bu maddə tibdə istifadə edilməsinə baxmayaraq zəhərlidir. Bu səbəbdən orqanizmdə katalaza enziminə ( fermentinə )ehtiyyac olur. Katalaza demək olar ki, bütün aerob orqanizmlərdə tapılmışdır. Katalaza dörd subvahiddən əmələ gəlmişdir və tərkibində təxminən 2 milyon aminturşu qalığı mövcuddur, yəni tetramerdir[2] . Bu dörd subvahiddə hidrogen- peroksidlə reaksiyaya daxil olmağa imkan verən hem var. İnsan orqanizmində katalaza üçün optimal pH=7-dir[3] pH- ın 6.8 və 7.5 kimi qiymətlərində reaksiya getmir..[4]. Digər orqanizmlər üçün bu qiymət 6-11 arası qiymətlər alır[5] . Optimal tamperatur isə müxtəlif orqanizmlər üçün müxtəlifdir.[6] .
Katalaza | |
---|---|
Ümumi | |
Sistematik adı | Katalaza |
Kimyəvi formulu | CAT kimi işarə olunur |
Fiziki xassələri | |
Aqreqat halı (n.ş.) | maye |
Quruluşu | |
Koordinasiya həndəsəsi | qarışıq formalı |
Təsnifatı | |
CAS-da qeyd. nöm. | 9001-05-2 |
BS-də qeydiyyat nömrəsi | 1.11.1.6 |
İnsan katalazasını konseptual dörd bölməyə bölmək olar ki, bu dörd bölmə birlikdə tetramer təşkil edir[7].Hər qlobulada geniş hidrofob əsaslı 8 antiparalel b-barel vardır (b1-8) və bir tərəfdən A9 loops ilə əhatə olunmuşdur[7].b-barel üzərindəki A Helikal domayn b4 və b5 qalıqları arasında əldə olunan dörd C-terminal Helices (A16, A17, A18 və A19) və dörd Helicesdən ibarətdir (A4, A5, A6, və a7)[7].
1818-ci ildə Louis Jacques Thenard səhvən hidrogen peroksidi parçalayan enzim tapır. Bu enzim katalaza idi. Bu enzim sonradan bir çox orqanizmlərdə tapıldı və Oscar Loew 1900-cü ildə bu enzimi katalaza adlandırmağı təklif etdi[8]