Laborator diaqnostika
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Laboratoriya diaqnostikası müxtəlif ixtisaslaşdırılmış avadanlıqlardan istifadə etməklə öyrənilən materialın təhlilinə yönəlmiş metodlar məcmusudur. Oktyabrın 25-də laborantların peşə bayramı qeyd olunur.
Sanitariya-gigiyenik laboratoriya diaqnostikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Gigiyena Araşdırması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sanitariya və mikrobioloji tədqiqatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sanitar-toksikoloji tədqiqatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Klinik laboratoriya diaqnostikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu tip diaqnostikanın əsas vəzifəsi orqanoleptik tədqiqat metodları ilə birmənalı şəkildə təsdiq edilə və ya təkzib edilə bilməyən bir patologiyanın mövcudluğunu müəyyən etmək və ya təsdiqləməkdir. Bunun üçün müxtəlif köməkçi üsullardan istifadə edilə bilər. Şərti olaraq, onları aşağıdakı qruplara bölmək olar:
- Optik mikroskopiya kimi insanın qavrayış qabiliyyətini artıran üsullar.
- Tədqiq olunan orqanizmin xarakterik biokimyəvi xüsusiyyətlərindən istifadə edən üsullar bu qrupa bütün seroloji diaqnostik üsullar daxildir.
- Patoloji agentin xarakterik xüsusiyyətlərindən istifadə edən üsullara bioloji və mədəni tədqiqat metodları daxildir. Tədqiqatın məqsədindən asılı olaraq, verilən suala ən dolğun və dəqiq cavab əldə etmək üçün bu və ya digər üsullar toplusu hazırlanır. Kliniki laboratoriya diaqnostikası doktoru hər bir analizin formuluna və düzgün nəticəsinə cavabdehdir.
Qan testləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bakterioloji qan testi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qan kimyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsas məqalə: Biokimyəvi qan testi Biokimyəvi qan testi insan orqanizminin sistem və toxumalarının funksional vəziyyətini təyin etmək üçün klinik praktikada istifadə olunan laboratoriya diaqnostik metodudur. Biokimyəvi analiz qaraciyərin, böyrəklərin funksiyasının pozulmasını, zülal, lipid və karbohidrat mübadiləsinin pozulmasını müəyyən etməyə, aktiv iltihab prosesinin, o cümlədən revmatik, həmçinin su və elektrolit mübadiləsinin müxtəlif pozğunluqlarının və mikroelement balansının pozulması dərəcəsini müəyyən etməyə imkan verir. Beləliklə, biyokimyəvi qan testinin aparılması yalnız patologiyanı müəyyən etməyə deyil, həm də iltihab prosesinin şiddətini təyin etməyə, müalicəni təyin etməyə və ya düzəltməyə imkan verir.
Klinik qan testi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsas məqalə: Klinik qan testi Klinik qan testi yalnız hemoqlobinin tərkibini və eritrositlərin çökmə sürətini (ESR) deyil, həm də eritrositlərin sayını, rəng indeksini, leykositlərin sayını və leykosit formulasını (leykoqram), trombositləri qiymətləndirməyə imkan verən tibbi laboratoriya analizidir. Bu analiz anemiyanın mövcudluğunu, həmçinin iltihab prosesini və qan hüceyrələrinin neoplazmalarını müəyyən etməyə imkan verir.
PCR[redaktə | mənbəni redaktə et]
Molekulyar bioloji üsullarla qan analizi (polimeraza zəncirvari reaksiya, PCR, PCR) PCR ilə qan testi bioloji materialda (nümunə) müəyyən nuklein turşusu fraqmentlərinin (DNT) aşağı konsentrasiyalarında əhəmiyyətli artım əldə etməyə imkan verən molekulyar biologiya üsuludur. DNT-ni, patogen mikroorqanizmlərin RNT-sini, insan və heyvanların, bitkilərin, mikroorqanizmlərin somatik hüceyrələrində mutasiyaları müəyyən etməyə imkan verir və infeksiya, insan genetikası, çoxalma, qohumluq əlaqələrinin qurulması və s. sahələrdə fəal şəkildə istifadə olunur.
Seroloji qan testi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ferment immunoanalizi spesifik antigen-antikor əsasında müxtəlif aşağı molekulyar ağırlıqlı birləşmələrin, makromolekulların, virusların və s.-nin keyfiyyət və ya kəmiyyət təyini üçün laboratoriya immunoloji üsuludur.
Məhkəmə laboratoriya diaqnostikası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsas məqalə: Məhkəmə ekspertizası Məhkəmə-tibb eksperti məhkəmə-tibbi ekspertizası müəssisələrində ştat vahidi vəzifəsində çalışan, məhkəmə-tibbi ekspertizası ixtisası üzrə hazırlıq keçmiş və bu sahədə mütəxəssis sertifikatına malik olan həkimdir.