Laodikeya

LaodikeiaE.ə. I əsrdə Anadolunun ən əhəmiyyətli və məşhur şəhərlərindən biri.

Laodikeya Antik Şəhəri
Laodikeya
Laodicea
37°50′09″ şm. e. 29°06′27″ ş. u.
Ölkə  Türkiyə
Vilayət Dənizli
Salınma tarixi E.ə. I əsr
Banisi II Antioxos
İlk xatırlanma Strabon tərəfindən.
Digər adı Trimitariya
Dağılma tarixi 60-cı il
Dağılma səbəbi Güclü zəlzələ
Milli tərkibi yunanlar
Müasir yeri Dənizli
Laodikeya xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Dənizli ilinin 6 km şimalında yerləşən antik Laodikeya şəhəri, coğrafi baxımdan çox uyğun bir nöqtədə və Lykos çayının cənubunda qurulub. Şəhərin adı antik qaynaqlarda daha çox "Likos sahilindəki Laodikeia" şəklində keçməkdədir. Digər antik qaynaqlara görə isə şəhər E.ə. 261-263 illəri arasında II Antioxos tərəfindən qurulmuş və şəhərə Antiokhosun arvadı Laodikenin adı verilmişdir. Şəhərdəki böyük sənət əsərlərinin e.ə. I əsrə aid olduğu düşünülməkdədir. Romalılar da Laodikeyaya xüsusi bir əhəmiyyət vermişlər və Kıbyra (Gölhisar-Horzum) Conventusunun paytaxtı etmişlər.

İmperator Karakalla zamanında Laodikeyada bir ardıcıl keyfiyyətli sikkə kəsilirdi . Laodikeya xalqının da qatqılarıyla şəhərdə çox sayda monumental quruluş düzəldilmişdir. Kiçik Asiyanın 7 məşhur kilsəsindən birinin bu şəhərdə olması, xristianlığın burada nə qədər əhəmiyyətli olduğunu göstərir. E.ə. 60-ci ildə meydana gələn çox böyük bir zəlzələ şəhəri yerlə bir etmişdir.

Strabonun bildirdiyinə görə Leodikeya məşhur bir növ qoyun yetişdirirdi. Yazar bu heyvanların Leodikyalılara böyük gəlir təmin etdiyini də izah etməkdədir. Şəhər ayrıca tanınmış bir toxuculuq sənayesi inkişaf etdirmişdir. "Laodikean" olaraq adlandırılan bir növ parçadan Diokletian fərmanında söz açmaqdadır. Leodikyada toxunan və "Trimita" adıyla bilinən parçalar o qədər məşhur idi ki, şəhər "Trimitariya" olaraq xatırlanırdı. Leodikeyadaki qazıntılar 1961-1963 illəri arasında Kanada Quebec Laval Universitetinin tədqiqatçıları tərəfindən, professor Jean des Gagniers rəhbərliyində düzəldilmiş və çox maraqlı bir bulaq quruluşu tamamilə ortaya çıxarılmışdır. Bu müvəffəqiyyətli işlər, xüsusilə bulaq quruluşu və üzərində çox yaxşı Etüdlər düzəldilən bir hissə birlikdə nümayiş olunmuşdur.

Antik şəhərin şimal-şərq tərəfində, Yunan teatrı tipində əraziyə uyğun olaraq Roma tərzində tikilmişdir. 20000 insan tutumundadır

Böyük teatrın 300 metr qədər şimal-qərbində yerləşir. Yunan teatrı tipində əraziyə uyğun olaraq, Roma üslubunda inşa edilmişdir. Təxminən 15.000 adam ala biləcək böyüklükdədir.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]