Le Figaro

Le Figaro (azərb. Fiqaro‎) — Parisdə nəşr olunan Fransanın gündəlik qəzetlərdən biri[2]. Le Figaro Fransanın Le Monde və Libération qəzetləri ilə birlikdə ən qədim qəzetidir.

Le Figaro
Loqonun şəkli
22 noyabr 2015-ci il buraxılışının üz qabığı
22 noyabr 2015-ci il buraxılışının üz qabığı
Format berliner
Baş redaktor Etyen Mujott (Étienne Mougeotte)
Yaranma tarixi 15 yanvar 1826
Dil fransız dili
Baş ofis
Ölkə Fransa Fransa
Tiraj 322 497 nüsxə (2006)
ISSN 0182-5852, 2496-8994
lefigaro.fr
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Le-Figaro, Fransanın Le Parisien və Le Monde qəzetlərindən sonra ikinci ən böyük milli qəzetidir. Baxmayaraq ki, Ouest-Fransa kimi bəzi regional qəzetlər daha böyük dövriyyələrə malikdir.

Qəzet 2004-cü ildən etibarən Dassault Group-a məxsus Le Figaro Qrupuna məxsusdur[3]. Bu nəşrlərdən TV Magazine və Evene daxildir.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Le Figaro qəzetinin üz qabığı, 4 avqust 1914

Le Figaro 1826-cı ildə satirik bir həftəlik qəzet olaraq təsis edilib[4][5] və adını Pyer Bomarşenin 1778-ci ildə yazdığı "Fiqorunun toyu" komediyasından götürüb. Pyesin son pərdəsində Fiqaronun monoloqunda səslənən "Sans la liberté de blâmer, il n'est point d'éloge flatteur" ("tənqid etmək azadlığı olmadan, heç bir tərif olmaz") cümləsi isə qəzetin şüarı seçilmişdir. 1833-cü ildə redaktor Nestor Rokeplan, Le Figaro'dakı bir məqalə ilə təhqir olunan, lakin bərpa edilən polkovnik Qalua ilə duelə çıxdı. Albert Volf, Emil Zolya, Alfons Karr və Jül Klareti qəzetin ilkin iştirakçıları arasında idi. İppolit de Vilmesan tərəfindən götürüldükdə 1854-cü ilə qədər bir qədər nizamsız olaraq nəşr olunurdu[6].

1866-cı ildən Le Figaro gündəlik qəzet oldu[7]. Onun ilk gündəlik nəşri, 16 noyabr 1866-cı ildə, Fransada o dövrədək çap edilən qəzetlər arasında ən yüksək göstərici olan 56 min nüsxə ilə satılırdı[8]. Onun redaksiya xətti royalist idi. Paulin Savari də bu zaman redaksiya heyəti arasında idi.

1916-cı il martın 16-da Le Figaronun redaktoru Qaston Kalmet, həyat yoldaşı toxunulmazlığına ciddi şübhə doğuran bir məktub nəşr etdikdən sonra maliyyə naziri Jozef Kayonun həyat yoldaşı Henrietta Kayo tərəfindən öldürüldü[9][10]. 1922-ci ildə Le Figaro ətriyyat milyoneri Fransua Koti tərəfindən satın alındı. Abel Favr qəzet üçün cizgiləri etdi[11].

İkinci Dünya müharibəsinin başlanğıcında Le Figaro Fransanın aparıcı qəzetinə çevrildi. Müharibədən sonra yuxarı orta sinfin səsi oldu və mühafizəkar mövqeyini qorudu.

1975-ci ildə Le Figaro Rober Ersanın "Socpresse" korporasiyası tərəfindən satın alındı. 1999-cu ildə amerikan The Carlyle Group, 2002-ci ilin martında satılan qəzetin 40%-ni əldə etmişdi. 2004-cü ilin martından bu yana Le Figaro, mühafizəkar bir iş adamı və siyasətçi Serj Dasso tərəfindən nəzarətə alınmış, təyyarə istehsalçısı "Dassault Aviation", atasından, onun təsisçisi Marsel Dassodan (1892-1986) miras qaldı. Dasso qəzetin 80%-nə sahibdir.

2006-cı ildə Misir və Tunisdə İslamı təhqir etdiyi iddia edilən məqalələrin yayımlanmasına görə Le Figaro bu ölkələrdə qadağan edilmişdir[12][13].

Le Figaro, 2009-cu ildə Berliner formatına keçdi[14]. Qəzet The New York Times International Weekly The New York Times qəzetinə 2009-cu ildən bəri nəşr etdi. 2010-cu ildə Lefigaro.fr ingilis dilində Le Figaro adlı bir bölüm yaratmışdır[15]. Bu, Le Figaro saytının gündəlik orijinal və ya tərcümə olunmuş məzmunu ilə qlobal ingilis dilli birliyi təmin edir. Bölmə 2012-ci ildə tamamlanmışdır[16].

Loqo

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1820-ci illərdə loqo
    1820-ci illərdə loqo
  • 1920-ci illərdən loqo
    1920-ci illərdən loqo

Dövriyyə tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1995-96 dövründə qəzet 391 533 nüsxə tirajla, yalnız 451 159 nüsxə tirajı olan Le Parisien qəzetindən geridə qalırdı[17].

İllər 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Dövriyyə (tiraj) 366,690 360,909 366,529 369,108 369,706 365,083 337,118 332,818 338,618 330,482 323,991 325,509 329,367 330,952

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ http://mentions-legales.lefigaro.fr/page/mentions-legales.
  2. ↑ "Le Figaro - French newspaper". 2014-11-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-22.
  3. ↑ "The press in France". 11 November 2006. 7 September 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 December 2018 – news.bbc.co.uk vasitəsilə.
  4. ↑ "The press in France". BBC. 11 November 2006. 15 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 November 2014.
  5. ↑ "Media Landscape Media Claims" (PDF). European Social Survey. May 2014. 16 August 2014 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 January 2015.
  6. ↑ Millingen, J.G. The History of Dueling Including Narratives of the Most Remarkable Encounters. 2004.
  7. ↑ "Historical development of the media in France" (PDF). McGraw-Hill Education. 25 February 2015 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 February 2015.
  8. ↑ Alan Grubb, The Politics of Pessimism: Albert de Broglie and Conservative Politics in the Early Third Republic Arxivləşdirilib 2022-05-11 at the Wayback Machine
  9. ↑ Sarah Sissmann and Christophe Barbier, "Une épouse outragée" Arxiv surəti 3 iyul 2006 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 3 iyul 2006 at the Wayback Machine, L'Express, 30 August 2004. Retrieved 27 January 2007.
  10. ↑ "Deposit Your Gold for France. Gold Fights for Victory". World Digital Library. 1915. 20 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 October 2013.
  11. ↑ Roulhac Toledano, Elizabeth Z. Coty, “Napoleon of the Press” Arxivləşdirilib 2022-04-07 at the Wayback Machine ,"François Coty: Fragrance, Power, Money". Retrieved 28 May 2018
  12. ↑ "The impact of blasphemy laws on human Rights" (Policy Brief). Freedom House. 8 March 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 September 2013.
  13. ↑ "Tunisia, Egypt ban newspaper editions on controversy over pope's comments". CPJ. New York. 27 September 2006. 13 October 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 September 2013.
  14. ↑ "Le Figaro". Euro Topics. 13 April 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 February 2015.
  15. ↑ "Mon Figaro - Cercle - Le Figaro in English - articles". Le Figaro. 5 July 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 July 2012.
  16. ↑ "Mon Figaro - This Week's Top Stories from France". Le Figaro. 26 April 2012. 15 July 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 July 2012.
  17. ↑ Media Policy: Convergence, Concentration & Commerce. SAGE Publications. 24 September 1998. səh. 10. ISBN 978-1-4462-6524-6. 1 August 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2014.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Merrill, John C. and Harold A. Fisher. The World's Great Dailies: Profiles of Fifty Newspapers (1980) pp 124–29

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Le Figaro ilə əlaqəli mediafayllar var.