Lomé Müqaviləsi

Lome müqaviləsi və ya Lome konvensiyası[1] Avropa İqtisadi Cəmiyyətini və Afrika, Karib və Sakit okean ölkələri arasında imzalanmış ticarət və yardım müqaviləsidir. İlk dəfə 1975-ci ildə Qərbi Afrikada yerləşən Toqo Respublikasının paytaxtı olan Lome şəhərində imzalanıb.

1976-cı ilin aprelində qüvvəyə minmiş ilk Lome Konvensiyası (Lome I) o vaxtkı Avropa İqtisadi Birliyi (AİB) ilə inkişaf etməkdə olan Afrika, Karib və Sakit okean ölkələri (AKSOÖ), xüsusən də keçmiş Britaniya, Hollandiya, Belçika və Fransa koloniyaları arasında əməkdaşlığın yeni çərçivəsini təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Onun iki əsas aspekti var idi: O, AKSOÖ-nün kənd təsərrüfatı və mineral ixracatının əksəriyyətinin AİB-yə rüsumsuz daxil olmasını təmin edirdi. AİB kənd təsərrüfatı ilə rəqabətdə şəkər və mal əti kimi məhsullar üçün kvota sisteminə əsaslanan imtiyazlı giriş razılaşdırıldı. İkincisi, AİB AKSOÖ ölkələrinə yardım və investisiya üçün Avropa Hesablama Birliyinə (AHB) 3 mlrd. avro vəsait ayırmağı öz öhdəliyinə götürdü.

Konvensiya yenidən müzakirə edilib və üç dəfə yenilənib.

II Lome (1981-ci ilin yanvarından 1985-ci ilin fevralına qədər) - Avropa Hesablama Birliyi yardım və investisiya xərclərini 5,5 milyarda qədər artırdı.

III Lome 1985-ci ilin martında (ticarət müddəaları) və 1986-cı ilin mayında (yardım) qüvvəyə minib və 1990-cı ildə başa çatıb; AHB-nin öhdəliklərini 8,5 milyard avroya artırdı.

IV Lome 1989-cu ilin dekabrında imzalanıb. Onun ticarət müddəaları on ili, 1990-1999-cu illəri əhatə edir. İlk beş il üçün yardım və investisiya öhdəlikləri 12 milyard avro təşkil edib. Ümumilikdə 70-ə yaxın ACP ölkəsi Lome I-i imzalayan 46 ölkə ilə müqayisədə IV Lome-nin tərəfdarıdır.

  1. "Lome Konvensiyası tam mətn / Lome Convention full text" (PDF) (ingilis). 2022-02-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-11-14.