Məryəm Mirzəxani

Məryəm Mirzəxani (fars. مریم میرزاخانی‎; d. 3 may 1977, Tehran - ö. 14 iyul 2017, Stenford) — İran riyaziyyatçısı, ABŞ Riyaziyyat Cəmiyyətinin Satter Mükafatının (2013)[12] və Filds medalı laureatı (2014). Filds Medalı almış ilk qadın.

Məryəm Mirzəxani
fars. مریم میرزاخانی‎‎
Doğum tarixi 12 may 1977(1977-05-12)[1][2]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 14 iyul 2017(2017-07-14)[3][4] (40 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi süd vəzi xərçəngi
Uşağı 1
Elm sahələri Lobaçevski həndəsəsi
Elmi dərəcəsi
İş yerləri
Təhsili
Üzvlüyü
mmirzakhani.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Erkən Həyatı və Təhsili

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məryəm 1977-ci ildə 3 may tarixində Tehranda anadan olmuşdur. Atası Əhməd elektrik mühəndisi idi. O Nadir İstedadlıların İnkişafı üçün Milli Təşkilatın tərkibində olan Fərzanegan Məktəbində oxuyub. 1994-cü ildə Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadasında qızıl medal qazanan ilk iranlı qadın tələbə oldu.

1995-ci ildə Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadasıda yüksək xal toplamışdır.

O riyaziyyat üzrə bakalavr dərəcəsini Şərif Texnologiya Universitetində 1999-cu ildə almışdır. Daha sonra diplom işi üçün ABŞ-yə gedən Məryəm fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini 2004-cü ildə Harvard Universitetində Filds Medal laureatı Curdis T. McMullenin elmi rəhbərliyi ilə almışdır.

Karyerası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məryəm 2004-cü ildə Clay Riyaziyyat Universitetində tədqiqatçı və Prinston Universitetində professor olmuşdur. 2008-ci ildən Stanford Universitetində professor kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.

Şəxsi həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2005-ci ildə Mirzəxani çexiyalı nəzəri kompüter alimi və tətbiqi riyaziyyatçı və hazırda Stanford Universitetində professor olan Jan Vodrakla ailə həyatı qurmuşdur. Anahita adında bir qız övladları var.

Ölümü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məryəmə 2013-cü ildə süd vəzi xərçəngi diaqnozu qoyulmuşdur. 2016-cı ildə xərçəng sümük və qara ciyərinə yayılmışdır. 14 iyul 2017-ci ildə Kaliforniyada xəstəxanada vəfat etmişdir.

İran prezidenti Həsən Ruhani və digər rəsmilər Məryəmin vəfatından sonra başsağlığı və Məryəmin elmi naliyyətlərini təqdir edən ismarıclar yayımlamışlar. Şərif Universiteti Mirzəxaninin təhsil aldığı riyaziyyat fakültəsinin Mirzəxani adlandırılacağını bəyan etmişdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ وبسایت رسمی مریم میرزاخانی (fars.).
  2. ↑ Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  3. ↑ Maryam Mirzakhani, Stanford mathematician and Fields Medal winner, dies. // Stanford News 2017.
  4. ↑ Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  5. ↑ 1 2 http://www.seattletimes.com/nation-world/maryam-mirzakhani-first-woman-to-win-fields-medal-dies/.
  6. ↑ 1 2 Mirzakhani M. Ergodic Theory of the Earthquake Flow (ing.). // International Mathematics Research Notices / P. Sarnak OUP, 2010. ISSN 1073-7928; 1687-0247; 1687-3017 doi:10.1093/IMRN/RNM116
  7. ↑ 1 2 Report of the President to the Board of Trustees. // Stanford News 2008.
  8. ↑ 1 2 3 4 Maryam Mirzakhani, first woman to win Fields Medal, dies (ing.). // The Seattle Times Seattle: 2017. ISSN 0745-9696; 2642-7192
  9. ↑ 1 2 http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/20022806.html.
  10. ↑ Maryam Mirzakhani becomes 1st woman to win Fields Medal. CBC News, 2014.
  11. ↑ White M. L. Maryam Mirzakhani // Maryam Mirzakhani (ing.).
  12. ↑ "İranlı qadın beynəlxalq mükafata layiq görüldü". Sahar Universal Network. İstifadə tarixi: 12 avqust 2014.

2. en.wikipedia.org/wiki/Maryam_Mirzakhani