Male bəyannaməsi

Male bəyannaməsi — 2007-ci ilin noyabrında keçirilən konfransda inkişaf etməkdə olan bir neçə kiçik ada dövlətinin nümayəndələri tərəfindən imzalanmış beynəlxalq müqavilədir[1]. Bəyannamənin məqsədi iqlim dəyişikliyi və insan hüquqlarını birləşdirən aydın strategiyanı müəyyən etməkdir. Bəyannamə həm də iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin istiqamətini dəyişdirmək məqsədi daşıyır, yalnız iqlim dəyişikliyinin ətraf mühitə təsirinə diqqət yetirir və iqlim dəyişikliyinin insanlar üçün nəticələrini nəzərə alır. Bəyannamədə aydın şəkildə göstərilir ki, sağlam ətraf mühit hüququ bütün insan hüquqlarının əsasını təşkil edir[2].

Male bəyannaməsi
İmzalanma tarixi noyabr 2007
İmzalanma yeri Male
Male bəyannaməsinin imzalandığı Male şəhəri

Müqavilənin imzalandığı Maldiv adalarında iqlim dəyişikliyi artıq insan hüquqlarına və əhaliyə təsir göstərməyə başlayıb. Beləliklə Maldiv adaları və digər ada dövlətləri iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə insan hüquqlarından əsas kimi istifadə etməyə çağıran beynəlxalq koalisiya yaratmağa başlayıblar. Bu koalisiyaya dəstək məqsədilə Cenevrə, Nyu-York və Maledə görüşlər təşkil edilib[3][4].

BMT[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəyannaməni imzalayan ölkələr BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasından iqlim dəyişikliyinin təsiri və onun insan hüquqlarına təsirinə diqqət yetirməyi xahiş ediblər. Buna cavab olaraq, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığının İdarəsi iqlim dəyişikliyinin insan hüquqlarının həyata keçirilməsinə necə təsir etdiyini xüsusi olaraq müəyyən edən ilk araşdırmanı dərc edərək, ölkələrin insan hüquqlarını qlobal iqlim dəyişikliyindən qorumaq üçün birgə işləmək öhdəliyi olduğunu vurğulayır. Xüsusilə hesabatda həyat, sağlamlıq, layiqli həyat səviyyəsi və öz müqəddəratını təyinetmə hüquqları da daxil olmaqla təhlükə altında olan bir neçə fundamental hüquqlar vurğulanır[5].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ V.H.9 MALÉ DECLARATION ON THE HUMAN DIMENSION OF GLOBAL CLIMATE CHANGE (англ.) // International Law & World Order: Weston's & Carlson's Basic Documents. — 2015-04-24.
  2. ↑ Quirico, Ottavio. "Input for the 2016 Report to the Human Rights Council of the Special Rapporteur on Human Rights and the Environment" (PDF). Climate Change and Human Rights Proceedings. 2016. 2021-04-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  3. ↑ Limon, Marc. "The Small Island Perspective on Agenda-Setting in Climate Change and Human Rights". 16 February 2017. 21 April 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 April 2021.
  4. ↑ "Climate Change and Human Rights Proceedings" (PDF). 2021-04-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  5. ↑ Knox, John. "Climate Change and Human Rights: Three Benefits of a Human Rights Perspective on Climate Change". Global Policy. 15 November 2015. 21 April 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 April 2021.