Manasiya (monastır)

Manasiya monastırı (serb. Манастир Манасија) və ya Resava (serb-kiril. Ресава) ― Serbiya ərazisində yerləşən, 1406[1]-1418-ci illər arasında Stefan Lazareviç tərəfindən tikilmiş

Serb Pravoslav Kilsəsi
Manasiya
Манастир Манасија
Din
Himayəsi Serb Pravoslav Kilsəsi
Ölkə
Memarlıq
İnşa tarixi 1406 – 1418
Hündürlüyü 25 m
Manasiya xəritədə
Manasiya
Manasiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Serb Pravoslav monastırı. Kilsə Müqəddəs Üçlüyə həsr edilmişdir. Kompleks orta əsr serb mədəniyyətinin ən əhəmiyyətli abidələrindən biridir və "Morava memarlıq məktəbinə" aiddir. Monastır nəhəng divarlar və qüllələrlə əhatə olunmuşdur. Manasiya monastırı qurulduqdan dərhal sonra Serb despotluğunun mədəniyyət mərkəzinə çevrildi.

Resava Məktəbi 15 və 16-cı əsrlərdə despotluğun Osmanlı imperiyasının hakimiyyəti altına keçməsindən sonra da əlyazmaları və tərcümələri ilə məşhur idi. Manasiya kompleksi 1979-cu ildə "müstəsna əhəmiyyətə malik mədəniyyət abidəsi" elan edilmişdir və Serbiya Respublikası tərəfindən qorunur. Monastır 2010-cu ildə UNESCO-nun ehtiyatda olan ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.[2]

Memarlıq və tarix

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Monastır kompleksi 1890–1900-cü illərdə.

Resava olaraq da tanınan Manasiya monastırı Despotovats şəhərindən iki kilometr şimal-qərbdə, mənzərəli dərədə inşa edilmişdir. Monumental məqbərənin və istehkam şəhərciyinin tikintisi fasilələrlə təxminən on il davam etmişdir. Bu dövrdə kilsə, böyük bir yeməkxana, mənzillər, bitişik binalar, bürclər və divarlar, qoruyucu divarları olan xəndəklər və səngərlər inşa edilmişdir.

Monastırın qurucusu olan despot Stefan, Manasiyanı məqbərəsi olaraq xidmət etmək üçün inşa etmişdir. Manasiya kilsəsi müasir abidələrlə birlikdə Moravanın Serbiyadakı son böyük sənət müvəffəqiyyətinə şahidlik edir.

Kilsəyə paralel olaraq inşa edilmiş və tamamilə freskalarla örtülmüş yeməkxana orta əsr Serbiyasındakı bilinən ən böyük tikililərdən biridir. Monastır kompleksi on bir qüllə və səngərləri olan möhkəm divarlarla əhatə olunmuş və qorunmuşdur.

Monastır beş əsrlik Osmanlı hakimiyyəti dövründə bir neçə dəfə tərk edilmiş və dağılmışdır. Kilsənin qurğuşun damı çıxarılmış və bir əsrdən artıq bir müddət ərzində içəridəki freskalar yağış səbəbilə zərər görmüşdür. 18-ci əsrdə kilsənin qərb hissəsi — narteks baş verən partlayış nəticəsində çox ziyan gördü və daha sonra yenidən tikildi. Kilsənin həmin hissəsinin mozaika döşəməsi isə qorunub saxlanılmışdır.

  1. https://kb.osu.edu/dspace/handle/1811/41013 Arxivləşdirilib 2012-10-09 at the Wayback Machine Knowledge bank
  2. "Arxivlənmiş surət". 2020-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-30.