Monqol
Monqollar — monqol dillərində danışan bütün xalqların tarixi adı.[1]
 
| |||||||||
| Çingiz xan • Xubilay • Şirindambın Namnansuren • Sodnomın Damdinbazar • Damdin Suxe-Bator | |||||||||
| Ümumi sayı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~10 milyon | |||||||||
| Yaşadığı ərazilər | |||||||||
| |||||||||
| Dili | |||||||||
| Dini | |||||||||
| Qohum xalqlar | |||||||||
Subetnik qruplar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Monqol dillərində xalxlar, baoanlar, dunsyanlar, tular, daurlar, buryatlar, kalmıklar və bir neçə azsaylı digər xalqlar daxildir.
Monqolustan Respublikasının əsas əhalisi. Həmçinin Çin Xalq Respublikasında (əsasən kompakt şəkildə Daxili Monqolustan Muxtar Rayonunda) yaşayan xalq. Özlərini "Xalx" adlandırırlar. Yaxın etnik qruplarla (monqollar daxil olmaqla 14 etnik qrup)[2] birlikdə dünyada sayları təxminən 11.116 milyon nəfərdir.[3]
| Dövlət |  Monqolustan
|
| Muxtar ərazi | |
| Xaqanlığa namizəd |
|
| Yaşadığı ərazilər | |
| Monqol dilinin statusu |
 Çin (Rəsmi status)
|
| Digər böyük topluluq və ya diaspor ölkələri |
Çin Xalq Respublikasında 2000-ci ildə aparılmış siyahıya almanın yekunlarına əsasən Çin dövləti tərəfindən rəsmən tanınan 56 milli azlıqdan biri olan Monqolların sayı 5.823.947 nəfər olmuşdur[4].
İdarəetmə şəkli və birliklər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çingiz xanın təşkilatlandırdığı monqollarda əhaliyə ivgen, boya obop, ailə və ən kiçik birliklərə isə aymuğ və ya yasun deyilirdi. Ordu da bu üsula görə təşkilatlanmışdı. Ulus adlanan monqol qəbilə birliklərinin hər biri əsgər sayılırdı. Qəbilələr səfərə öz qadınları, çadırları, heyvanları ilə bir ordu kimi hərəkət edərdi. Hər qəbilə özünü idarə edərdi. Sənət bölükləri, idari komanda təşkilatları yox idi. Silahlarını özləri hazırlayardılar. İşğal etdikləri ölkələr bir mərkəzdən idarə olunmayacaq qədər genişləndi. Siyasi və idaretmə baxımından təcrübəsiz olan monqollar buna görə çətin vəziyyətə düşdülər. Dövlətin idarəedici və vergi toplayacaq məmurları yox səviyyəsində idi.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 44.ASE
- ↑ "Ethnologue: Languages of the World : Altaic, Mongolian". 2008-10-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-31.
- ↑ "Joshua Project — Unreached Peoples of the World : Mongolian". 2007-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-31.
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2011-03-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2009-06-01.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]