Nemti

Nemti — Misir mifologiyasında Nemti (Yunan dilində Antaeus, lakin yəqin ki, Yunan mifologiyasında Antaeus ilə əlaqəli deyil) ibadət mərkəzi Yuxarı Misirin şimalındakı Anteopolisdə olan bir tanrı idi.

Nemti
Cinsi kişi[d]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nemtinin ibadəti kifayət qədər qədimdir, ən azı 2-ci sülalədən, onun artıq öz kultuna həsr olunmuş keşişləri olduğu zamana gedib çıxır. Əvvəlcə Nemti, Horus kultunun mərkəzi olan Badari ətrafındakı qədim bölgənin himayədarı olduğu görünür.[1] Sağ qalan məlumatların olmaması səbəbindən Nemtinin orijinal funksiyasının nə olduğu və ya onun hər hansı bir xüsusi funksiyaya istinad edən Horus titulundan başqa bir şey olub olmadığı yaxşı bilinmir. Zaman keçdikcə Nemti sadəcə bərəçilərin tanrısı hesab olunmağa başladı və buna görə də qayıqda dayanan şahin kimi təsvir olundu, bu, əvvəlcə şahin olduğu düşünülən Horusa işarə idi. Daşıyıcıların tanrısı olaraq, (səyahət edən) mənasını verən Nemti titulunu aldı. Onun sonrakı kult mərkəzi Anteopolisdə və həmçinin Yuxarı Misirin 12-ci nomunda Per Nemtidə (Nemti evi) olmuşdur.[2]

Nemti, Osirisin mirasının həllini təsvir edən "Horus və Setin mübahisələri" nağılında görünür. Köhnə Krallıq. Bu nağılda Setin güc əldə etmək cəhdlərindən biri də tanrıları bir yerə toplayıb güclü arqumentlər irəli sürərək, onların hamısını inandırmasıdır (sonrakı ənənələrdə Totdan başqa hamısı). Set Horusun arvadı İsisin (erkən Misir mifologiyasında) sehrli müdaxiləsindən qorxur və buna görə də adada yığıncaq keçirərək Nemtiyə göstəriş verir ki, İsisə bənzəyənlərin oraya aparılmasına icazə verməsin. Bununla belə, İsis özünü yaşlı qadın qiyafəsində gizlədir və Nemti qızıl üzüklə pul aldıqdan sonra bilmədən onu qaçaqmalçılıq yolu ilə qaçıraraq Kaşanın ilk təklifini rədd edir və bu, sehrdən istifadə etdiyi üçün şuranın çökməsinə səbəb olur. Nemti etdiyi səhvin cəzasını, göründüyündən daha ciddi olan ayaq barmaqlarını kəsərək, şahin olduğu üçün daha otura bilməyəcək və buna görə də qayıqda yaşaya bilməyəcək.[3] Köhnə Krallığın sonunda Misirin Altıncı Sülaləsi dövründə, Merenre Nemtemsaf I və Merenre Nemtemsaf II də daxil olmaqla, Nemti də daxil olmaqla iki fironun teoforik adı var idi. Burada “Nemtemsaf” “Nemti onun mühafizəsidir” deməkdir.

Köhnə ədəbiyyatda tanrının heroqlifləri Anti və ya Anti kimi oxunurdu. Bir neçə tədqiqat bu oxunuşun yanlış olduğunu təsdiqlədi.[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Toby A. H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge 1999, ISBN 0-415-26011-6, p.315
  2. ↑ "The Contendings of Horus and Seth" in William Kelly Simpson (ed.), The Literature of Ancient Egypt, 1972
  3. ↑ Оле́г Д. Бе́рлев: "Сокол, плывущий в ладье". Иероглиф и бог. In: Вестник древней истории. 1, 1969, ISSN 0321-0391, pp. 3–30, online (PDF; 548 KB) Arxivləşdirilib 2011-02-01 at the Wayback Machine. Oleg D. Berlev: Der Falke im Boot.
  4. ↑ "Nemty Ransomware: learning by doing". McAfee. 2022-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-21.