Pornoqrafiya
Pornoqrafiya (yun. πόρνη — fahişə, zina; γράφω — yazıram, çəkirəm; πόρνη < πέρνημι — satıram) — cinsi arzuları oyatmaq məqsədi olan erotik video, şəkil və ya yazılar.[1]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sinifləşdirmə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pornoqrafiya erotikadan fərqlənir: Pornoqrafiyadan fərqli olaraq erotikaya naturalizm və diqqəti cinsiyyət orqanlarına yönəltmək xas deyil.[2] Adətən, erotika və pornoqrafiya arasındakı sərhədləri zərif və kobud, ruh və bədən arasındakı fərq kimi izah edirlər.[3]
Klassik ədəbiyyatda pornoqrafiya elementləri azlıq təşkil edir. Çünki erotika daha çox oxucunun yaradıcı qabiliyyətinə hesablanıb, yəni az-çox düşüncəsi, təxəyyülü yetən oxucu müəllifin demədiklərini duymaq iqtidarındadır. Bu baxımdan erotikada söylənməyənə, təsvir olunmayana vurğu daha güclüdür.[4] Hesab olunur ki, pornoqrafiya estetik zövq deyil, yalnız fiziki həzz yaşada bilər. Bu səbəbdən onu ümumiyyətlə, incəsənət hesab etməyən müəlliflər də çoxluq təşkil edir.[4] Suzan Zontaqın sözlərinə görə, erotika istənilən ekstaz növü kimi düşünülmüş, qurulmuş, mədəni bir nəsnədir və heç bir bayılmaya səbəb olmur.[4][5]
Cəmiyyətin pornoqrafiyaya baxışı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənfi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2012-ci ildə Qroningen Universitetinin araşdırmalarına görə pornoqrafiyaya baxış zamanı beyində vizual qıcıqlandırıcılara məsul olan bölgələr işdən çıxır.[6] Beynin hər hansı bölgəsinə qan axınının güclənməsi həmin bölgənin aktivləşməsinə dəlalət edir.[6] Bundan əlavə, araşdırmalar göstərib ki, pornoqrafik filmlərə tamaşa edərkən qadınların beyinlərinin bir çox bölgələri ümumiyyətlə, "sönmüş" durumda olub.[6] Bu isə belə filmlərə, şəkillərə və ya videolara baxan insanların sürətli əqli tənəzzülə uğramasına səbəb olur.[6]
Neytral[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müsbət[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənfəətpərəstlik[redaktə | mənbəni redaktə et]
İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pornoqrafiya və qanun[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pornoqrafiya qanunları dünya ölkələrində[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pornoqrafiya dünyada ABŞ, Kanada, Fransa, Almaniya, İspaniya, İtaliya, Yunanıstan, İsrail, Türkiyə, Polşa, İsveç, Norveç, Finlandiya və d. ölkələrdə leqal olduğu halda, Çin, Monqolustan, İran, Mərakeş, Misir kimi ölkələrdə isə ümumiyyətlə qadağandır.
Pornoqrafiyaya baxış[redaktə | mənbəni redaktə et]
Feminist baxış[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dini baxış[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dini təşkilatların pornoqrafiyaya qarşı siyasi fəaliyyəti cəmiyyətin pornoqrafiyaya baxışında vacib rol oynamışdır. İslam dini, ümumiyyətlə, insana ziyanlı olan hər şeyi qadağan edir. Pornoqrafiya da başda cinsi həvəsi azaltmaqla, insan orqanizminə bir çox ziyan vurur. Bu baxımdan da İslam dini bunu haram buyurub və qadağan edir.[7]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Müqəddəs Kitabda pornoqrafiya haqda nə deyilir? Kiberseksdə pis nə var?". www.jw.org. 26 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 December 2015.
- ↑ William J. Gehrke. "Erotica is Not Pornography". The Tech. 10 December 1996. 18 September 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2015.
- ↑ "h2g2 – What is Erotic and What is Pornographic?". BBC.co.uk. 29 March 2004. 25 August 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 January 2012.
- ↑ 1 2 3 "Söymək olar, yazmaq yox". news.lent.az. 5 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2015.
- ↑ "RETHINKING SUSAN SONTAG'S "THE PORNOGRAPHIC IMAGINATION"". www.on-verge.org. 7 March 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2015.
- ↑ 1 2 3 4 "Pornoqrafiya beyni necə kütləşdirir?". news.milli.az. 22 January 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 December 2015.
- ↑ Sherkat and Ellison, 1997, "The Cognitive Structure of a Moral Crusade" Arxivləşdirilib 2022-03-31 at the Wayback Machine, Social Forces 75(3), p. 958.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
