Premonstrantlar
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Premonstrantlar ("Premonstrantların ordeni", lat. Candidus et Canonicus Ordo Praemonstratensis, OPraem) — 1120-ci ildə Müqəddəs Norbert Ksantenskiy tərəfindən Lan şəhərinin yaxınlığında yerləşən Premontre Abbeyində qurulan Katolik monastır nizamı. Ordenin adı abbatlığın adını almışdır, orden üzvləri də qurucunun adı ilə Norbertanlar adlandırıldı.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sərəncamın nizamnaməsi 1126-cı ildə təsdiq edildi. Premonstrantlar Qərbi Avropada sürətlə yayıldı, XIV əsrin ortalarına qədər əmrdə 1300-dən çox monastır var idi. Sifariş slavyanlar da daxil olmaqla Elbe və Oder arasındakı ərazinin xristianlaşdırılmasında mühüm rol oynadı. İngiltərədə, VIII Henri tərəfindən ləğv edildiyi zaman nümayişçilərdən əvvəl 35 monastır vardı.
İslahat dövründə əmrlərin fəaliyyəti Almaniyada, böyük Fransa inqilabı dövründə – Fransada qadağan edildi. Bütün monastırlar müsadirə edildi, o cümlədən sifarişin vətəni — Premontre. XIX əsrin əvvəllərinə qədər premonstrantlar demək olar ki, məhv edildi, yalnız 8 monastır (hamısı Avstriyada) qorunmuşdur. XIX əsrin ikinci yarısında və XX əsrdə nizam yenidən yüksəldi, monastırların sayı XX əsrin əvvəllərində 20-yə, sonunadək 80-ə çatmışdır.
Fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Premonstrantların mənəviyyatı avqustinlilərin mənəviyyatına yaxındır, onlar da "Müqəddəs Nizamnamə" ilə monastır həyatda rəhbərlik edirlər. Klervossun Bernard, qurduğu nizam da Cistercians'ın mənəviyyatına böyük təsir göstərmişdir.
2014-cü ildə seçkiqabağı seçicilərin sayı 940 keşiş daxil olmaqla 1289 nəfər təşkil etmişdir[1]. Sərəncam qadın monastırları da daxil olmaqla 78 monastıra aid idi. Orden monastırları əsasən Avropada yerləşir — Belçika, Hollandiya, Fransa, Almaniya, Avstriya, Çexiya, Macarıstan. Premonstrantların üçüncüsü də mövcuddur.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ David M. Cheney. "Order of the Canons Regular of Premontre; Norbertines" (ingilis). Catholic-Hierarchy.org[ing.]. 2016-01-27. 2016-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-06.
Biblioqrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Karsavin L. P. Монашество в средние века. М., 1992
- Хольц Леонард. История христианского монашества в средние века. 1993.
- Grassl, W. Culture of Place: An Intellectual Profile of the Premonstratensian Order. Nordhausen: Bautz, 2012.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- the Order of Prémontré (ing.)
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Katolik ensiklopediyasındakı orden haqqında məqalə (ing.)