Qılıncvari gəvən
Qılıncvari gəvən (lat. Astragalus xiphidium) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
| Qılıncvari gəvən | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Qılıncvari gəvən |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
||||||||
| ||||||||
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kiçik Qafqaz dağlarında yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
30-50 sm hündürlükdə yarımkoldur. Yerüstü hissəsi oduncaqlaşmışdır. Bitkinin üzəri çökük, ağ və ya boz tüklüdür. Bütün bitki yerə sərilmiş halda, ağ, yaxud boz tüklü, 3-5 cüt dar, xətvari, ucu küt, 10–14 mm uzunluqda, 1–2 mm enində yarpaqcıqları vardır. Paxlası qısayarpaqlı, adətən horizontal vəziyyətdə, xətvari, bizvari, 3-5 sm uzunluqda və 3 mm enində olub, üzəri tüklə örtülmüşdür. Yabanı halda mayda çiçəkləyir, meyvəsi iyun-iyulda yetişir. Toxum vasitəsi ilə çoxalır. Bir sıra növ müxtəlifliyini müşahidə etmək olar:
- Astragalus xiphidium var. gjunaicus Rzazade – yarpaq və çiçəkaltlıqları ağ tüklüdür. Kiçik Qafqaz dağlarının cənubunda bitir.
- Astragalus xiphidium var. ejlarougiensis Rzazade – yarpaqaltlıqları qaramtıl tüklüdür.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Orta dağ qurşağında daşlı yamaclarda, açıq quru sahələrdə daha çox rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kiçik Qafqaz dağlarının orta dağ qurşağında, Gəncə yaxınlığında kiçik areallarda rast gəlinir. Azərbaycanın nadir bitkisidir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tərkibində qatran vardır. Yaşıllaşdırmaya tətbiq olunmur.