Raya Nəcəfova

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. Lütfən, məqaləyə etibarlı mənbələr əlavə edərək onu təkmilləşdirməyə kömək edin. Mənbəsiz məzmun problemlər yarada və silinə bilər. Problemlər həll edilməmiş şablonu məqalədən çıxarmayın. Daha ətraflı məlumat və ya məqalədəki problemlərlə bağlı müzakirə aparmaq üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə diqqət yetirə bilərsiniz.

Raya Əli qızı Nəcəfova (25 oktyabr 1960) — kimyaçı alim, professor, kimya üzrə elmlər doktoru. AMEA Azad Həmkarlar Təşkilatında sədr müavini.

Nəcəfova Raya Əli qızı 25 oktyabr 1960-cı ildə Naxçıvan şəhərində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur.1977-ci ildə orta məktəbi bitirmiş, 1985-ci ildə Bakı Dövlət universitetinin biologiya fakültəsini, bioloq "Biologiya və kimya müəllim"i ixtisası üzrə bitirib. 1990-cı ildə "Синтез и свойства пирролов" mövzusu üzrə dissertasiya işini müdafiə edərək kimya elmlər namizədi elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 1986–1997-ci illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Polimer Materialları İnstitutunda laborant, kiçik elmi işçi və elmi işçi işləmişdir. 07.02.1997-ci ildən 2001-ci ilədək həmin institutda böyük elmi işçi olmuşdur. Fəaliyyət sahəsi-kimyaçı (üzvi kimya), 1990-cı ildə namizədlik, 2006-cı ildə isə "Halogenəvəzli propenonların azottərkibli nukleofillərlə heterotsiklləşməsi" mövzusunda "Üzvi kimya" ixtisası üzrə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. 2005-ci ildə Kembric Beynəlxalq Bioqrafiya mərkəzinin "XXI əsrin 2000 alimindən biri" diplomuna layiq görülmüşdür. 2006-cı ildə Amerika Mədəniyyət mərkəzinin "Şərəf" medalı ilə təltif olunmuşdur. 2009-cu ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə "Əməkdar müəllim" adına layiq görülmüşdür. O "Kimya məktəbdə" jurnalının baş redaktorunun müavinidir. Alim haqqında məlumat ABŞ-də nəşr olunan "Dünyada kim-kimdir" kitabına, 1998-ci ildə İngiltərədə nəşr edilən bioqrafik lüğətə daxil edilmişdir. 2001–2015-ci illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Sumqayıt filialında direktor vəzifəsində çalışmışdır. O 2016-cı ildən Təhsil Şöbəsinin müdiri kimi AMEA-nın Aşqarlar Kimyası İnstitutunda çalışmışdır. Hal-hazırda AMEA Azad Həmkarlar Təşkilatında çalışır.

Professor Raya Nəcəfovanın elmi fəaliyyətinin əsas istiqaməti alifatik və aromatik karbon turşularının xloranhidridlərinin və onların funksional törəmələrinin 3-xlor və 2,3-dixlorpropenə alüminium xloridin iştirakı ilə birləşməsinin öyrənilməsi və müxtəlif funksional qruplar saxlayan pirrollar, pirimidin, tiazol və piridinoimidazolların alınması və xassələrinin öyrənilməsinə aiddir. Elmi fəaliyyəti polifunksional ketonlar əsasında azot tərkibli heterotsiklik birləşmələrin alınmasına, məqsədyönlü çevrilmələrinin aparılmasına və praktiki tətbiq sahələrinin tapılmasına həsr olunmuşdur.

Raya Nəcəfova 86-dan çox elmi əsərin, o cümlədən 5 müəlliflik şəhadətnaməsi, 3 patent və 2 dərs vəsaitinin müəllifidir. 16 elmi məqaləsi xaricdə çap edilmişdir.

• Електрофильное присоединение хлорангидридов функциональнозамещанных карбоновых кислот к хлоридам аллильного типа // Азерб.хим.журн., Баку, 2000, № 3, c.15–19 // Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Абдуллаева Л. Я.
• 3-xlor- və 2,3-dixlorropenilxloralkilketonların sintezi və xassələri. // Zərif üzvi sintez və kataliz konfransı. Məruzələrin tezisləri. Bakı, 1999, s.89. Nəcəfova R. Ə., Hacılı R. Ə., Əliyev Ə. H., Abdullayeva L. Y., Cəfərov V. H.
• Synthesis of 5-chloro- and 4-bromo-5-chloro-3-pentene-2-ones and their heterocyclization to 3 — and 4-dialkylaminopyrroles. // XIV. Ulusal kimya kongresi, Diyarbakir, 2000, p.256. Nadzhafova R., Gadzhili R.
• Бромирование 3-хлор-1 пропенилкетонов. // Тезисы докладов. V Бакинская международная Мамедалиевская нефтехим.конфер., Баку, 2000, с.38. Наджафова Р. А., Алиев А. Г., Гаджилы Р. А.
• Синтез новых серосодержащих потенциально биологически активных соединений на основе отходов кубового остатка производства эпихлоргидрина. // Həyat fəaliyyətinin mühafizəsi elmi konfransının materialları, Sumqayıt, 1998, s. 29–30. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Алиев А. A., Джафаров В. Г.
• Синтез 3,4-(бис) изотиоцианато-2-бутенов проявляющих антимикробную активность. // Тезисы докладов юбил.конфер.посвящ.60-летию высшего фарм.образования в Азербайджане. Баку, 1997, с.80–82. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Ибрагимов Г. Г., Зейналова С. К., Алиев А. A., Тагиев С. А.
• Синтез и антимикробная активность 1-R-3,4(бис) изотиоцианато-2-бутен-1-онов. // Азерб.хим.журн., 1998, № 7, с.61–63. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Ибрагимов Г. Г., Зейналова С. К., Алиев А. A.
• Синтез полифункциональных насыщенных кетонов на основе 3 — хлорпропилкетонов. // Азерб.хим.журн.,2002, № 1, с. 99–101
• Синтез и свойства 2-алкокси-3-хлор- и 2 — алкокси- 2,3-дихлор-1 — пропенилкетонов на основе хлорпропенов. // Тезисы докладов, V Международная Мамедалиевская нефтехим.конфер., Баку, 2002, с.39. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Алиева Ф. М., Аббасова Ш. Ф.
• Синтез 2-(2'-алкилпиррол-1'-ил) бензимидазолов на основе бромистого аллила. // Тезисы докладов, V Международная Мамедалиевская нефтехим.конфер., Баку, 2002, с.34. Наджафова Р. А.
• Синтез биологических активных 1-бензил(метилбензил)-2-алкилпирролов. // Тезисы докладов. II Международ.научн.конфер.тонкий оргсинтез и катализ, Баку, 2002, с.99,100. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Ибрагимов Г. Г., Алиев А. Г., Зейналова С. К., Халилов Х. С., Ахмедова Ш. С.
• Синтез и свойства 1-(2'-бромэтил)-, 1-(2'-алкоксиэтил)- и 1-(2'-диалкиламиноэтил)-2 — алкилпирролов // ХГС, 1990, № 8, с.1047–1049. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Федосеев В. М., Джафаров В. Г.
• Синтез синтетических аналогов природных азотсодержацих гетероциклических соединений // "Здоровье" научно-прак.журн., 1997, № 4, с.44–46. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Джалилов Р. А., Абдуллаева Л. Я.
• Гетероциклизация аминами производных 3 — хлорпропенилкетонов в 2-и 1,2-функциональнозамещенные пирролы // Азерб.хим.журн., 1999, № 4, с.61–64. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А.
• Взаимодействие ангидридов карбоновых кислот с функциональнозамещенными первичными аминами // "Здоровье" научно-прак.журн., 1996, № 9, с.41–44. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Мамедов Э. Ш., Салахова Р. С., Гаджилы Т. М., Гаджиев Г. Г., Таиров И. Т.
• Синтез пиррол- и изоксазол содержащих пирролидонов // Тезисы докладов. II Международ.научн.конфер.тонкий оргсинтез и катализ, Баку, 2002, с.97. Наджафова Р. А.
• Синтез и свойства 2-алкил-1-(2-аминоэтил)пирролов // ЖОрХ, 2001, т.37, вып.6, сю.901–904. Наджафова Р. А.
• Синтез и свойства 2-алкилпирролино[1,2-а]-бензимидазолинов // Азерб.хим.журн., 2001, № 3, с.32–34. Наджафова Р. А., Ибрагимов Г. Г., Гаджилы Р. А., Зейналова С. К., Халилов Х. С.
• Синтез и фибринолитическая активность 1-(2'- диалкламиноэтил)-2-алкилпироловь // "Здоровье" научно-прак.журн. 1995, № 2, с.32–35. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Велиева М. Н., Джафаров В. Г., Ибрагимов Р. И.
• Синтез и свойства эфиров пиррола // Тезисы докладов. IV Бакинская междунар. Мамедалиевская нефтехим.конфер., Баку, 2000, с.26. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Джафаров В. Г., Аббасова Ш. Ф.
• Получение лекарственных композиций и основе продуктов нефтехимического сырья // Тезисы докладов. IV Бакинская междунар. Мамедалиевская нефтехим.конфер., Баку, 2000, с.26. Наджафова Р. А., Велиева М. Н., Мамедов Я. Дж., Мехтиева Т. С., Гаджилы Р. А.
• Взаимодействие эфиров пирролил-1-уксусной кислоты с нуклеофильными реагентами // Kimya-biologiya elmləri və təhsilinin aktual problemləri. Elmi konfransın materialları, Баку, 2001, с.208, 209. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Алиев А. Г., Аббасова Ш. Ф.
• An efficient synthesis of 1-alkoxycarbonylmethyl-2-alkylpyrroles from dichloro- and methoxychloropropylalkyl ketoncs. Turk. J. Chem., 2002, v.26, № 3, р.379–383. Nadzhafova R. A., Gadzhili R. A., Özge Şeşenoğlu
• Взаимодействие 3-бром- и 2-бром-3-хлор-1-пропенилкетонов с аминами. Докл. НАНА, 2002, т. LVIII, № 1–2, с.122–129. Наджафова Р. А.
• Synthesis of pyrrole derivatives on teh basis of still resigue of epichlorohydrin production // Ecology and Progress conference, abstracts, Sumgayt, 1999, p.77, 78. Nadzhafova R. A., Aliev A. A., Khalilov Kh. S., Tagiev S. A., Gadzhili R. A.
• Гетероциклизация a, b-непредельных кетонов с a-аминопиридином и тиомочевиной // Kimya-biologiya elmləri və təhsilin aktual problemləri. Elmi konfransın materialları. Баку, 2001, с.209, 210. Наджафова Р. А.
• Синтез и свойства 1-алкоксикарбонилметил 2 алкилпирролов // ХГС, 1993, № 6, с.769–773. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Джафаров В. Г., Асадова С. С., Федосеев В. М.
• Взаимодействие 3-замещенных 1-пропилкетонов с 2 — аминопиридином и тиомочевинной // Азерб.хим.журн., 2002, № 3, с.88–91. Наджафова Р. А.
• Синтез и свойства этиловых эфиров 2-метил-4-хлорметил-6-алкил(арил)никотиновых кислот // "Здоровье" научно-прак.журн., 1996, № 2, с.53–55. Наджафова Р. А., Ибрагимов И. И., Гаджилы Р. А., Алиев А. Г., Мехтиева Т. С., Джафаров В. Г., Байрамова Р. А.
• Synthesis of heteroceclic compounds on the basis of Sumgait "Orgsintez" plant waste. Energy-Ecology-Economy İnternat. Cong., Baku, 1997, p.81. Nadzhafova R. A., Gadzhili R. A., Akhundov P. M., Aliev A. G., Gasanov G. M.
• Взаимодействие этиловых эфиров 6-алкил (арил)-2 — метил-4 хлорметилникотиновы кислот с аммиаком и первичными аминами // ЖорХ., 2002, т.38, вып.1, с.132–134. Наджафова Р. А.
• Синтез дифункциональнозамещенных производных никотиновой кислоты и взаимодействия их с гетероциклическими аминами // Kimya-biologiya elmləri və təhsilinin aktual problemləri. Elmi konfransın materialları, Баку, 2001, c.239–240
• Этиловые эфиры никотиновый и пиррол уксусной кислоты в качестве синтона для получения производных бензимидазола // Kimya, biologiya, tibb "Bilgi" dərgisi. 2002, № 2, с.12–14. Наджафова Р. А.
• Взаимодействие 3-хлор-1 пропенилкетонов с бромом // Журн.химических проблем. 2004, № 1, с.19–24. Наджафова Р. А.
• Синтез и биологическая активность 2,4,6 — тризамещенных пиримидинов // Тезисы докладов науч. Конфер.тонкий оргсинтез и катализ, Баку, 1999, с.39. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Алиев А. А., Халилов Х. С.
• Взаимодействие 2,3-(бис)-диалкиламино(изотиоцианато)-1-пропенилкетонов с гуанидином // Kimya, biologiya, tibb "Bilgi" dərgisi. 2002, № 4, с.36–39. Наджафова Р. А., Алиев А. А., Гаджилы Р. А.
• Фармакологические и адаптогенные особенности нового класса пирролопиридиннов и пирролопирролидонов // Medical Jour. "Vita", Baku, 2002, № 1–2, р.37–41. Наджафова Р. А., Искендерова З. Ш., Ахундов Р. А., Пириева Д. А.
• Синтез и гетероциклизация a, b — непредельных кетонов // Kimya və neftkimyası, 2002, № 4, c.5–21. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А.
• Полифункциональные кетоны в качестве синтона для получения биологически активных соединений // Журн.химических проблем, 2004, № 1, с.5–15. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А.
• 2,3-Дигалогенпропенилкетоны в качестве доступного синтона для получения функциональнозамщенных производных никотиновой кислоты // Тезисы докладов. Науч.конференция посвящен 95-летнему юбилею академика М. Ф. Нагиева, Баку, 2003, с.191,192. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Алиев А. Г., Аббасова Ш. Ф.

• 1-(2-Морфолиноэтил)-2 – метилпиррол, проявляющий адаптогенную активность // А.с. № 1410488, 1988, Гаджилы Р. А., Гараев Г. Ш.
• 1-Метоксикарбонилметил-2-метилпиррол, проявляющий адаптогенную активность // А.с. № 1448632, 1989, Гаджилы Р. А., Гараев Г. Ш.
• 1-(2-Пиперидионоэтил)-2-метилпиррол, проявляющий фибринолитическую активность // А.с. № 1499878, 1989, Гаджилы Р. А., Гараев Г. Ш.
• Калиевая соль 2-метилпирролил 1-уксусной кислоты, проявляющая прокоагулянтные свойства // А.с. 1596706 (СССР). 1990, неопубл. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Федосеев В. М., Караев Г. Ш., Мирзабекова Ф. И., Пириева Д. А., Агаева Э. А.
• Patentləri
• Antihipoksik və sedativ aktivlik göstərən 1-karbozometil 2-metilpirrol // PatentAz İ 990195,1999, Məmmədov Y. C. və başqaları.
• Antikoaqulyant fəallıq göstərən 4,6-dimetil 2 (metoksi-karbonilmetil-3-oksopirrolinopiridin // PatentAz. İ20000005, 19.10.2000, Əliyev Y. Y., İbrahimov R. İ.
• 1-Карбазоилметил-2-метилпиррол, проявляющий противогипоксическую и седативную активность // Пат. I 990195 (Азерб.). 1999, опубл. В ОБ. № 4. Наджафова Р. А., Мамедов Я. Д., Гаджилы Р. А., Ахундов Р. А., Пириева Д. А., Джафаров В. Г., Тагиев С. А., Садыхов Р. В.
• 4,6-Диметил-2-метоксикарбонилметил-3-оксопирролинопиридин, проявляющий антикоагулятную активность // Пат. İ2000 0005 (Азерб.) 2001, опубл. В ОБ. № 2. Наджафова Р. А., Алиев А. М., Ибрагимов Р. И.
• 2-метилпирролил-1-этилпирролидон-2 проявляющий адаптогенную и противочиноксическую активность // Пат. İ 20020049 (Азерб.), 2003, опубл. в Бюл. № 3. Наджафова Р. А., Гаджилы Р. А., Ахундов Р. А., Пириева Д. А., Алиев А. Г., Искендерова З. Ш., Ханум Айдын кызы

Raya Nəcəfova Beynəlxalq simpozium və konfranslarda iştirak etmiş, apardığı elmi-tədqiqat işlərinin nəticələrini məruzə etmişdir:

• Synthesis of 5-chloro- and 4-bromo-5-chloro-3-pentene-2-ones and their heterocyclization to 3 — and 4-dialkylaminopyrroles. // XIV. Ulusal kimya kongresi, Diyarbakir, 2000, p.256. Nadzhafova R., Gadzhili R.

AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutu, 2016-cı ildən Aşqarlar Kimyası İnstitutunda Təhsil Şöbəsində rəhbərlik edir.

• AMEA-nın rəsmi saytında kimya üzrə elmlər doktoru, professor Raya Nəcəfova haqqında məlumat