Rezo Çoçiyev[1] (oset. Резо Цоциты; 20 iyun (3 iyul) 1906 – 1983, Sxinval) — Cənubi Osetiya, Sovet yazıçısı, dramaturqu və tərcüməçisi.
| Rezo Çoçiyev | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 20 iyun (3 iyul) 1906 |
| Vəfat tarixi | 1983 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | yazıçı, nasir, dramaturq |
20 iyun 1906-cı ildə Tiflis vilayətinin Otreu kəndində kasıb bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Erkən yaşlardan kənd təsərrüfatı işləri ilə məşğul olur. Çoban işləyir[2]. Doqquz yaşında yalnız bir il oxuduğu yerli bir məktəbin birinci sinfinə daxil olur və ailənin çətin maddi vəziyyəti səbəbindən məktəbi tərk edir. Yenidən çoban işləməyə başlatır. 1917-ci ildən çəkməçi şagirdi olaraq işə düzəlir. 1920-ci ildə Rezo Çoçiyevlər ailəsi Cənubi Osetiya üsyanı zamanı düşmənçilik səbəbindən Şimali Osetiyaya qaçır. Ardon şəhərində yaşayır. 1920-ci ildə ailə başçısı dünyasını dəyişir və Rezo Çoçiyev 1921-ci ildə anası ilə birlikdə doğma kəndinə qayıdır və burada yenidən mal-qara otarmağa başlayır. 1926-cı ildə Tsxinvalidəki bir mətbəədə yazıçıya köməkçi kimi işə düzəlir. O vaxtdan bəri komsomol işlərində iştirak edir. 1927-ci ildə Komsomolun Tsxinvali rayon komitəsinin katibi və Lenin qəzetinin redaksiya heyətinin məsul katibi seçilir. 1928-ci ildə Lenin qəzetinin redaktoru təyin edilir.
1930-cu ildə komsomol bileti ilə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi yanında Moskva Jurnalistika İnstitutuna oxumağa gedir. Məzun olduqdan sonra Tsxinvaliyə qayıdır və Lenin qəzetində redaktor kimi işləməyə davam edir. 1937–1949-cu illərdə "Kommunist" qəzetinin redaktor müavini və "Fidiuaq" ədəbi jurnalının redaktoru olur.
1930-cu ildə "Bizim vaxtımız indidir" (oset. «Уæг дуг æндæр») adlı ilk hekayəsini yazır. 1938-ci ildə ilk kitabını olan Dağıstana səyahət (oset. «Балц Дагъыстанмæ») nəşr edilir.
1938-ci ildə osetin əlifbasının gürcü yazısına çevrilməsinə qarşı çıxır və bunun üçün partiyadan xaric edilir. "Fidiuaq" jurnalının nömrələrinin birində osetin yazıçısı Arsen Kotsoyev haqqında bir məqalə yazır və baş redaktor vəzifəsindən uzaqlaşdırılır. Sonra Şimali Osetiyaya köçür.
XX əsrin 50-ci illərində Cənubi Osetiyaya qayıdır və Tsxinvalidəki Xalq Sənəti Evinin direktoru və Cənubi Osetiya Dövlət Nəşriyyatında baş redaktor olaraq çalışır.
O, Dağların mübarizəsi (oset. «Хæхты тох») və Küçəmizdə bir bayram (oset. «Нæ уынджы бæрæгон») pyeslərini, Dağların nəfəsi (oset. «Комулæфт») komediyasını və Günəş doğmamışdan əvvəl ("Хурыскасты размæ") dramını yazır. Cənubi Osetiya və Şimali Osetiya dram teatrlarının səhnələrində əsərləri səhnələşdirilir.
Anton Çexov, Lev Tolstoy və İvan Frankonun əsərlərinin osetin dilinə tərcüməsi etmişdir. 1983-cü ildə Tsxinvalidə dünyasını dəyişir.