Ruh Festivalı

Ruh festivalı və ya Jonqyuan festivalı (ənənəvi Çin dili: 中元節; sadələşdirilmiş Çin dili: 中元节), Buddizmdə Yulanpen Festivalı (ənənəvi Çin dili: 盂蘭盆 節; sadələşdirilmiş Çin dili: 盂兰盆 节) olaraq tanınır. Bu, müəyyən Şərqi Asiya ölkələrində təşkil edilən ənənəvi bir Daoizm və Buddist festivalıdır. Çin təqviminə görə , Ruh Festivalı yeddinci ayın 15-ci gecəsidir.^[1] Çin mədəniyyətində, ay təqvimində yeddinci ayın on beşinci günü Ruh Günü adlanır və ümumiyyətlə yeddinci ay Ruh Ayı (鬼 月) olaraq qəbul edilmişdir və bu ayda ölmüş əcdadları da daxil olmaqla ruhların yer üzünə çıxdığına inanılır. Həm Qingming Fetivalından (ya da Yazda Məzar Süpürmə Günü) həm də yaşayan nəsillərin ölmüş əcdadlarına hörmət göstərdikləri Qoşa Doqquzuncu Festivaldan (payızda) fərqli olaraq, Ruh Festivalı zamanı mərhumların diriləri ziyarət etdiyinə inanılır.^[2] On beşinci gündə Cənnət və Cəhənnəm aləmləri və canlılar aləmi açıqdır və həm Taocular, həm də Buddistlər mərhumun əzablarını dəyişdirmək və bağışlamaq üçün ayinlər edərdilər. Ay ərzində fəaliyyətlərə ritualist qida hazırlamaq, tüstü yandırmaq və joss kağızı yandırmaq daxildir. Mükəmməl yeməklər (tez-tez vegterian yeməklər), ailədəki ölənlərin hər biri üçün boş yerlərə qoyularaq ölənləri hələ yaşadıqları kimi qəbul edərdilər.^[3]

Ruh festivalı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ruh Festivalı Çin təqviminin yeddinci ayında keçirilir. Bu tarix həm yeni fəsil, payız məhsulu, Buddist rahibə zahidliyinin zirvəsi, əcdadların yenidən doğulması və yerli icmanın məclisi ilə eyni vaxtda düşür.^[4]Bu ay ərzində cəhənnəmin qapıları açılır və ruhlar yemək və əyləncə axtardıqları yer üzündə sərbəst gəzirlər. Ailə üzvləri vəfat etmiş qohumlarına dua edir, yemək yeyir və içir, cəhənnəm qeydlərini və digər zarafat kağızlarını yandırır. Ailələr, bu evsiz ruhların həyatlarına müdaxilə etməmələri və bədbəxtlik gətirməmələri üçün başqa naməlum gəzən ruhlara da hörmət edirlər. Yeddinci ayın on dördüncü günü ruhlar üçün böyük bir ziyafət təşkil edilir, insanlar ruhları razı salmaq və uğursuzluqdan çəkindirmək üçün yemək nümunələri masalara düzülür. Unudulmuş əcdadların itirilmiş ruhlarını axirət həyatına simvolik olaraq yönləndirmək üçün lotus şəkilli fənərlər yandırılır və çaylarda və dənizlərə buraxılır. Bu gün bəzi Şərqi Asiya ölkələrində canlı tamaşalar nümayiş olunur və hər kəs iştirak etməyə dəvət olunur. Birinci sıra oturacaqlar həmişə boşdur, çünki burada ruhlar oturur. Verilişlər həmişə gecə və yüksək səslərdə qoyulur, çünki səsin ruhları cəlb etdiyinə və xoşladığına inanılır. Bəzi şoulara Çin operası, dram əsərləri, bəzi bölgələrdə hətta burlesk şouları da daxildir.^[5] Ayinlər üçün Buddistlər və Daocular ruhları əzablardan qurtarmaq üçün mərasimlər keçirirlər, bir çoxu günortadan sonra və ya gecə mərasimlər keçirirlər (inanca görə günəş batarkən ruhlar cəhənnəmdən azad edilir). Qurbangahlar mərhumlar üçün tikilir, kahinlər və rahiblər də ruhların xeyrinə ayinlər edirlər. Rahiblər və keşişlər ruhlara qida paylamaq üçün tez-tez düyü və ya digər kiçik qidaları havaya atırlar. Axşam saatlarında evlərin qapılarının qarşısında buxur yandırılır. Tüstü Çin mədəniyyətində rifah deməkdir, buna görə ailələr daha çox tüstü yandırmaqla daha çox çiçəklənmə olduğuna inanırlar. Festival zamanı ruhlar üçün küçələri açıq buraxmaq istədikləri üçün bəzi mağazalar bağlanır. Hər küçənin ortasında təzə meyvələr və üzərində qurbanlıqların qoyulduğu buxur qurbangahı durur. Şənlikdən on dörd gün sonra, bütün ac ruhların cəhənnəmə dönmələrini təmin etmək üçün insanlar üzən su fənərlərini evlərinin kənarına qoyurlar. Bu fənərlər lotus çiçəyi şəklində kağız qayığa fənər qoyularaq hazırlanır. Fənərlər, ruhları yenidən yeraltı dünyaya yönəltmək üçün istifadə olunur və çölə çıxdıqda yolla geri qayıtdıqlarını simvollaşdırır.^[6]