Süleyman Abdullayev (xanəndə)
Süleyman Cümşüd oğlu Abdullayev vəya Dədə Süleyman (14 fevral 1939, Qaryagin – 23 oktyabr 2022) — Azərbaycan xanəndəsi, Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti[1] (2012). Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü (2002)
| Süleyman Abdullayev | |
|---|---|
| Süleyman Cümşüd oğlu Abdullayev | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ləqəbi | "Dədə Süleyman" |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Füzuli rayonu Qoçəhmədli kəndi, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (83 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | şəkərli diabet |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ Azərbaycan |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | Xanəndə |
| Mükafatları |
 |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Süleyman Cümşüd oğlu Abdullayev 1939-cu il fevral ayının 14-də Füzuli rayonunun Qoçəhmədli kəndində anadan olmuşdur.[2]
- 1959-cu ildə istedadlı musiqiçilər sorağıyla Füzuli rayonuna gələn böyük xanəndə Seyid Şuşinski, Süleyman Abdullayevin səsini yüksək qiymətləndirmiş və o, peşəkar təhsil almaq üçün Bakıya dəvət edilmişdir.
- 1960–1964-cü illər ərzində S. Abdullayev ADMM-də Seyid Şuşinskinin sinfində bütün muğam dəsgahlarını tam şəkildə öyrənmişdir.
- 1964-cü ildən Süleyman Abdullayev Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti kimi fəaliyyətə başlamış, xalq çalğı alətləri ansamblları ilə çalışmışdır.
- 1969-cu ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilən ümumdünya festivalının qalibi olmuşdur.
- Seyid Şuşinskinin ənənələrini yaşadan xanəndə, eyni zamanda, özünəməxsus ifaçılıq üslubu, oxuma tərzi, bir çox muğamların yadda qalan təfsiri ilə tanınır.
- Süleyman Abdullayev zəngin tembrli, yüksək tessituralı səsə malik xanəndədir. O, ifa etdiyi muğamda sözün düzgün tələffüzünə, qəzəlin mənasının dinləyiciyə çatdırılmasına çalışır.
- Süleyman Abdullayevin ifasında "Segah", "Dəşti", "Çahargah", "Şur" muğam dəsgahlarının lent yazıları AzTR Fonduna daxil olmuşdur.
- Xanəndə oxuduğu muğamlarda klassik şairlərin — Füzulinin, S. Ə. Şirvaninin, Vahidin qəzəllərinə müraciət edərək, xüsusilə vətən haqqında şeirlərə üstünlük verir. Öz sənəti ilə böyük bir elin müdrik ağsaqqalı kimi sevilən xanəndə xalq tərəfindən "Dədə Süleyman" deyə çağırılır.
- Həsən bəy Zərdabi adına Dünya Azərbaycanlıları Xeyriyyə Cəmiyyətinin "Qızıl səs" medalına layiq görülmüşdür.
- 23 oktyabr 2022-ci ildə şəkər xəstəliyindən vəfat edib.[3][4] Müşfiqabad qəbiristanlığında dəfn olunub[5][6].
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 02.10.2002 ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünə layiq görülüb
- 2012-ci il sentyabr ayının 14-də Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Abdullayev Süleyman Cümşüd oğluna "Əməkdar artist" fəxri adı verilmişdir.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- "Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi"- Azərbaycan Milli Kitabxanası, 2013.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı - "Əməkdar Artist"". President.az. 2024-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-17.
- ↑ "Dədə Süleyman yaradıcılığı haqqında". Medeniyyet.az. 2024-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-17.
- ↑ "Dədə Süleyman vəfat etdi". Baku.ws. 2022-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-23.
- ↑ ""Dədə" Süleyman vəfat edib". APA TV (az.). Youtube.com. 23.10.2022. 2022-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-23.
- ↑ APA TV. "Xanəndə Süleyman Abdullayev dəfn olunub" (az.). 23.10.2022. 2022-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-23.
- ↑ "Xanəndə Süleyman Abdullayev dəfn olundu". Oxu.az. 2024-02-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-17.