Sənaye parkı

Sənaye parkı- (həmçinin sənaye obyekti, ticarət məkanı olaraq da tanınır), sənayenin inkişafı məqsədi üçün planlaşdırılan və rayonlaşdırılan ərazi kimi nəzərdə tutulmuş ərazidir. Sənaye parkı biznes və ya ofis məqsədli ilə yaradılan parkların daha "ağırçəkili" bir versiyası kimi düşünülə bilər, baxmayaraq ki, ağır sənayeyə nisbətən yüngül sənaye kimi xarakterizə olunur.

Faydaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sənaye parkları, bir qayda olaraq, şəhərin əsas yaşayış sahəsinin kənarlarında və ya xaricində yerləşir. Normal şəkildə magistral və dəmir yolu da daxil olmaqla yaxşı nəqliyyat imkanı ilə təmin olunur.[1] Belə nümunələrdən biri Londonun Temza Gateway bölgəsindəki Temza çayı boyunca yerləşən çox sayda sənaye məhəlləsidir. Sənaye parkları ümumiyyətlə nəqliyyat vasitələrinə yaxın, xüsusilə də magistral yollar, dəmir yolları, hava limanları və portlar da daxil olmaqla birdən çox nəqliyyat rejiminin kəsişdiyi yerlərdə yerləşir. Şimali Amerika sənaye parkının isə ümumi xüsusiyyəti parkın su tələblərini qarşılamaq və yanğınsöndürmə məqsədləri üçün kifayət qədər su tutmağa kömək edən su qülləsinə sahib olmasıdır. Bu həm də sənaye parkını və ərazini reklam edir, çünki adətən cəmiyyətin adı və loqotipi onun üzərinə rənglənmişdir.[2]

Sənaye parkları təşkil etmək üçün torpaq ayırmanın bir sıra məqsədləri mövcuddur:

  • Xüsusi infrastrukturu ayrılmış ərazidə cəmləşdirməklə, həmin infrastrukturun mühüm xərclərini azaltmaq. Bu cür infrastruktura yollar, dəmir yolu xətləri, limanlar, yüksək enerji təchizatı (çox vaxt üç fazalı elektrik enerjisi daxil olmaqla), yüksəksəviyyəli rabitə kabelləri, böyük həcmli su təchizatı və yüksək həcmli qaz xətləri daxildir;[3]
  • Bir yerdə vahid infrastrukturu təmin etməklə yeni bizneslər cəlb etmək;[4][5]
  • Şəhər yerlərindən sənaye sahələrini uzaqlaşdırmaqla sənayenin ətraf mühitə və sosial sferaya təsirini azaltmağa çalışmaq;
  • Yerli səviyyədə ekoloji nəzarəti təmin etmək.

Tənqidi yanaşma

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fərqli sənaye parkları bu meyarları fərqli dərəcələrdə qarşılamaqdadır. Bir çox kiçik icmalar yalnız yaxınlıqdakı magistral yola çıxan və yalnız əsas kommunal və yol xətləri olan sənaye parkları yaratmışdılar. İctimai nəqliyyat seçimləri məhdud və ya heç mövcud olmaya bilər.

Pakistan kimi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə sənaye parkları çoxsaylı əlavə çətinliklərlə üzləşir. Bura ixtisaslı işçi qüvvəsinin və köklü fərqli sənaye sahələrinin (məsələn, əczaçılıq və s.) birləşməsi daxildir ki, bu da tez-tez keyfiyyət mərkəzli sənaye üçün əlverişsiz nəticələrə səbəb olur

Çeşidlilik

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Biotexnologiya sahəsində ixtisaslaşmış sənaye parkına biotexnologiya sənaye parkı deyilir. O, həmçinin bio-sənaye parkı və ya eko-sənaye çoxluğu kimi də tanına bilər.

Birdən çoxmərtəbəli sənaye fabrikaları (flatted factories) torpaqların az olduğu Sinqapur və Hong Kong kimi şəhərlərdə mövcuddur. Bunlar ümumiyyətlə mənzillərə bənzəyir, lakin əvəzinə fərdi sənaye sahələrinə sahibdirlər. Bu fabriklər müxtəlif səviyyəyə xidmət edən, hər fabrikin çox hissəsinə giriş təmin edən yük liftləri və yollara sahibdirlər.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Industrial park scheme 2008 "Archived copy" (PDF). 2008-12-03 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-11.
  2. ↑ Ferebee, Johanna. "New water tower to serve Brunswick-Columbus industrial parks gets design funding". PortCityDaily. 20 August 2019. 17 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 October 2019.
  3. ↑ Industrial Park land and infrastructure http://www.ground57.com/land-and-infrastructure/ Arxivləşdirilib 2018-05-21 at the Wayback Machine
  4. ↑ Industrial Park Benefits "Archived copy" (PDF). 2010-11-23 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-04.
  5. ↑ List of Approvals & Withdrawals under the Industrial Park Schemes, 1999 & 2002 "Archived copy" (PDF). 2011-07-21 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-11.