Sərxan Abdullayev (filoloq)

Abdullayev Sərxan Əvəz oğlu (1942, Papı, Cəbrayıl rayonu) — filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Dillər Universiteti Alman dilinin leksikologiyası və üslubiyyatı kafedrasının müdiri.

Sərxan Abdullayev
Abdullayev Sərxan Əvəz oğlu
Doğum tarixi	17 mart 1942 (82 yaş)
Doğum yeri	Papı, Cəbrayıl rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→ Azərbaycan
Milliyyəti	azərbaycanlı

Sərxan Abdullayev 1942-ci il martın 17-də Cəbrayıl rayonunun Papı kəndində anadan olub. 1949-52- ci illərdə Papı kənd ibtidai və Çərəkən yeddiillik məktəbində oxuyub.

• 1959-cu ildə Horovlu kənd orta məktəbini bitirib
• 1959-cu ildə M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutunun Alman dili fakültəsinə qəbul olunub
• 1965-ci ildə həmin institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirib və kafedrada müəllim kimi saxlanılıb
• 1966-ci ildən Alman dili kafedrasında müəllim işləyir
• Kafedrada əvvəlcə baş müəllim, sonra dosent vəzifələrində çalışıb, bir müddət Roman-german filologiyası kafedrası ilə əməkdaşlıq edib
• 1971-ci ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə edib
• 1975-76- cı illərdə germanistikanın mərkəzi sayılan Leypsiq şəhərində (Almaniya) Karl Marks adına universitetdə 10 aylıq ixtisasartırma kursunda olmuşdur
• 1989-cu ildə Tbilisi şəhərində doktorluq dissertasiyası müdafiə edib
• 1993-cü ildə Alman dili kafedrasının professoru seçilib
• 1976-2003- cü illərdə Alman dili fakültəsinin dekanı vəzifəsində çalışıb
• 2003-2009- cu illərdə Alman dili kafedrasının müdiri vəzifəsində işləyib
• Hal-hazırda Alman dilinin leksikologiyası və üslubiyyatı kafedrasının müdiridir
• Ailəlidir, 4 övladı var

• 1965, M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutu, Alman dili fakültəsi, fərqlənmə diplomu
• 1971, Filologiya elmləri namizədi, Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutu
• 1974, dosent, Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutu
• 1989, filologiya elmləri doktoru, Tbilisi şəhəri, Tbilisi Dövlət Universiteti
• 1994, professor, Azərbaycan Pedaqoji Dillər İnstitutu

• 1966-1973, müəllim, baş müəllim, ADU-nun Alman dili kafedrası
• 1974-1994, dosent, ADU-nun Alman dili kafedrası
• 1966-2003, dekan, ADU-nun Alman dili fakültəsi
• 1994-2018, professor, ADU-nun Alman dili kafedrası
• 2003-2009, kafedra müdiri, professor, ADU-nun Alman dili kafedrası
• 2017, professor, ADU-nun Alman dilinin leksikologiyası və üslubiyyatı kafedrası
• 2018-ci ildə professor Sərxan Abdullayev Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının akademik üzvü seçilib.[1] Arxivləşdirilib 2018-12-30 at the Wayback Machine

• Müqayisəi-tiploloji dilçilik, German dilləri, Dil nəzəriyyəsi, Semantika, Diskurs nəzəriyyəsi
• Alman, rus, ingilis, türk dilləri

• 1968, Bakı, M.F.Axundov adına APDİ-nin professor-müəllim heyətinin elmi konfransı
• 1981, Bakı, Dil sisteminin funksional və konstruktiv səviyyələri mövzusunda Respublika konfransı
• 1982, Bakı, Xarici dil müəllimlərinin seminar yığıncağı
• 1983, Bakı, Konfrontativ linqvistika problemlərinə dair Respublika elmi konfransı
• 1990, Gəncə, “Respublikanın xalq təhsili sistemində xarici dillərin fasiləsiz tədrisi” mövzusunda Respublika konfransı
• 1990, Bakı, Respublika elmi konfransı (Проблемы полиглосии и межьязыковой интерференции в Азербайджанской ЛСР)
• 1991, Xaçmaz, “Respublikada milli konsepsiya çərçivəsində xarici dillərin fasiləsiz tədrisi” mövzusunda Respublika konfransı
• 1990, Gəncə, Respublikanın xalq maarifi sistemində xarici dillərin fasiləsiz tədrisi mövzusunda Respublika elmi konfransı
• 2005, Bakı, Tərcümə və transmilli proseslər mövzusunda beynəlxalq konfrans

1.Dərslik, dərs vəsaiti və monoqrafiyaları

• 1984, Dil və bədii qavrayış, “Yazıçı”, 166 s.
• 1987, Alman və Azərbaycan dillərində inkarın leksik-frazeoloji ifadə vasitələri, Azərbaycan Təhsil Nazirliyi nəşriyyatı, 67 s.
• 1990, Müasir alman dilində təsdiq və inkarın praqmatik-üslubi variativliyi, Azərbaycan Təhsil Nazirliyinin nəşriyyatı, 79 s.
• 1997, Deutsch (VIII sinif üçün Alman dili) “Maarif” nəşriyyatı, Bakı, 214 s.
• 1998, Müasir alman və Azərbaycan dillərində inkarlıq kateqoriyası “Maarif”, Bakı, 278 s.
• 2001, Alman atalar sözləri və onların azərbaycanca-rusca qarşılıqları, Bakı, “Maarif”, 178 s. (N.Seyidəliyevə birlikdə)
• 2004, Немецкий аффирмативный контекст, Bakı, 331 s.
• 2013, Geyri-səlis dilçilik təcrübəsi, Bakı, Victory, 596 s.

2.Seçilmiş elmi məqalələri

• 1968, Emosional təsdiqlik və emosional inkarlıq. APDİ-nin Elmi əsərləri
• 1968, Psixologiya və intonasiya. “Ədəbiyyat və incəsənət”, Bakı
• 1968, Şerin dolanbac yollarında. “Ədəbiyyat və incəsənət”, Bakı
• 1969, Nəqli cümlələrin funksional və ekspressiv-üslubi rəngləri. S.M. Kirov adına ADU-nun Elmi əsərləri, Dil və ədəbiyyat seriyası, 5-6, Bakı
• 1969, Hökm, cümlə və üslub. “Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi”, 2-ci buraxılış, Bakı
• 1971, Sual cümlələrində inkarlıq konstituentlərinin işlənmə normaları. APDİ-nin Elmi əsərləri, Bakı
• 1973, Sual-əmr cümlələri ilə ifadə olunan ekspressiv təhrik formaları (cümlənin üslubi tipologiyası probleminə dair). M.F.Axundov adına APDİ-nin Elmi əsərləri
• 1972, Aşug Alesker (alman dilində). Bakı, Azərnəşr
• 1974, Nicht ədatının mövqe normalarına fel valentliyinin təsiri. M.F.Axundov adına APDİ-nin Elmi əsərləri
• 1975, Sözlərin qövsi-qüzehi. “Ədəbiyyat və incəsənət”, Bakı
• 1975, Ekspressivlik və onun əsas komponentləri haqqında. M.F.Axundov adına APDİ-nin Elmi əsərləri, Bakı
• 1977, Zu den Möglichkeiten der Transposition der Satzarten im Deutschen. Deutsch als Fremdsprache, Leipzig
• 1978, Poetik nitqin fonoüslubi variativliyi. “Ulduz” jurnalı
• 1981, Müasir alman dilində implisit inkarlığın bəzi ifadə vasitələri, “Dil sisteminin funksional və konstrukitiv səviyyələri” mövzusunda Respublika konfransının materialları, Bakı
• 1982, Bilinqvizm şəraitində qrammatik inkarlıq kateqoriyasının öyrədilməsinin bəzi aspektləri. Xarici dil müəllimlərinin seminar yığıncağının materialları, Bakı
• 1983, Müasir alman və Azərbaycan dillərində bəzi ideomatik budaq cümlə modelləri. Konfrontativ linqvistika problemlərinə dair Respublika elmi konfransının materialları, Bakı
• 1984, Azərbaycan dilində “nə” inkar bağlayıcısı haqqında. Azərbaycan dilində adların morfologiyası, Bakı
• 1990, Müxtəlifsistemli dillərdə koordinativ inkarlıq bağlayıcısının variativ işlənməsi. Folklor və üslubiyyat problemləri, BDU-nun nəşriyyatı, Bakı
• 1992, Sözün gücü və gücsüzlüyü. “Yeni fikir”, Bakı
• 1991, Poetik mətnin üslubi təhlili. “Gənclik” jurnalı, Bakı
• 1983, Dil sənətkarlığı. “Ulduz” jurnalı
• 2005, Səsin sehri. C.Cəfərovun 100 illiyinə həsr olunmuş toplu, “Mütərcim”, Bakı
• 2005, Bəzi ictimai-siyasi terminlərin gerçəklik dəyərlərinə uyğunluğu və onların tərcüməsi haqqında. Tərcümə və transmilli proseslər mövzusunda beynəlxalq konfransın materialları, Bakı
• 2007, Çoxmənalılığın yalanı və ya dilin min-bir dili (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 18-35)
• 2007, Çoxmənalılığın yalanı və ya dilin min-bir dili (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 15-41)
• 2008, Omonim aldanışları və ya müxtəlif şeyləri eyni cür adlandırmanın yalanı (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 13-35)
• 2008, Omonim aldanışları və ya müxtəlif şeyləri eyni cür adlandırmanın yalanı (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 8-29)
• 2008, Siyasi diskursda omonim işlənmələr haqında. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 16-44)
• 2008, Sinonim çoxluqları və ya eyni şeyləri müxtəlif cür adlandırmanın yalanı (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 15-45)
• 2009, Sinonim çoxluqları və ya eyni şeyləri müxtəlif cür adlandırmanın yalanı (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 20-51)
• 2009, Qeyri-səlis çoxluqların ierarxiyası: yayılanlığın hüdudları (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 57-92)
• 2009, Qeyri-səlis çoxluqların ierarxiyası: yayılanlığın hüdudları (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyatı, Bakı, (s. 15-49)
• 2010, Linqvistik qiymətləndirmənin səviyyələri: artan yayılanlıq hədləri (I məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı ADU, (s. 22-57)
• 2010, Linqvistik qiymətləndirmənin səviyyələri: artan yayılanlıq hədləri (II məqalə). “Dil və ədəbiyyat” jurnalı ADU, (s. 22-55)
• 2011, Təkrar qiymətləndirmə çoxluqları: dəyişən yayılanlıq hədləri. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyyatı, Bakı, (s. 18-60)
• 2011,Bir daha təkrar qiymətləndirmə çoxluqları haqqında. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU nəşriyyatı, Bakı, (s. 9-52)
• 2012, Metafora şəkilləri, obrazlı-assosiativ çoxluqlar kimi. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU, Bakı, (s. 27-58)
• 2012, Metafora qeyri-səlis linqvistik qiymət çoxluqları kimi. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU, Bakı, (s. 14-45)
• 2013, Gizli-aşkar dil. “Geyri-səlis d.t.”, Bakı, (s. 5-48)
• 2013, Geyri-səlis dilçilik təcrübəsi. Bakı, Victory
• 2017, Dilin leksik sistemi qeyri-səlis dilçilik problemi kimi. “Dil və ədəbiyyat” jurnalı, ADU, Bakı, (s. 3-24)

^[1]

^[2]

^[3]