Selma Rza

Selma Rza (5 fevral 1872, Konstantinopol – 5 oktyabr 1931, İstanbul) — ilk Türk qadın jurnalisti.[1]. O həmçinin ilk hekayə yazan Türk hekayəçidir. Onun ölmündən sonra onun adını "Feraçeli" ləqəbi ilə əbədiləşdiriblər. Bəzən o "Selma Rza Feraçeli" kimi adlanırdı.

Selma Rza
Doğum tarixi 5 fevral 1872(1872-02-05)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 5 oktyabr 1931(1931-10-05) (59 yaşında)
Vəfat yeri
Təhsili
Fəaliyyəti jurnalist, roman yazıçısı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tərcümeyi halı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

O 1872-ci ilin fevral ayının 5-də anadan olmuşdur. Onun atasının adı Əli Rza idi. O Avstriya və Belçika Osmanlı imperiyasının diplomatı olmuşdur. Selma Rzanın anası isə Nailə xanım Avstriyalıdır[2]. O ilk təhsilini İstanbulda almışdır[3]. O Parisə Fransaya 1898-ci ildə səyahət edərkən böyük qardaşı Əhməd Rza ilə görüşür. Qardaşı Gənc Türk təşkilatının üzvlərindən biri idi. Selma özü Sorbonn universitetinin məzunudur. O Birlik və Tərəqqi Komitəsinin üzvü idi. O komitənin yeganə qadın üzvü idi. O Parisdə Birlik və Tərəqqi Komitəsinin qəzetində fransızca Mechveret Supplément Français və türk dilində Şura'i Himmet məqaləsini dərc elətdirib.[4][5] 1908-ci ildə o yenidən Türkiyəyə İstanbula qayıdır. BUrada iki qəzetdə məqalə dərc elətdirməyə başlayır. Bu qəzetlərdə oHanımlara Mahsus Gazete ("Newspaper for Women") and Kadınlar Dünyası ("Ladies' World") hissəsinində öz məqalələrini dərc eləyir. 1908–1913-cü illərdə Türkiyədə baş qaldıran qırmızı kərəkatın iştirakçısı və banisi olur. Osmanlı imperiyası dövründə o Adil Sultan sarayına göndərilir. Bu saray İstanbulda yerləşir və qızlar məktəbi idi[6]. Qardaşının köməkliyi ilə saray qızlar üçün Kandilli məktəbi olur. Bu məktəb 1986-cı ildə tamamilə yandı. O 1931-ci ildə 5 oktyabr ayının 5-də vəfat etdi[7].

Hekayələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1892-ci ildən o bir çox hekayələr yazmışdır. Ancaq onların heç biri dərc olunmayıbdı. Novellərini Uhuvvet ("Dostluq") ləqəbi ilə yazırmış. 1999-cu ildə ölmündən xeyli müddət keçdikdən sonra Mədəniyyət Nazirliyi onun novellərini dərc eləyir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Writers of turkey page (in Turkish)". 2019-03-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-06.
  2. ↑ "Women's movement page (in Turkish)". 2018-04-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-06.
  3. ↑ "Women's Museum page". 2019-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-06.
  4. ↑ ""Selma Rıza'nın Uhuvvet Romanında Kurmaca Yapı"" (PDF). 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-04-06.
  5. ↑ "İlk Türk Kadın Gazeteci Selma Rıza" Arxivləşdirilib 2015-12-08 at the Wayback Machine. Şubat 1994. Erişim tarihi: 1 aralık 2015.
  6. ↑ "Selma Rıza Feraceli" Arxivləşdirilib 2018-04-11 at the Wayback Machine. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
  7. ↑ "Adile sultan palace page (in Turkish)" (PDF). 2016-08-28 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-06.