Sosial xərclər
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Sosial xərclər "Büdcə sistemi haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanununda deyildiyi kimi büdcə xərcləri dövlətin və yerli özünüidarəetmə orqanlarının vəzifə və funksiyalarının yerinə yetirilməsinə yönəldilən pul vəsaitidir. "[1].Dövlət büdcəsinin xərcləri-dövlətin pul vəsaiti fondunun yaradılması və onun sahə, məqsədli və ərazi təyinatı üzrə istifadəsilə əlaqədar əmələ gələn iqtisadi münasibətləri ifadə edir. Büdcə xərclərinin iqtsiadi mahiyyəti onun növlərində təzahür edir. Xərclərin hər bir növü keyfiyyət və miqdar xarakteristikalarına malikdir. Büdcə xərclərinin növləri bir sıra amillərlə - dövlətin təbiəti və funksiyaları ilə, ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf səviyyəsilə, büdcənin xalq təsəsrrüfatı ilə əlaqəsinin genişliyi, dövlətin inzibati-ərazi quruculuğu və s. ilə müəyyən edilir. Bu amillərin əlaqələndirilməsi sosial-iqtisadi inkişafın müəyyən mərhələsində bu və ya digər dövlətin büdcə xərcləri sistemini doğurur.
Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsinin xərclərinin təsnifatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Təkrar istehsal prosesində roluna görə – maddi istehsal sahəsinin maliyyələşdirilməsi və qeyri-istehsal sferasının saxlanması ilə əlaqədar olan xərclər;
- Funksional təyinatına görə – xalq təsərrüfatının, sosial-mədəni təsbirlərin, ölkənin müdafiəsinin maliyyələşdirilməsi, idarəetmə aparatının saxlanması, hüquq-mühafizə fəaliyyəti və təhlükəsizliyin təmin edilməsi, əsaslı tədqiqat, elmi-texniki tərəqqiyə kömək və dövlət borclarına xidmət üzrə xərclər. Bu xərclərin hər bir qrupu inzibati əlamətlərinə görə bölünür.
bölünür.
İqtisadi məzmunundan asılı olaraq büdcə xərcləri cari və əsaslı xərclərə bölünür. Büdcənin cari xərcləri. Büdcə xərclərinin əsas hissəsini cari xərclər təşkil edir. Cari büdcə xərcləri dövlət hakimiyyəti orqanlarının, yerli özünüidarəetmə orqanlarının,büdcə idarələrinin cari fəaliyyətini təmin etmək, habelə başqa büdcələrə və iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinə dotasiya, subsidiya və subvensiya, qrantlar formasında yardim etmək və s. üçün nəzərdə tutulur. Cari xərclərə malların (işlərin və xidmətlərin) satın alınması, əmək haqqı, əmək haqqına üstəlik, Dövlət Sosial Müdafiə fonduna ayırmalar, daxili və xarici dövlət borcları üzrə ödənişlər və əsaslı xərclərə aid edilməyən digər büdcə xərcləri daxildir.
Büdcənin əsaslı xərcləri- İnnovasiya və investisiya fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsinə yönəldilir.
Bu xərclərə aşağıdakılar daxildir:
- investisiya proqramına əsasən fəaliyyətdə olan və ya yeni yaradılan strukturlara investisiya xərcləri;
- hüquqi şəxslərə investisiya məqsədləri üçün büdcə krediti şəklində verilən vəsaitlər;
- əsaslı (bərpa) təmir işləri və geniş təkrar istehsalla bağlı digər xərclər;
- Azərbaycan Respublikasının və bələdiyyə qurumlarının mülkiyyəti olan əmlakın yaradılması və inkişafı ilə əlaqədar xərclər;
- Azərbaycan Respublikası büdcə xərclərinin iqtisadi təsnifatına uyğun olaraq əsaslı xərclərə daxil olan digər xərclər.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il üçün Dövlət Büdcəsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Bakı 2011.