Sultan Mehmed türbəsi

Sultan Mehmed türbəsiİstanbulda XVII əsrin əvvəllərində inşa olunan türbə.

Sultan Mehmed türbəsi
Xəritə
41°00′28″ şm. e. 28°58′47″ ş. u.
Ölkə
Yerləşir İstanbul
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Aya Sofyanın həyətində, Sultan Səlim türbəsinin cənubunda yerləşən bu türbə Sultan III Mehmedin vəfatından (1603) sonra inşa edilmişdir. Türbənin inşası Sultan Əhməd dövrünün baş memarı Əhməd ağa tərəfindən 1604-cü ildə başlanmış, daha sonra isə Sədəfkar Mehmed ağa tərəfindən hicri 1017-ci ildə (1608/1609-cu ildə) tamamlanmışdır.

Səkkizbucaqlı planı olan bu bina qoşa gümbəzlə örtülüdür. Xaricdəki gümbəz divarlara, daxili gümbəz isə içəridə yerləşən 8 sütun üzərində yerləşir. Xaricdən bütövlükdə mərmərlə örtülü olan türbənin içərisi ikinci sıra pəncərələrə qədər çinilərlə bəzədilmişdir. Yazılı motivlərlə bəzədilən bu çinilər XVII əsrin əvvəllərinə aid İznik çiniləridir. Türbədə 17 məzar yeri mövcuddur. Türbədə dəfn olunanlar arasında adı bilinənlər isə bunlardır:

  • Ayvansarâyî, Hadîkatü’l cevâmi‘, I, 6-7;
  • Ahmet Refik, Hicrî On Birinci Asırda İstanbul Hayatı (1000-1100), İstanbul 1931, s. 26-27;
  • Halûk Şehsuvaroğlu, Asırlar Boyunca İstanbul, İstanbul, ts., s. 154;
  • Oktay Aslanapa, Osmanlı Devri Mimârisi, İstanbul 1986, s. 502;
  • Tahsin Ömer Tahaoğlu, İstanbul’da Osmanlı Türbelerinin Tipolojisi (doktora tezi, 1988), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 214-220;
  • Hakkı Önkal, Osmanlı Hanedan Türbeleri, Ankara 1992, s. 187-193;
  • M. Orhan Bayrak, Türkiye Tarihi Yerler Klavuzu, İstanbul 1994, s. 336-337;
  • Behçet Ünsal, “İstanbul Türbeleri Üzerine Stil Araştırması”, VD, XVI (1982), s. 85;
  • Uğur Tanyeli, “Mehmed III Türbesi”, DBİst.A, V, 338-339.