Tək uşaq siyasəti

Quanqdonq əyalətindəki təbliğat xarakterli rəsm tək uşaqlı nüvə ailəsi ideyasını təbliğ edir.
Çində doğum səviyyəsi (1950–2015)

Tək uşaq siyasəti – ailə planlama siyasətinin bir hissəsi kimi Çinin əhali planlama siyasəti olmuşdur. Bu 1979-dan tətbiq edilməyə başlamış və rəsmi olaraq 2015-də mərhələli şəkildə ləğv edilmişdir. Bu siyasət etnik azlıqlar da daxil olmaqla bəzi qruplar üçün istisnalar təşkil edirdi. 2007-də, Çin əhalisinin 36%-i bir uşaq siyasətinə məruz qalarkən, 53%-nə birinci uşağın qız olması hallarında, ikinci uşağının olması icazəsi verilmişdir. Əyalət hakimiyyətləri bu siyasətin pozulmasına qarşı cərimələr tətbiq etmiş və milli hakimiyyətlər isə nəzarət və qeydiyyat işlərini aparmaq və əhalinin məlumatlılığını artırmaq üçün komissiyalar yaratmışdır.

Çin hökumətinin yaydığı məlumata əsasən 400 milyon doğumun qarşısı alınmışdır. Tədqiqatçılar bu iddianın "yanlış" olduğunu bildirmişdir, çünki "1970-dən bəri əhali artımında bir uşaq siyasətinin tətbiqindən əvvəl 3/4 dəfə azalma müşahidə edilmişdir; və 1980-dən bəri müşahidə olunan digər azalma isə iqtisadi inkişafla əlaqələndirilmişdir."[1] Tailand və İranda, həmçinin Hindistanın Kerala və Tamil Nadu ştatlarında da bir uşaq siyasəti tətbiq olunmasa da əhali artımında oxşar azalmalar olmuşdur. 2008-də aparılan sorğuya əsasən Çinlilərin 76%-i bu siyasəti dəstəkləsə də,[2] Çinin xaricində bu mövuya mübahisəli yanaşılmışdır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Challenging Myths about China's One-Child Policy" (PDF). scholar.harvard.edu. 2016-08-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2016-06-06.
  2. ↑ "The Chinese Celebrate Their Roaring Economy, As They Struggle With Its Costs". 13 May 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 December 2015.