Tilia platyphyllos (lat. Tilia platyphyllos)
Tilia platyphyllos | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
| ||||
Cins: | Cökə | |||
Cins: | Cökə | |||
Cins: | Cökə | |||
Cins: | Cökə | |||
Cins: | Cökə | |||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
Ukraynanın qərb hissəsinin meşələrində, Moldovada, Qafqazda, Qərbi, Mərkəzi, Cənubi Avropada, İtaliyada, Yuqosloviyada, Bolqariyada, Yunanistanda, Rumıniyada bitir.
Hündürlüyü 40 m-dək, sıx, enli piramidal çətirli, qırmızımtıl qonur tükücüklü, bəzən çılpaq ağacdır. Yarpaqları 14 sm-dək uzunluqda, yumurtavari, üstü tünd yaşıl, alt tərəfi açıq, çılpaq, damarcıqların künclərində açıq tükcüklüdür, 2-6 sm uzunluğu olan saplaqlarda yerləşir. Xırdayarpaq cökəyə nisbətən yarpaqları iki həftə gec açılır Tumurcuqları qırmızımtıl-qonur, çılpaqdır. Çiçəkləri 2-5 ədəd sarımtıl çiçək qrupunda toplanır və iyun ayının əvvəlində çiçəkləyir. Meyvəsi təxminən şarşəkilli, 5 çıxıntılı, qalın qabıqlı, keçəli tükcüklü qozadır.
İstiyə, quraqlığa, rütübətə davamlı olub, torpaga tələbkardır. İşıqlı ərazilərdə yaxşı bitir.
Böyük və Kiçik Qafqazda, Talışda təbii halda rast gəlinir.
Landşaft memarlığında və yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunur. Balverən bitkidir.