Tokantins çayı

Tokantins (port. Tocantins) — Cənubi Amerikanın şərqindən keçən, Braziliyanın Qoyas, Tokantins, Marayan ştatları ərazisindən axan çay. Çayın uzunluğu 2850 km təşkil edir[1].

Tokantins çayı
port. Tocantins
Ölkə  Braziliya
Uzunluğu 2850 km
Su sərfi 11.364 m³/s
Su hövzəsi Atlantik okeanı
Hövzəsinin sahəsi 770000 km²
Tokantins çayı (Braziliya)
physical
mənsəbi
Tokantins çayı Braziliyanın fiziki xəritəsində:
1°43′43″ c. e. 49°10′34″ q. u.
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Başlanğıcını Marayan və Almas çaylarının birləşməsindən götürür. Mənbə Serra-Dorada silsiləsinin şərq ətəklərində yerləşir. Braziliya öndağlığından Braziliya düzənliyinə keçir. Dağlıq ərazilərdə astanalar müşahidə edilir. Düzənlikdə 350 km məsafədə naviqasiyaya yararlıdır. Ən böyük qolu Araquaya çayıdır. Əsasən yağışlarla qidalanır. Mart-aprel ayları gursululuq dövrüdür. Bu zaman suyun səviyyəsi 7–9 m qalxır. Orta su sərfiyyatı 16 300 m³/s-dir. Formal olaraq Tokantins-Araquaya çaylarını Amazona daxil etsələrdə ayrı sistemə malikdir. Hövzəsinin sahəsi 770 min. km²[2] təşkil edir.

Suyunun gücündən istifadə edilir. 2016-cı ildə üzərində beş bənd inşa edilmişdir ki, nəticədə Tukurui və Serra-da-Meza SES formalaşmışdır. Sahilində yerləşən şəhərlər: Usuasu, Portu-Nasiunal, Pedru-Afonnsu, Palmas, Mirasena-du-Tokantins, Karolina, Tоkantinopolis, İmperantis, Maraba, Tukurui. Zəngin flora və faunaya malikdir[3].

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Ziesler, R.; Ardizzone, G.D. Amazon River System // The Inland waters of Latin America. Food and Agriculture Organization. 1979. ISBN 92-5-000780-9. 8 November 2014 tarixində arxivləşdirilib.
  2. ↑ Tocantins River (river, Brazil) Arxivləşdirilib 2015-05-12 at the Wayback Machine — Britannica Online Encyclopedia
  3. ↑ Provete, D.B. (2013). Tocantins River. Arxivləşdirilib 2021-09-19 at the Wayback Machine 1237-1239