Torlu qaymaqçiçəyi

Torlu qaymaqçiçəyi (Elmi adı - Ranunculus arachnoideus) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU A2c+3c. Azərbaycanın nadir növüdür. ^[1]

Torlu qaymaqçiçəyi
Elmi təsnifat
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Torlu qaymaqçiçəyi
Beynəlxalq elmi adı
Ranunculus arachnoideus C.A.Mey., 1831
Şəklin VikiAnbarda axtarışı

Çoxillik ot bitkisidir. 5-6 sm hündürlükdədir. Kökətrafı yarpaqları uzun saplaqlıdır, yarpaq ayası dairəvi-ürəkvari, qalın, göyümtül, əsasən dərin 3 bölümlüdür. Orta dilimi enli, tərs-yumurtavaridir. Yan tərəfdəkilər romb şəkilli, 2 dərin bölümlüdür. Gövdə yarpaqları kiçilmiş, əsasından 3 lansetvari və ya uzunsov – lansetvari, tamkənarlı və ya dişli seqmentlərə bölünmüşdür. Nektarlığı 12-16 mm uzunluqda, qızılı-sarı, geniş yumurtavaridir. Meyvələri 3-3,5 mm uzunluqda, tərs-yumurtavari, yan tərəfədn sızılmış, hamar, təpə hissədən qarmaqvaridir.^[2]

Çiçəkləmə iyul-avqust aylrında baş verir. Alp qurşağında rast gəlinir. Yüksək dağlığın 3000-3800 (4000) m hündürlüyündə əsasən subnival və alp qurşaqlarında rast gəlinir[1].

Böyük Qafqazın Quba sahəsi, şərq və qərb hissələri^[3][4][5].

Təbii ehtiyatı azalır. Populyasiyanın vəziyyətinin və təbii bərpanın ətraf mühitin dəyişilən asılıllığı müşahidə olunur.

Təbii amillər (subnival qurşağın bitkisi olduğundan və qısa vegetativ dövrə malik olması, ətraf mühit amillərinə çox həssaslığı və qeyri stabil çınqıllı torpaqların tez-tez eroziyaya məruz qalması).

Yayıldığı ərazilərin mütəmadi monitorinqinin aparılması, toxumla yaxşı çoxaldığından mümkün qədər toxum ehtiyatının yığılması.^[1]

BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsinin rayonlarında alp qurşağında yayılmışdır. Dağıntı və qaya töküntülərində bitir. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür.^[6]