Turnefor dağdağanı
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Ukrayna, Əfqanıstan, Şimali, Afrika, Kiçik Asiya, Sicilya adası və Cənubi Balkan ölkələrində təbii arealları vardır.
| Turnefor dağdağanı | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Ümumi yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Naxçıvan MR-ın dağlıq bölgələrdə (İlandağ, Darıdağ) rast gəlinir.
Statusu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. CR A1ab; B1b (i,iii,iv).
Bitdiyi yer[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsasən quru, daşlı-qayalı torpaqlarda təbii halda bitir.
Təbii ehtiyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Təbii ehtiyatı Azərbaycanda çox deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Turnefor dağdağanı təbiətdə 5–10 m hündürlüyü olan ağacdır. Bitkinin cavan budaqları açıq qəhvəyi və ya sarımtıl rəngdə olub, tüklüdür. Yarpaqları 3-7 sm uzunluğunda, ucu sivri və yarpaqlarının qaidə hissəsi ürəkvaridır. Bitkinin yarpağının üst hissəsi tündyaşıl, alt üzü isə mavi ya tündyaşıl rəngdədir. Yarpaqlarının çoxu tüksüz, bəzən isə tüklü olur. Yetişmiş meyvələrinin rəngi sarımtıl-qırmızı olur. Dağdağanın digər növlərinə nisbətən quraqlığa daha davamlıdır. Meyvələri şar formalıdır.
Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsasən toxumla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Park və bağlarda becərilir. Geniş becərilməsi haqda məlumat yoxdur.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”na daxil edilməsi tövsiyə olunur.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Деревья и кустарники СССР. Т.4. 1951.;
- Флора Азербайджана. т.6.1955;
- Azəraycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər.2005;2006;2008;
- Naxçıvan MR florasının taksonomik spektrı.2008;
- Naxçıvan MR-nın flora müxtəlifliyi və onun nadir növlərinin qorunması.2011.
- Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in sutu və ex situ şəraitində bioekoloji xüsusiyyətlərinin reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı. 2011
Məlumat mənbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov. Azərbaycan dendroflorası. II cild. Bakı: Səda, 2015.
http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine