Ukrayna YUNESKO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı

UNESCO-nun Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısında Ukraynadan 7 adda (2014-cü ilə) tarixi abidə daxil edilmişdir. Bunlardan 6-si mədəni kriteriyalar üzrə, 1-i isə təbiət kriteriyalaları üzrə əlavə edilmişdir. Mədəni kriteriyalar üzrə əlavə edilən obyekrlərin biri  "insan zəkasının şedervi" kimi qəbul edilmişdir. Bundan başqa Ukrayna ərazisində olan daha 15 obyekt siyahıya daxil edilməyə namizəddir. 12 oktyabr 1988-ci ildə SSRİ-də "Ümumdünya mədəni və tarixi irsinin qorunması üzrə konvensiya" qəbul edilmişdir.  İlk dəfə 1990-ci ildə UNESCOnun "Ümumdünya irsi" Komitəsinin 14-cü sessiyasında Ukrayna ərazisində olan obyektlər siyahıya daxil edilmişdir.Aşağıdakı siyahı iki cədvəldən ibarədir. Birinci cədvəldə UNESCO-nun Ümumdünya irsinə daxil edilmiş obyektlər, ikinci siyahıda isə Ukrayna hökuməti tərəfindən siyahıya daxil edilməsi namizəd kimi göstərilən obyektlər əks olunur. Obyektlər siyahıya daxil edilmə ardıcıllığı ilə düzülmüşdür. Hər obyektin yerləşdiyi ünvan, coğrafi kordinatları, yaranma tarixi, siyahıya salınma tarixi, dəyərləndirilmə kriteriyası və identifikasiya nömrəsi qeyd edilmişdir.

# Təsvir Ad Region Kordinatlar Yaranma tarixi İl İD
1 Müqəddəs Sofiya kilsəsi və onunla əlaqədar monastır tikililəri  Kiyev 50°27′10″ şm. e. 30°30′51″ ş. u. XI əsr 1990 527bis-001
i, ii, iii, iv
[1]
Kiyev-Peçersk lavrı 50°26′06″ şm. e. 30°33′26″ ş. u. XI ısr 527bis-002
i, ii, iii, iv
Berestov Xilaskar kilsəsi 50°26′14″ şm. e. 30°33′17″ ş. u. XI — XII əsrlər 527-003
i, ii, iii, iv
2 Lvov şəhərinin tarixi mərkəzi  Lvov 49°50′30″ şm. e. 24°01′53″ ş. u. XIII əsr 1998 865
ii, v
[2]
3  "katerinovka" Struv geodeziya əyrisi  Katerinovka kəndi
Xmeln vilayəti
49°33′57″ şm. e. 26°45′22″ ş. u. XIX əsr 2005 1187-031
ii, iii, vi
[3]
[4]
"Feltşin" Struv geodeziya əyrisi Qvardeyski kəndi,
Xmeln vilayəti
49°19′48″ şm. e. 26°40′55″ ş. u. 1187-032
ii, iii, vi
"Baranovka" Struv geodeziya əyrisi
Baranovka kəndi,
Xmeln vilayəti
49°08′55″ şm. e. 26°59′30″ ş. u. 1187-033
ii, iii, vi
"Stara Nekrasovka" Struv geodeziya əyrisi
Stara Nekrasovka kəndi,
Odessa vilayəti
45°19′54″ şm. e. 28°55′41″ ş. u. 1187-034
ii, iii, vi
4 Karpat və digər Avropa regionlarının meşələri Zakarpatye vilayəti 49°05′01″ şm. e. 22°33′55″ ş. u. 2007
2011
2017
1133
ix
[5]
[6]
[7]
5 Mitropolit Bukovin və Dalmatsinin igamətgahı  Çernovtsi 48°17′49″ şm. e. 25°55′29″ ş. u. XIX əsr 2011 1330
ii, iii, iv
[8]
6 Qədim Xerson şəhəri
[~ 1]
 Sevastopol 44°36′42″ şm. e. 33°29′36″ ş. u. E,Ə. V əsr. — XIV əsr 2013 1411
ii, v
[10]
7 Müqəddəs Georgi kilsəsi
 Droqobıç
Lvov vilayəti
49°20′51″ şm. e. 23°29′57″ ş. u. XVII əsr 2013 1424-003
iii, iv
[11]
[12]
[13]
Müqəddəs İlahə kilsəsi Maktov kəndi,
 Lvov vilayəti
48°54′55″ şm. e. 23°06′32″ ş. u. 1838 il 1424-005
iii, iv
Müqəddəs İlahə kilsəsi
Nijniy Verbij kəndi
 İvano-Frankovsk vilayəti
48°29′55″ şm. e. 25°00′41″ ş. u. 1808 il 1424-006
iii, iv
Müqəddəs ruh kilsəsi  Poletiç kəndi
Lvov vilayəti
50°12′31″ şm. e. 23°33′02″ ş. u. 1502 il 1424-008
iii, iv
Müqəddəs ruh kilsəsi
 Roqatin
İvano-Frankovsk vilayəti
49°24′36″ şm. e. 24°36′10″ ş. u. XVI əsr 1424-011
iii, iv
Müqəddəs mələk Mixail kilsəsi Ujok kəndi
Zakarpatye vilayəti
48°59′02″ şm. e. 22°51′16″ ş. u. 1745 il 1424-014
iii, iv
Müqəddəs ilahi yükəsliş kilsəsi  Yasin qəsəbəsi
Zakarpatye vilayəti
48°15′18″ şm. e. 24°20′39″ ş. u. 1824 il 1424-015
iii, iv
Müqəddəs üç ruh kilsəsi  Jolkva
Lvov vi
50°03′19″ şm. e. 23°58′55″ ş. u. 1720 il 1424-016
iii, iv
Украина üçün xəritə mövcud deyil.

Siyahıya daxil edilməyə namizəd obyektlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
# Təsvir Ad Region Kordinat Время создания Год ID
Критерии
И.
П.
1 Borisoqleb kilsəsi Çerniqov 51°29′21″ şm. e. 31°18′25″ ş. u. XII əsr 1989 668
i, ii, iv
[14]
Preobrojenski kilsəsi 51°29′20″ şm. e. 31°18′28″ ş. u. XI əsr
2 Kamenets-Podolsk qalası  Kamenets-Podolsk
Xmeln vilayəti
48°40′32″ şm. e. 26°34′25″ ş. u. XI — XVIII əsr 1989 670
i, ii, iv
[15]
3 Taras Şevçenkonun qəbri və Şevçenko milli parkı  Kanev, Çerkassk vilayəti 49°43′59″ şm. e. 31°30′53″ ş. u. 1925-ci il 1989 672
[16]
4 Biosfer qoruğu Askaniya-Nova,
 Xerson vilayəti
46°27′07″ şm. e. 33°52′51″ ş. u.
XIX əsrin sonu
1989 673
x
[17]
5 Milli dendroloji park  Uman,
 Çerkassk vilayəti
48°45′50″ şm. e. 30°14′07″ ş. u. 1796 -ci il 2000 674
[18]
6 Baxcasaray Xan sarayı  Baxçasaray,
Krım MV
44°44′55″ şm. e. 33°52′55″ ş. u. XVI əsr 2003 1820
i, iii, v, vi
[19]
7 Daş qəbir Terpeniye kəndi,[20]
Zarorojye vilayəti
46°56′59″ şm. e. 35°28′10″ ş. u. e.ə. XX əsr. 2006 5075
iii, vi
[21]
8 Nikolayevsk rəsədxanası  Nikolayev 46°58′18″ şm. e. 31°58′23″ ş. u. 1821 -ci il 2007 5116
ii, iv
[22]
9 Qenuez qalası Sudak, Krım 44°50′25″ şm. e. 34°57′28″ ş. u. VI — XVI əsr 2007 5117
ii, iv, v
[23]
10 Nikolayevsk rəsədxanası
Nikolayev 46°58′18″ şm. e. 31°58′23″ ş. u. 1821 il 2008 5267
ii, iv, vi
[24]
Kiyev dövlət universitetinin rəsədxanası Киев 50°27′08″ şm. e. 30°29′53″ ş. u. 1845 il
Odessa dövlət universitetinin rəsədxanası Odessa 46°28′39″ şm. e. 30°45′19″ ş. u. 1871 il
Krım astrofizika rəsədxanası Naucniy qəsəbəsi, Krım 44°43′35″ şm. e. 34°00′46″ ş. u. 1945 il
11 Odessa şəhərinin tarixi mərkəzi

Odessa 46°29′17″ şm. e. 30°44′27″ ş. u. 1794 il


XIX əsrin sonu
2009 5412
i, ii, iii, iv, v
[25]
12 Kiril kisəsi Киев 50°29′00″ şm. e. 30°28′19″ ş. u. XII əsr 2009 5423
i, ii, iii, iv
[26]
Andrey kilsəsi 50°27′32″ şm. e. 30°31′05″ ş. u. XVIII əsr
13 Qenuez sütunları
Odessa vilayəti
Bir neçə obyekt XIII — XV əsr 2010 5575
ii, iv
[27]
14 Manqul-kale Baxçasaray
Krım
44°35′32″ şm. e. 33°48′01″ ş. u. V — VI əsr 2012 5773
iii, v, vi, vii
[28]
Eski-Kremen 44°36′35″ şm. e. 33°44′22″ ş. u.
VI əsr
15 Baxcasaray xan sarayı  Baxçasaray

Krım

44°44′55″ şm. e. 33°52′55″ ş. u. XVI əsr 2012 5774
ii, iii, v, vi
[29]
Çufut -kale) Baxçasaray Krım 44°44′27″ şm. e. 33°55′55″ ş. u. V — VI əsr
16
2015 6058
ix
[30]
  1. На контролируемой Россией территории Крыма; российскими властями рассматривается как объект всемирного наследия на территории РФ[9]
  1. "Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  2. "L'viv – the Ensemble of the Historic Centre". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  3. "Struve Geodetic Arc". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  4. Совместно с Норвегией, Швецией, Финляндией, Россией, Эстонией, Латвией, Литвой, Белоруссией, Молдавией
  5. "Primeval Beech Forests of the Carpathians and the Ancient Beech Forests of Germany". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  6. Расширен в 2011 и 2017 годах
  7. Совместно с Австрией, Албанией, Бельгией, Болгарией, Германией, Испанией, Италией, Румынией, Словакией, Словенией, Хорватией
  8. "Residence of Bukovinian and Dalmatian Metropolitans". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  9. На сайте "Эха Москвы" перепечатана статья блогера по теме охраны всемирного наследия в России Arxivləşdirilib 2019-09-11 at the Wayback Machine // Постоянное представительство РФ при ЮНЕСКО — «В Список всемирного наследия ЮНЕСКО на сегодняшний день включены 27 российских объектов всемирного наследия (включая крымский "Херсонес Таврический"), из которых культурных памятников - 17.»
  10. "Ancient City of Tauric Chersonese and its Chora". UNESCO World Heritage Centre. 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  11. "Wooden Tserkvas of the Carpathian Region in Poland and Ukraine". UNESCO World Heritage Centre. 2017-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  12. Совместно с Польшей
  13. Переход к отсутствующему изображению осуществляется путём клика на изображение флага
  14. "Historic Centre of Tchernigov, 9th - 13th centuries". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  15. "Cultural Landscape of Canyon in Kamenets-Podilsk". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  16. "Tarass Shevtchenko Tomb and State Historical and Natural Museum - Reserve". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  17. "National Steppe Biosphere Reserve "Askaniya Nowa"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  18. "Dendrological Park "Sofijivka"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  19. "Bakhchisaray Palace of the Crimean Khans". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  20. В 1,5 километрах от объекта
  21. "Archaeological Site "Stone Tomb"". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  22. "Mykolayiv Astronomical Observatory". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  23. "Complex of the Sudak Fortress Monuments of the 6th - 16th c." UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  24. "Astronomical Observatories of Ukraine". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  25. "Historic Center of the Port City of Odessa". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  26. "Kyiv: Saint Sophia Cathedral with Related Monastic Buildings, St. Cyril's and St. Andrew's Churches, Kyiv-Pechersk Lavra (extension of Kiev: Saint-Sophia Cathedral and Related Monastic Buildings, Kiev-Pechersk Lavra)". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  27. "Trading Posts and Fortifications on Genoese Trade Routes. From the Mediterranean to the Black Sea". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  28. "Cultural Landscape of "Cave Towns" of the Crimean Gothia". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  29. "The historical surroundings of Crimean Khans' capital in Bakhchysarai". UNESCO World Heritage Centre. 2013-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-07.
  30. Создан в 2007 году, расширен — в 2011 году